OEH - Bilaketa
71 emaitza kaiku bilaketarentzat
Sarrera buruan (7)
Sarrera osoan (64)
- 2 a
- 1 abar
- 1 abatz
- aholkari
- ahuldade
- antolatu
- 1 apal
- ardo
- arrautzatxo
- astakaiku
- astakeria
- aurreratu
- bakarka
- basati
- behe
- beltzil
- bete
- bultza
- doilor
- edo
- esne
- etorri
- gainezka
- gopor
- 1 hara
- haragi
- hortain
- ihidi
- jetzi
- kaikuburu
- kaikutto
- kaikutxo
- kaikutzar
- kakanarru
- 1 kalko
- kankarro
- katilu
- kauku
- 1 kotxu
- langai
- legez
- lehenago
- 3 lolo
- mami
- noizbehinka
- olata
- ontzila
- ostalari
- pertsona
- sastar
- sudur
- tratu
- 1 txarro
- txirriporro
- ukuilu
- urtu
- uzki
- xehatu
- 1 zar
- zentzuge
- zirin
- 1 zur
- 1 zura
- 5 ñoño
goiburua
langai.
tradizioa
Tr. Documentado sólo en la tradición meridional, desde mediados del s. XVIII.
sense-1
1.
(vEys, H),
lankai (H),
langei,
lankei (-kh- S; -kh- Gèze Dv, H (S))
Ref.:
A (lankhei); Lrq /lankéi/.
Obligación, quehacer, trabajo, ocupación; oficio. " Badut lankhei, j'ai de l'ouvrage, je suis occupé" H.
Gaizki ill ta betiko gal ez gaitezen aragiaren lan-gai zikiñen ta ondasunen bide makurren gisan. Mb IArg I 64. Ainbeste beargairekin / au ekusten badet nik, / zer egingo du alperrik / eztubenak langairik / iñoz eskuartean? "Por no tener qué trabajar" . BorrB 14. Gizonak norbere lankheietan. Egiat 239. Etxeko lan geiak. msOñ 68r. Artu dot nere gañian neke eta langei au. Ib. 3r. Zazpigarrena ilak orzitzea. Langai guti da ontas gure leku ta denboran. LE-Fag. Oraziño lan-geiak izan bitez azkenengoak, au da, eriotzea, juizioa, infernua ta gloria. (Interpr?). Añ LoraS 158. Bakoitzak bere estadu, kargu, ofizio edo bizimoduan dituan obligazio edo lan-gai partikularrak. Gco II 5. Prestatzen zien morroi ta langilleai bear zuen janaria, baita neskameai ere beren langaia. AA I 579. Ezkontzak izan oi du / asko langai modu. Izt Po 89. On-bearrez artu zuen langai onek laster bere naigabe eta buruausteak eman ziozkan. Lard 16. Eztate gaizki igaranik denbora, hori beita gure lankheia. Ip Dial 43 (It egintza, Ur langintzia, Dv ofizioa). Langai arreta andikoren batek eragozten ez bazion. Aran SIgn 45. Langai onetan aurrera jarraitzeko. Kortazar Serm 414. Zer langai eta noiz emateko zaioten. Lander RIEV 1914-17, 158. Eguneroko beste lankai neketsuak. JBDei 1919, 269. Maitik ateratu ta olako lankaieri ikustaldi bat ematera bazijoazten. Lh Yol 10. Lankai arrunt, moldegaitz samarra zatekeen. Mde Pr 136. Iñork etzion Etxenikek bezain zeatzki gomendatzen ziozkan langaiak bururatu. AIr ( in Izeta DirG 11 ). Bost haurrekin heben nüzü / ene lankheiekin bizi. "Mes occupations" . Casve SGrazi 142.
v. tbn. ErleG 59. EEs 1913, 207.
Obligación, quehacer, trabajo, ocupación; oficio. " Badut lankhei, j'ai de l'ouvrage, je suis occupé" H.
Gaizki ill ta betiko gal ez gaitezen aragiaren lan-gai zikiñen ta ondasunen bide makurren gisan. Mb IArg I 64. Ainbeste beargairekin / au ekusten badet nik, / zer egingo du alperrik / eztubenak langairik / iñoz eskuartean? "Por no tener qué trabajar" . BorrB 14. Gizonak norbere lankheietan. Egiat 239. Etxeko lan geiak. msOñ 68r. Artu dot nere gañian neke eta langei au. Ib. 3r. Zazpigarrena ilak orzitzea. Langai guti da ontas gure leku ta denboran. LE-Fag. Oraziño lan-geiak izan bitez azkenengoak, au da, eriotzea, juizioa, infernua ta gloria. (Interpr?). Añ LoraS 158. Bakoitzak bere estadu, kargu, ofizio edo bizimoduan dituan obligazio edo lan-gai partikularrak. Gco II 5. Prestatzen zien morroi ta langilleai bear zuen janaria, baita neskameai ere beren langaia. AA I 579. Ezkontzak izan oi du / asko langai modu. Izt Po 89. On-bearrez artu zuen langai onek laster bere naigabe eta buruausteak eman ziozkan. Lard 16. Eztate gaizki igaranik denbora, hori beita gure lankheia. Ip Dial 43 (It egintza, Ur langintzia, Dv ofizioa). Langai arreta andikoren batek eragozten ez bazion. Aran SIgn 45. Langai onetan aurrera jarraitzeko. Kortazar Serm 414. Zer langai eta noiz emateko zaioten. Lander RIEV 1914-17, 158. Eguneroko beste lankai neketsuak. JBDei 1919, 269. Maitik ateratu ta olako lankaieri ikustaldi bat ematera bazijoazten. Lh Yol 10. Lankai arrunt, moldegaitz samarra zatekeen. Mde Pr 136. Iñork etzion Etxenikek bezain zeatzki gomendatzen ziozkan langaiak bururatu. AIr ( in Izeta DirG 11 ). Bost haurrekin heben nüzü / ene lankheiekin bizi. "Mes occupations" . Casve SGrazi 142.
v. tbn. ErleG 59. EEs 1913, 207.
sense-2
2.
(Añ),
lankai
(Lar, Izt VocC, H, A),
lankei.
Instrumento de trabajo.
"Trebejos, instrumentos de algún oficio, lanabesak, lan-gaiak
"
Añ.
"Máquina"
Izt VocC.
"
Tresnak [...], lankaiak, lanabesak
"
HeH Voc.
"
Lankai (G?, Izt, L? HeH), instrumento de trabajo"
A.
"
Lankai, instrumento"
Eusk 1919-1920 (II), 95.
Nekazaritzako erremienta eta beste lankai asko bear bezala landurik. Izt C 219. Atxurra, laia eta osterontzeko lankaiak. Ib. 178. Judeuen gaiztakeriaz, lankai edo instrumentuzaz bezela serbitu zan kalbarioan. Ant ZerBid 89 (ap. DRA). Burdiñ lankaiak (orrika, mallo, burdiñ-aga, kaiku, galbae eta besteren bat). Murga EE 1895b, 519. Usteldu ditezela gorputz aiek, zeñen sentzu ta bizakaiak izan diran pekatuaren lankaiak. Kortazar Serm 360. Predikadoriak ez dira Jaungoikoaren lankai batzuek baño. Ib. 159. Ola guzia langilen joan-etorri ta lankaien otsaz bete-betea zegoen. Lh Yol 47. Eusko-aurignactarren artean arrizko langai asko erabili oi zan. JMB ELG 30. Langai eta beste tresnak geldiro-geldiro aldatuaz zijoazten. Ib. 74s. Errekisatutako lankaiak. "Maquinaria" . EAEg 14-10-1936, 44. Burdi ta golde ta beste lankaien ugazaba bakarra. Eguzk GizAuz 122. Haurraren eskola-liburu eta lankeiak. Mde HaurB 54. Txinan ere, lekadun zenbait makilaz edo beste lankaiz naiz zapalkilluz aletzen ditute. PEtxeb EG 1956 (9-10), 76.
Nekazaritzako erremienta eta beste lankai asko bear bezala landurik. Izt C 219. Atxurra, laia eta osterontzeko lankaiak. Ib. 178. Judeuen gaiztakeriaz, lankai edo instrumentuzaz bezela serbitu zan kalbarioan. Ant ZerBid 89 (ap. DRA). Burdiñ lankaiak (orrika, mallo, burdiñ-aga, kaiku, galbae eta besteren bat). Murga EE 1895b, 519. Usteldu ditezela gorputz aiek, zeñen sentzu ta bizakaiak izan diran pekatuaren lankaiak. Kortazar Serm 360. Predikadoriak ez dira Jaungoikoaren lankai batzuek baño. Ib. 159. Ola guzia langilen joan-etorri ta lankaien otsaz bete-betea zegoen. Lh Yol 47. Eusko-aurignactarren artean arrizko langai asko erabili oi zan. JMB ELG 30. Langai eta beste tresnak geldiro-geldiro aldatuaz zijoazten. Ib. 74s. Errekisatutako lankaiak. "Maquinaria" . EAEg 14-10-1936, 44. Burdi ta golde ta beste lankaien ugazaba bakarra. Eguzk GizAuz 122. Haurraren eskola-liburu eta lankeiak. Mde HaurB 54. Txinan ere, lekadun zenbait makilaz edo beste lankaiz naiz zapalkilluz aletzen ditute. PEtxeb EG 1956 (9-10), 76.
sense-3
3.
(Aq 291 (AN)),
langei (V-gip ap. Iz ArOñ
).
Material. "Labor, materia en que se hace" Aq 291. " Langéixa, iru langei etara, sacar tres materiales (v.gr. para tres mangos). Langéi bat eiñ, sacar un material" Iz ArOñ.
Oraingo zer-nolak batetik eta lan-gaien garestitzeak bestetik , burni landuen salerosketari kaltegarri zaizkio. "Materias primas" . EAEg 10-3-1937, 1242. Induztria muntatzekotz behar da materiala edo lan-gaia. Lur gainak forni dezake langai oriek, ala nola: ile, larru, esne, arto, ogi eta beste, Bainan lur-peak ere badituzke lan-gai orietarik, ala nola: ikatz, burdin, gatz eta beste. Herr 28-11-1963, 4. Burnia, lan-gai den aldetik, nahikoa eta beharrezkoa da. "Instrumento" . MEIG IX 122. (en colab. con NEtx) Han du bere lan-gaia, menderatzeko; han du lekua, inguratzeko. "Materia" . Ib. 116 (en colab. con NEtx).
Material. "Labor, materia en que se hace" Aq 291. " Langéixa, iru langei etara, sacar tres materiales (v.gr. para tres mangos). Langéi bat eiñ, sacar un material" Iz ArOñ.
Oraingo zer-nolak batetik eta lan-gaien garestitzeak bestetik , burni landuen salerosketari kaltegarri zaizkio. "Materias primas" . EAEg 10-3-1937, 1242. Induztria muntatzekotz behar da materiala edo lan-gaia. Lur gainak forni dezake langai oriek, ala nola: ile, larru, esne, arto, ogi eta beste, Bainan lur-peak ere badituzke lan-gai orietarik, ala nola: ikatz, burdin, gatz eta beste. Herr 28-11-1963, 4. Burnia, lan-gai den aldetik, nahikoa eta beharrezkoa da. "Instrumento" . MEIG IX 122. (en colab. con NEtx) Han du bere lan-gaia, menderatzeko; han du lekua, inguratzeko. "Materia" . Ib. 116 (en colab. con NEtx).
sense-4
4.
+
langei.
Tema de trabajo.
Langeia. "Thème" . Arch Gram 5 (tít.). Nola uka langileari langaiak aukeratzeko eskubidea? MEIG III 154.
Langeia. "Thème" . Arch Gram 5 (tít.). Nola uka langileari langaiak aukeratzeko eskubidea? MEIG III 154.
sense-5
5.
"
Langei (V-gip), fleje"
A.
sense-6
6.
"
Lankhei, cuidado"
A.
sense-7
7.
"
Margo-langai, boceto"
BeraLzM.
Orretarako Elias Salaberriak egin duen margo-langaia ikusiarekin egin bear dan laukiaren edertasun neurrigabea igarria dago. "Boceto de ese cuadro" . (1920) ForuAG 337.
Orretarako Elias Salaberriak egin duen margo-langaia ikusiarekin egin bear dan laukiaren edertasun neurrigabea igarria dago. "Boceto de ese cuadro" . (1920) ForuAG 337.
sense-8
8.
"
Lankei, lankhei (BN, S), atelier"
Lh.
v. langia.
langai
-
langai. Tr. Documentado sólo en la trad...
-
1. (vEys, H), lankai (H), langei, lankei...
-
2. (Añ), lankai (Lar, Izt VocC, H, A), ...
-
3. (Aq 291 (AN)), langei (V-gip ap. Iz A...
-
4. + langei. Tema de trabajo. Langeia. "...
-
5. " Langei (V-gip), fleje" A....
-
6. " Lankhei, cuidado" A....
-
7. " Margo-langai, boceto" BeraLzM. Orre...
-
8. " Lankei, lankhei (BN, S), atelier" L...
<< 1 kotxu 0 / 0 legez >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
