OEH - Bilaketa
87 emaitza jakan bilaketarentzat
Sarrera buruan (1)
Sarrera osoan (86)
- adimen
- agertu
- aginpidedun
- agintari
- agiraka
- alabantza
- alboko
- aldatu
- aloger
- antzina
- 1 arazi
- 1 ardura
- arnasa
- arnasestu
- artega
- artegatasun
- asko
- astebete
- atzen
- azpi
- badaezpada
- bakoitz
- balentria
- balio
- baroi
- berbaegikune
- beste
- bostehun
- 1 dena
- denbora
- dukat
- ederretsi
- 2 eritu
- 1 errunda
- esan
- esangura
- eskubide
- etorrera
- ezagutu
- festa
- frenu
- gaitz
- galdu
- gero
- gertatu
- gogo-argi
- gorde
- gozatu
- guzti
- hainbat
- handizketa
- harrotxo
- hartan
- heldu
- 1 hori
- itsaslapur
- izapero
- jaken
- jausi
- kasi
- kendu
- komandante
- konplitu
- 1 kostatu
- latz
- liberal
- lizentzia
- mutiko
- nola
- odol
- ondra
- ontzi
- 1 opa
- 1 ore
- otu
- pasatu
- poztasuntxo
- 3 samar
- sillu
- tentari
- txantxadura
- 1 txori
- urmindun
- zaldi
- zintzo
- zuzen
goiburua
esangura.
tradizioa
Tr. Documentado desde principios del s. XIX en algunos autores vizcaínos. Lo emplea tbn. P. Mujika. En DFrec hay 9 ejs.
sense-1
1.
(V ap. A
),
esakura (V ap. A
).
Significado, sentido. "Significación, moraleja" A. " Esanguri, sentido, significación" Eusk 1919-1920 (II), 92 (en una lista de neologismos). " Euskal-erria: berba onen esan-guria, nere ustez, euzki aldeko erria " Etxba Eib. v. esanahi(3).
Badakit erdiz erdi artuten zaitubala ipuin onen esanguriak. Mg PAb 103. Katolikoak izan bear dabe liberalak, berba oni antxina emoten jakan esanguran. Itz Azald 212. Ez [da] aldatu bear berba bakar bat bere [Kredoan] zergatik bertako guztia da esangura andikoa. Ib. 19. Esangura andiko malko lodi garbiak. Ag Kr 152. v. tbn. PMuj Y 1934, 171. [Antzerkia] urdurigarri ta esanguraz betea. Egan 1956 (3-4), 70. Itzik ezagunen esan-gura zeatza tinkatu nai zizun. Zait Plat 87. Nikanor-en "ez baiña" onek esangura sakona eukan arentzat. Erkiag BatB 46. Leenagoko atx, arbola ta bide bakartiak ordurarte esangura maitagarria baldin ba eben, egunak joan, egunak etorri [...] otz eta animabakotzat joten zituan. Ib. 78 (v. tbn. 41).
Significado, sentido. "Significación, moraleja" A. " Esanguri, sentido, significación" Eusk 1919-1920 (II), 92 (en una lista de neologismos). " Euskal-erria: berba onen esan-guria, nere ustez, euzki aldeko erria " Etxba Eib. v. esanahi
Badakit erdiz erdi artuten zaitubala ipuin onen esanguriak. Mg PAb 103. Katolikoak izan bear dabe liberalak, berba oni antxina emoten jakan esanguran. Itz Azald 212. Ez [da] aldatu bear berba bakar bat bere [Kredoan] zergatik bertako guztia da esangura andikoa. Ib. 19. Esangura andiko malko lodi garbiak. Ag Kr 152. v. tbn. PMuj Y 1934, 171. [Antzerkia] urdurigarri ta esanguraz betea. Egan 1956 (3-4), 70. Itzik ezagunen esan-gura zeatza tinkatu nai zizun. Zait Plat 87. Nikanor-en "ez baiña" onek esangura sakona eukan arentzat. Erkiag BatB 46. Leenagoko atx, arbola ta bide bakartiak ordurarte esangura maitagarria baldin ba eben, egunak joan, egunak etorri [...] otz eta animabakotzat joten zituan. Ib. 78 (v. tbn. 41).
azpiadiera-1.1
Sentido, aspecto.
Zein esanguran ez ziran izan ezeukiak edo premiñadunak [apostoloak]? Itz Azald 207. [Pekatu ariñak] galdu eragiten deuskuz [...] zeruko grazia asko, eta esangura onetan esaten da, eurak prestetan dabeela bat, pekatu ilgarria egiteko. Ib. 155. Esangura batean, ibaiak berak irauten du, iraun ere: bestean, ordea, bestetara aldatuz doa etenbage. Zait Plat 33. Andra beartsua edozein esanguratan. Buruz ariña. [...] Ondasunetan, ez eukia. Erkiag BatB 23.
Zein esanguran ez ziran izan ezeukiak edo premiñadunak [apostoloak]? Itz Azald 207. [Pekatu ariñak] galdu eragiten deuskuz [...] zeruko grazia asko, eta esangura onetan esaten da, eurak prestetan dabeela bat, pekatu ilgarria egiteko. Ib. 155. Esangura batean, ibaiak berak irauten du, iraun ere: bestean, ordea, bestetara aldatuz doa etenbage. Zait Plat 33. Andra beartsua edozein esanguratan. Buruz ariña. [...] Ondasunetan, ez eukia. Erkiag BatB 23.
sense-2
2.
Deseo, ganas de decir algo, de hablar, de desahogarse.
"Confidencias, descargos. Esangura aundixak zittuan, eta nausixa etorri balitz, ustuko eban barru guztia
"
Etxba Eib.
v. esanahi.
Batian gorrotuak, bestian enbidijak, [...] bestian esanguriak inor gaiti deungaro esateko. fB Ic II 188s. [Arranondoko emakumeak] esangura andiakaz joaten dira batzarretara. Ag Kr 131. Barrea ta esangurea ezpanetan gelditu jakoen [...] makilladun gizon bat [...] eurakana etorrela ikusi ebenean. Ib. 146. Abesti zoli entzungarriez adirazoten eban biotzaren esangurea. Erkiag Arran 149. Zaldunak, zuzentasuna baño ez ekixala, ezin eban aittu emakume aren esan-guria. Etxba Ibilt 475.
Batian gorrotuak, bestian enbidijak, [...] bestian esanguriak inor gaiti deungaro esateko. fB Ic II 188s. [Arranondoko emakumeak] esangura andiakaz joaten dira batzarretara. Ag Kr 131. Barrea ta esangurea ezpanetan gelditu jakoen [...] makilladun gizon bat [...] eurakana etorrela ikusi ebenean. Ib. 146. Abesti zoli entzungarriez adirazoten eban biotzaren esangurea. Erkiag Arran 149. Zaldunak, zuzentasuna baño ez ekixala, ezin eban aittu emakume aren esan-guria. Etxba Ibilt 475.
azpisarrera-1
ESANGURAKO (V ap. A).
Significativo.
Ez dozu inos enzun esakera asko esangurako au: Marija bitxigina, suba da ogigiña? Mg PAb 50.
Ez dozu inos enzun esakera asko esangurako au: Marija bitxigina, suba da ogigiña? Mg PAb 50.
esangura
-
esangura. Tr. Documentado desde principi...
-
1. (V ap. A ), esakura (V ap. A ). Signi...
-
Sentido, aspecto. Zein esanguran ez zira...
-
2. Deseo, ganas de decir algo, de hablar...
-
ESANGURAKO (V ap. A). Significativo. Ez ...
<< esan 0 / 0 eskubide >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
