OEH - Bilaketa
87 emaitza jakan bilaketarentzat
Sarrera buruan (1)
Sarrera osoan (86)
- adimen
- agertu
- aginpidedun
- agintari
- agiraka
- alabantza
- alboko
- aldatu
- aloger
- antzina
- 1 arazi
- 1 ardura
- arnasa
- arnasestu
- artega
- artegatasun
- asko
- astebete
- atzen
- azpi
- badaezpada
- bakoitz
- balentria
- balio
- baroi
- berbaegikune
- beste
- bostehun
- 1 dena
- denbora
- dukat
- ederretsi
- 2 eritu
- 1 errunda
- esan
- esangura
- eskubide
- etorrera
- ezagutu
- festa
- frenu
- gaitz
- galdu
- gero
- gertatu
- gogo-argi
- gorde
- gozatu
- guzti
- hainbat
- handizketa
- harrotxo
- hartan
- heldu
- 1 hori
- itsaslapur
- izapero
- jaken
- jausi
- kasi
- kendu
- komandante
- konplitu
- 1 kostatu
- latz
- liberal
- lizentzia
- mutiko
- nola
- odol
- ondra
- ontzi
- 1 opa
- 1 ore
- otu
- pasatu
- poztasuntxo
- 3 samar
- sillu
- tentari
- txantxadura
- 1 txori
- urmindun
- zaldi
- zintzo
- zuzen
goiburua
2 eritu.
sense-1
(Lar, Añ, Dv (AN)),
eridu,
iridu.
Herir; lastimar, hacer daño. "Frapper, battre" Dv. AxN explica tragazez zaurtuko (379) por kolpez erituko. v. zauritu. Tr. Documentado en textos meridionales desde Lazarraga. A partir de mediados del siglo XIX se encuentra casi exclusivamente en textos de carácter popular.
Igo egin laster, eze eurk dakusken erietan. Lazarraga A25, 1197r (parece que con el sdo. de 'herido'). Joane eridurik egon izan da Peruganik. Mic 4r. Bizia kenduaz edo heriturik eutziaz. OA 156. Murmurazioz proximoa eritu debanak. Ib. 171. Eldu jakan aenbeste tristeza eze eridu zituzan iru bider bere bularrak. Urqz 25. Masallekoak eritu zeuen semearen aurpegia. Lar SermAzc 51 (ib. 51 he-). Lanzaz eritua. Cb Eg III 289. Iñor jotzea, kolpatzea, zauritzea, heritzea eta edozeñ gaitz egitea. Ub 178. Gaizki mintzatu banáiz, / erran zadázu zertán; / ezperén, zergatik náiz / heritúa gisortán? LE Kop 164. Bada Simon Pedrok zeukalarík ezpata-bát, atra zue ura: ta eritu-zué pontifizearén sierbo-bát. LE Io 18, 10. Masallako edo belar ondoko gogorrakin eritua [...] izateraño. Gco II 28. Salzesko batallan irten zan gaizki eritua. Izt C 490. Batzuek il da iridu, / beste batzuk ito. Afrika 128. Kupidok eritzen nau fletxakin berriro. Bil 59. Ainbeste tiro tirata ere / katurikan ez eritu. Noe 76. Bertze norbait iltzen, eritzen edo kolpatzen duenak. Legaz 28. Aditu ziran tiro bi, eta lapur bat iztarrean eritua erori zan musuz aurrera. Apaol 73. Egun artan gelditu zan eritua (zauritua) Mariaren biotza. Ag Serm 234. Baiña baita ere zauritu edo eritu genduen gerotako bat. Urruz Zer 53. Erituta ospitalera, / ill gizajuak lurpera. Yanzi 81. Bi tiroz bi eper garbitu ta / bestia eritu. Auspoa 39, 121. Andikan aurrera kasko ura neronek ibilli nuan, eritu niñuten arte. Salav 98. Erbiak erituta / ango karraziyak. Uzt LEG II 307. Egiak zintzo esango ditut / naiz eta norbait eritu. AZink 47.
v. tbn. VMg 18. AA II 104. Aran SIgn 9. Arrantz 32. PE 120. And AUzta 57.
Herir; lastimar, hacer daño. "Frapper, battre" Dv. AxN explica tragazez zaurtuko (379) por kolpez erituko. v. zauritu. Tr. Documentado en textos meridionales desde Lazarraga. A partir de mediados del siglo XIX se encuentra casi exclusivamente en textos de carácter popular.
Igo egin laster, eze eurk dakusken erietan. Lazarraga A25, 1197r (parece que con el sdo. de 'herido'). Joane eridurik egon izan da Peruganik. Mic 4r. Bizia kenduaz edo heriturik eutziaz. OA 156. Murmurazioz proximoa eritu debanak. Ib. 171. Eldu jakan aenbeste tristeza eze eridu zituzan iru bider bere bularrak. Urqz 25. Masallekoak eritu zeuen semearen aurpegia. Lar SermAzc 51 (ib. 51 he-). Lanzaz eritua. Cb Eg III 289. Iñor jotzea, kolpatzea, zauritzea, heritzea eta edozeñ gaitz egitea. Ub 178. Gaizki mintzatu banáiz, / erran zadázu zertán; / ezperén, zergatik náiz / heritúa gisortán? LE Kop 164. Bada Simon Pedrok zeukalarík ezpata-bát, atra zue ura: ta eritu-zué pontifizearén sierbo-bát. LE Io 18, 10. Masallako edo belar ondoko gogorrakin eritua [...] izateraño. Gco II 28. Salzesko batallan irten zan gaizki eritua. Izt C 490. Batzuek il da iridu, / beste batzuk ito. Afrika 128. Kupidok eritzen nau fletxakin berriro. Bil 59. Ainbeste tiro tirata ere / katurikan ez eritu. Noe 76. Bertze norbait iltzen, eritzen edo kolpatzen duenak. Legaz 28. Aditu ziran tiro bi, eta lapur bat iztarrean eritua erori zan musuz aurrera. Apaol 73. Egun artan gelditu zan eritua (zauritua) Mariaren biotza. Ag Serm 234. Baiña baita ere zauritu edo eritu genduen gerotako bat. Urruz Zer 53. Erituta ospitalera, / ill gizajuak lurpera. Yanzi 81. Bi tiroz bi eper garbitu ta / bestia eritu. Auspoa 39, 121. Andikan aurrera kasko ura neronek ibilli nuan, eritu niñuten arte. Salav 98. Erbiak erituta / ango karraziyak. Uzt LEG II 307. Egiak zintzo esango ditut / naiz eta norbait eritu. AZink 47.
v. tbn. VMg 18. AA II 104. Aran SIgn 9. Arrantz 32. PE 120. And AUzta 57.
azpiadiera-1.1
(Part. en función de adj. o sust.).
Altxa gabe etzuten / utzi eriturik. FrantzesB II 68. Kataluña aldeko / boluntariuak / irureundik larogei / dira eriduak. Afrika 128. Ikusita desgrazi / erituarena. Bil 146. Biyotz eritua. Ib. 133. Jende asko ta asko zegoan ilda nun-nai lurrean, eta aben artean iya illean zeuden eritu asko ere bai. Salav 99. Eritu abek artu eta trintxeretara eramaten giñun. Ib. 99. Bide gain zear zeramazkiten / ildako eta eritu. AZink 71. Jatekuak eta biar zana ekarri edo eruan, eriduak edo illak. Gerrika 75.
v. tbn. TxGarm BordaB 150.
Altxa gabe etzuten / utzi eriturik. FrantzesB II 68. Kataluña aldeko / boluntariuak / irureundik larogei / dira eriduak. Afrika 128. Ikusita desgrazi / erituarena. Bil 146. Biyotz eritua. Ib. 133. Jende asko ta asko zegoan ilda nun-nai lurrean, eta aben artean iya illean zeuden eritu asko ere bai. Salav 99. Eritu abek artu eta trintxeretara eramaten giñun. Ib. 99. Bide gain zear zeramazkiten / ildako eta eritu. AZink 71. Jatekuak eta biar zana ekarri edo eruan, eriduak edo illak. Gerrika 75.
v. tbn. TxGarm BordaB 150.
azpiadiera-1.2
Espolear, herir a la cabalgadura.
Desditxaduau ditxaetan / beti narabil galdurik; / akordadu dot erietan, / desiertuko errietan / ez ebilterren saldurik. Lazarraga B16 1200v.
Desditxaduau ditxaetan / beti narabil galdurik; / akordadu dot erietan, / desiertuko errietan / ez ebilterren saldurik. Lazarraga B16 1200v.
eritu
-
2 eritu....
-
(Lar, Añ, Dv (AN)), eridu, iridu. Herir...
-
(Part. en función de adj. o sust.). Alt...
-
Espolear, herir a la cabalgadura. Desdit...
<< ederretsi 0 / 0 1 errunda >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
