OEH - Bilaketa
88 emaitza jaka bilaketarentzat
Sarrera buruan (13)
Sarrera osoan (75)
- adabakitu
- 1 altzo
- amatatu
- amila
- apostata
- 1 argitu
- arroa
- artile
- arto
- azken
- barneko
- 2 basa
- behar izan
- beheititu
- 1 berandu
- bernazaki
- berogarri
- besaki
- biatiko
- bilasari
- bizkaitar
- botoitu
- burdina
- deabru
- erraz
- estu
- estutu
- gorri
- haginka
- haserretu
- 2 hori
- horigile
- horni
- hurtu
- ile
- ilun
- itsatsi
- izan
- jak
- jakaki
- jakatxo
- jake
- jaketa
- jasaki
- kana
- kobre
- kontsentitu
- kotillun
- lodi
- lokabetu
- 1 lotu
- 1 mahuka
- mantelina
- neketsu
- ogi
- 1 ohatze
- ohe
- pajarita
- peza
- poltsiko
- sakela
- senar
- taulier
- 1 txaketa
- txamarra
- 1 txintxon
- 1 uztai
- xaka
- 1 zaia
- zaka
- zakar
- zer
- zikindu
- zilo
- 1 zor
goiburua
peza.
tradizioa
Tr. Documentado en la tradición septentrional y en Mirande. Además del más gral. peza , se encuentra la forma con ph- en Maister, Etchahun, Archu, Bordel, M. Elissamburu, Laphitz, M. Ducq y en algunos ejs. de Prop. Hay tbn. pexa y phexa en sendos ejs. de Prop y Herria respectivamente.
sense-1
1.
(A).
Pieza, moneda. " Zilhar-phezak, piezas de plata" A.
Drakma zen dineroak bezenbat balio zuen peza bat. Lç Decl ã 2v. Eta ikhus zezan emazte alhargun paubre bat ere bi peza xipi ezarten zituela. Lç Lc 21, 2 (He moneda pezatxo, TB diru xehe, Dv dirutto, IBk txanpon, IBe sos). Ehun zillhar pheza <-ca>. Urt Gen 33, 19. Saltzen baitzen lauetan hogoi peza dirutan. Lg I 375. Figoaren pagatzeko darabillazuen dirutarik peza bat. Lg II 238. Eskuak diruz betheak. [...] Berrogoi eta hamar urrhe pheza baziren. Laph 211. Hogoi urhe peza behar ditut. Barb Leg 138.
Pieza, moneda. " Zilhar-phezak, piezas de plata" A.
Drakma zen dineroak bezenbat balio zuen peza bat. Lç Decl ã 2v. Eta ikhus zezan emazte alhargun paubre bat ere bi peza xipi ezarten zituela. Lç Lc 21, 2 (He moneda pezatxo, TB diru xehe, Dv dirutto, IBk txanpon, IBe sos). Ehun zillhar pheza <-ca>. Urt Gen 33, 19. Saltzen baitzen lauetan hogoi peza dirutan. Lg I 375. Figoaren pagatzeko darabillazuen dirutarik peza bat. Lg II 238. Eskuak diruz betheak. [...] Berrogoi eta hamar urrhe pheza baziren. Laph 211. Hogoi urhe peza behar ditut. Barb Leg 138.
sense-2
2.
(L, BN, S (ph-); SP, Urt, Gèze),
pexa.
Ref.: A (pheza); EI 210; Lh.
Pieza; trozo.
"
Leihoa pezaz egina
"
SP.
"Caesura, sententzia pheza,
phuska, zathia;
bertsu pheza, sententziaren,
bertsuaren pheza
"
Urt IV 35.
"Pièce, peza, bethatxü
"
Gèze.
"Trozo de paño, pesa bat (BN-ciz)"
EI
210.
"
Lur-peza, une pièce de terre. Diru-peza, pièce de monnaie. Oihal-peza, pièce de drap"
Lh.
v. pieza.
Baduzu zenbait oihal Angleterrakorik? [...] Nahi nuke peza <-ssa> bat osua. Volt 254. Ala gu baikare ama / zoria gaitzekoak, / pezetan ikhusi behar / baikintue haurtxoak. // O Herodes, Afrikako / leoñaren parea. EZ Noel 77. Hemen ezarri nahi dut peza ekzelent bat San Bernaten historiatik atherarik. SP Phil 493 (He 500 zathi eder bat). Urthean behin bederen [...] [orenaren] peza guziak behar dira urratu, egin zaion herdoillaren khentzeko, peza makhurtuen xuxentzeko. Ib. 502 (He 509 peza). Erakuskari batzu dira, zenbait aldiz gizonei presentatzen zaiztenak, parabisuan gora diren peza osoez guthizia arazitzeko. Ib. 186. Horak jendia edo kabalia usikiten dianian parte bat eramaiten du [...] bena eztu peza oro eramaiten. Tt Onsa 139. Horiek zelüko khoruaren phezak alkhargana jüntatzen dütie. Mst III 35, 2 (Ip hoiek josten dizie eta adelatzen zelüko khoroa). Ohe burthinako bi peza. (1769). SenperEus 74. Badoha bere aitaren etxerat, hartzen tu zenbait oihal peza, saltzen ditu. Lg II 399. [Arima] bethi bere khorpitzari algartü nahiz egarrian baitago. [...] Khorpitza ta arima peza bakhoitz. (Interpr?). Egiat 184. Nihork ez du ezartzen oihal peza berri bat abitu zahar batean. TB Mt 9, 16 (Lç, He oihal pedazu, Dv oihal pedaxu ). [Amak] aurhider ophilak, / apairietan ere hobe haien phezak. 'Leurs parts étaient meilleures' . Etch 174. Bi burdina pez. HerVal 201. Nor da, erranen duenik ezagutza aurki daitekela zur peza batean, eta amodioa harri gogor batean? Lap 116 (V 54). Baituzte sendagailuak edozein eritasunentzat, eta oroz gainetik badituzte paper pexa batzu izpiritu gaixtoen kolpen gerizan ezartzen zaituztenak. Prop 1904, 220. Untzi hek pheza oso dire, eginak zuhaitzari barnea hustuz. Ib. 180. Zapi edo bestelako oihal peza batez estalia. Mde Pr 77.
Baduzu zenbait oihal Angleterrakorik? [...] Nahi nuke peza <-ssa> bat osua. Volt 254. Ala gu baikare ama / zoria gaitzekoak, / pezetan ikhusi behar / baikintue haurtxoak. // O Herodes, Afrikako / leoñaren parea. EZ Noel 77. Hemen ezarri nahi dut peza ekzelent bat San Bernaten historiatik atherarik. SP Phil 493 (He 500 zathi eder bat). Urthean behin bederen [...] [orenaren] peza guziak behar dira urratu, egin zaion herdoillaren khentzeko, peza makhurtuen xuxentzeko. Ib. 502 (He 509 peza). Erakuskari batzu dira, zenbait aldiz gizonei presentatzen zaiztenak, parabisuan gora diren peza osoez guthizia arazitzeko. Ib. 186. Horak jendia edo kabalia usikiten dianian parte bat eramaiten du [...] bena eztu peza oro eramaiten. Tt Onsa 139. Horiek zelüko khoruaren phezak alkhargana jüntatzen dütie. Mst III 35, 2 (Ip hoiek josten dizie eta adelatzen zelüko khoroa). Ohe burthinako bi peza. (1769). SenperEus 74. Badoha bere aitaren etxerat, hartzen tu zenbait oihal peza, saltzen ditu. Lg II 399. [Arima] bethi bere khorpitzari algartü nahiz egarrian baitago. [...] Khorpitza ta arima peza bakhoitz. (Interpr?). Egiat 184. Nihork ez du ezartzen oihal peza berri bat abitu zahar batean. TB Mt 9, 16 (Lç, He oihal pedazu, Dv oihal pedaxu ). [Amak] aurhider ophilak, / apairietan ere hobe haien phezak. 'Leurs parts étaient meilleures' . Etch 174. Bi burdina pez. HerVal 201. Nor da, erranen duenik ezagutza aurki daitekela zur peza batean, eta amodioa harri gogor batean? Lap 116 (V 54). Baituzte sendagailuak edozein eritasunentzat, eta oroz gainetik badituzte paper pexa batzu izpiritu gaixtoen kolpen gerizan ezartzen zaituztenak. Prop 1904, 220. Untzi hek pheza oso dire, eginak zuhaitzari barnea hustuz. Ib. 180. Zapi edo bestelako oihal peza batez estalia. Mde Pr 77.
azpiadiera-2.1
Pieza (de terreno).
Konbenitu dire oraino lur peza baten gainean. (1767). SenperEus 70.
Konbenitu dire oraino lur peza baten gainean. (1767). SenperEus 70.
azpiadiera-2.2
[Phino taulako zoladura] khendu dute eta haren orde ezari [...] harria iduriko phexa xabala (carrelage).
Herr 6-12-1956, 2.
sense-3
3.
(L, BN; Deen I 180)
Ref.:
A;
Lh
.
"Cañón (?)" A. "Canon, bouche à feu, pièce d'artillerie" Lh. v. KANOI-PEZA; cf. PEZA-KOLPE.
Harek baditu ehun eta / hamar peza berekila. Iraultza 159. Hiriaren xehatzeari lotuak ziren Frantsesak, peza handiekin. Karrika hegal osoak lurrera zoazin, herrautsiak. StPierre 13.
"Cañón (?)" A. "Canon, bouche à feu, pièce d'artillerie" Lh. v. KANOI-PEZA; cf. PEZA-KOLPE.
Harek baditu ehun eta / hamar peza berekila. Iraultza 159. Hiriaren xehatzeari lotuak ziren Frantsesak, peza handiekin. Karrika hegal osoak lurrera zoazin, herrautsiak. StPierre 13.
azpiadiera-3.1
Pieza (de artillería).
Artilleria phezatik ilkhitzen den balak eztitu aireak hain laster, hain biziki erditik egiten. Dh 158.
Artilleria phezatik ilkhitzen den balak eztitu aireak hain laster, hain biziki erditik egiten. Dh 158.
sense-4
4.
(Aplicado a personas).Pieza, elemento, personaje.
Laugarren hori zer pheza! / Maria zapatainesa / [...] / Bosgarren hori zoin othe da? Bordel 79 (tbn. en ChantP 310: 'Quelle (bonne) pièce').
Laugarren hori zer pheza! / Maria zapatainesa / [...] / Bosgarren hori zoin othe da? Bordel 79 (tbn. en ChantP 310: 'Quelle (bonne) pièce').
sense-5
5.
Pieza, obra dramática.
'Ah! Zer peza ederra eta hunkigarri' zioten han zirenek eta guziek hitz berak zauzkaten ahoan. Herr 9-2-1956 (ap. DRA ).
'Ah! Zer peza ederra eta hunkigarri' zioten han zirenek eta guziek hitz berak zauzkaten ahoan. Herr 9-2-1956 (ap. DRA ).
azpisarrera-1
DIHARU-PEZA.
DIRU-P., KANOI-PEZA, LUR-P. v. diharu, diru, kanoi, lur.
azpisarrera-2
PEZAKO.
"(Lf), 1.º d'une seule pièce; 2.º au plur. Pezakoak, beaux vêtements" Lh.
Aitabitxik bazuen phezako arropa finekin zethazko gerriko gorria. Elsb Fram VI. Esposeko jauntziak emanak zituen: pezako jaka, pezako galtzak. Barb Sup 9.
Aitabitxik bazuen phezako arropa finekin zethazko gerriko gorria. Elsb Fram VI. Esposeko jauntziak emanak zituen: pezako jaka, pezako galtzak. Barb Sup 9.
azpisarrera-3
PEZA-KOLPE,
PEZA-TIRO (L, BN-baig ap. A; Dv),
PEZA-UKALDI (
pez-ukhaldi Dv).
PCañonazo.
Iakiteko duzu [...] irlatik atherat badela baxa bat peza kolpe baten menean. INav 54. Hustu dituk presondegi zokoak / sabre-kolpez edo peza-tiroz. Iraultza 18. Ordu berian peza kolpien orruek iñharrusten dituzte mendiak. Atheka 160. Ez zuten bilhatzen pheza tiroetarik gerizatzea baizik. Prop 1901, 17. Pheza tiro batek ezagutarazten du noiz sartzen den aratsalde aphalean iguzkia. Ducq 264.
Iakiteko duzu [...] irlatik atherat badela baxa bat peza kolpe baten menean. INav 54. Hustu dituk presondegi zokoak / sabre-kolpez edo peza-tiroz. Iraultza 18. Ordu berian peza kolpien orruek iñharrusten dituzte mendiak. Atheka 160. Ez zuten bilhatzen pheza tiroetarik gerizatzea baizik. Prop 1901, 17. Pheza tiro batek ezagutarazten du noiz sartzen den aratsalde aphalean iguzkia. Ducq 264.
peza
-
peza. Tr. Documentado en la tradición s...
-
1. (A). Pieza, moneda. " Zilhar-phezak, ...
-
2. (L, BN, S (ph-); SP, Urt, Gèze), pex...
-
Pieza (de terreno). Konbenitu dire orain...
-
[Phino taulako zoladura] khendu dute eta...
-
3. (L, BN; Deen I 180) Ref.: A; Lh . "Ca...
-
Pieza (de artillería). Artilleria pheza...
-
4. (Aplicado a personas).Pieza, elemento...
-
5. Pieza, obra dramática. 'Ah! Zer peza...
-
DIHARU-PEZA. DIRU-P., KANOI-PEZA, LUR-P....
-
PEZAKO. "(Lf), 1.º d'une seule pièce; ...
-
PEZA-KOLPE, PEZA-TIRO (L, BN-baig ap. A;...
<< pajarita 0 / 0 poltsiko >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
