(V-ger-gip; VP , Lar (+ -ea , det.), Añ (-ea , det.), H (V, G)) Ref.: Holmer ApuntV; Elexp Berg .
Mancha, tacha, mácula. " Mantxa txikia, mancilla" VP 61r. " Pekatuaren mantxa, la souillure du péché. Olio mantxa, tache d'huile" H. Tr. Documentado en la tradición meridional (tbn. en CatLuz y Bordel (137)) desde el s. XVII; su uso disminuye considerablemente en el s. XX.
Kenzaiteko mantxa edo errelikia pekaturik badago. VJ 11. Neure mantxak garbietako. Arz 61. Kentzen dio bekatuaren narrioa edo mantxa. Ub 190. Non da odol mantxa andiagokorik Juduena baño? Mg CC 252. Mantxa edo loirik txikiena. Ib. 221. Lenbizikoa: bekatuaren mantxa eta señaleak ekenzeko. CatB 60. (CatLuz 24, CatAe 58, CatSal 59, CatR 59, CatUlz 46 mantxa) Amaren sabeletik / mantxarik bagea / Nazareten jaio zan / Birjiña Maria. Echag 241. Eregi deutsezan gaistakerijen natu eta mantxia. (1864). BBatzarN 207. Anima garbi para dezagun / mantxa guziyak kenduaz. Xe 361. Orregatik daude Garbitokian, beren orban edo mantxa guzietatik oso osoan garbitu arte. Ag Serm 246. Ez dit mantxa aundirik / billatuko neri. AzpPr 46. Baldin mantxarik / bazeukaten animetan. Arrantz 80. Beltzak pekatuaren orbana (mantxa) azaltzen zun eta orlegiak (berdeak) itxaropena. Etxde AlosT 41n. Oial zurian erortzen da mantxarik aundiena. (AN-ulz). Inza NaEsZarr 1268. [Sagar] kolpeatua edo mantxa zeukana. Albeniz 18. Egunoroko hizkeraren herdoi-mantxak. MEIG VI 163.
v. tbn. OA 73. Cb Eg III 268. GavS 13. LE Prog 116. Zuzaeta 87. AA III 342. JJMg BasEsc 50. Ur BulaAl 3. Bil 33. PE 57. Ud 147. Arr May 96. Auspoa 97, 69. Ill Testim 30. Imaz Auspoa 24, 158. Holmer ApuntV ASJU 1969, 186. Insausti 69.