(V, G; Añ, s.v. nacido ), jaiatetxe, jaia etxe (SP), jaietetxe (V-gip; Lar, Añ (s.v. nacido), H (G)), jaio etxe (Dv), jait-etxe Ref.: A; Iz ArOñ (jaietetxe); Elexp Berg .
Casa natal. "Maison où on est né" SP. "(Casa de mi, de tu, de su) nacimiento" Lar. " Pedro karnazeruan jaiotetxia erre da " Elexp Berg. . Tr. Documentado en la tradición meridional, sobre todo guipuzcoana; hay tbn. ejs. de Etcheberri de Ziburu y de msOñ2 (en ambos -aiat- ). En DFrec hay 4 ejs. de jaiotetxe.
Esker itzultzen darotzut / zeure iaiatetxean, / Lohiola iauregiko / aldare aitzinean. EZ Noel 176. Orien manuz ibilliko dira jendeak beren jait-etxeen ta errien billan. Mb OtGai I 159. Zeure jaiat etxiaren lau kantoien barruban. msOñ2 120v. Amunarro deitzen dan jaiot-etxe berarenean milla seieun ogeita amairugarren urtean. Izt C 459. Bere jaietetxe gaztelua. Aran SIgn 84. O, nere jaiotetxe ederra! Apaol 114. Ezizentzat euren jaiotetxe edo oiñetxe-izena. A BGuzur 117. Euren jaiotetxean arrotz-etsaiaren oiña sartu baiño lenago. Ag AL 49. Jaiotetxetik urruti, Gaztelerriko lur legor beroen erdian. Ag G 109. Beste gizon askok gure iru aldetan galtzen zutela [...] jaiotetxearen naitasuna. Lh EEs 1915, 244. Bizente Goikoetxea jaunaren jaiotetxean bere oroikarritzat jarritako arria. A EEs 1916, 301. Bere erri koxkorra ta jaiot-etxea ta famili-kondarrak ikusteko gogoa egin zitzaion. Mok 8. Eleizaldetar Koldobika zanaren gorazarrez, yaiotetxe-aitzinean yarritako oroitarria agertzea egingo du. Ldi IL 128. Ara or Elbitxuri, ire jaiotetxea! Salav 11. Nere jaiotetxea / berriz ikustian. Olea 17. Seme batek bere jaiotetxean arkitu zun utsunari jarri zizkion bertsoak. Ataño TxanKan 272. Lenengo erakutsi euskuna, uri onen inguruan, San Pedroren jaiotetxia zala. Gerrika 249. Oiartzungo jaiotetxetik hasi eta azken gerrateko ezbeharrak eta nahigabeak burutu arte. MEIG III 133.
v. tbn. RArt EE 1880, 184. Bv AsL 93. Urruz Zer 40. Lh Yol 16. Tx B I 260. Enb 182. Lab EEguna 62. SMitx Aranz 167. JAIraz Bizia 38. Munita 132. Etxde JJ 9. Alzola Atalak 147. Berron Kijote 161. JAzpiroz 40. Jaitetxe: BaztSerm1 281.