Harremana

    OEH - Bilaketa

    1049 emaitza jainko bilaketarentzat

    Sarrera buruan (46)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    gurtu.
    etimologikoa
    Etim. Para su relación con makur(tu), uzkur... , v. FHV 271s.
    sense-1
    1. (BN-mix, Sal, S (gürtü), R; Gèze (gürthü), Dv, H), kurtu (AN-egüés, BN; SP, Aq 912 (G, AN), VocBN .(kh-)H (+ kh-)) Ref.: A (gurtu, kurtu); Iz R 308; ZMoso 57 .
     Inclinar(se), agachar(se). "Agobiarse" Aq 912. "S'agenouiller, fléchir le genou" Gèze. " Gúrradí, agáchate; gúrtu nun, me he agachado" Iz R 308. v. makurtu. Tr. Documentado fundamentalmente en textos septentrionales. Al Sur se encuentra en Lizarraga de Elcano, Orixe e Iraizoz.
    Baina Iesusek beheiti gurthurik erhiaz skribatzen zuen lurrean. Lç Io 8, 6 (LE kurturik; He, Dv, Ol makhurtu, Leon kokorikatu). Belhaunak gurturik. O Po (ed. Michel) 235. Khurtzen naiz zure zigorraren azpian. SP Imit III 50, 6 (Ch humiliatzen, Mst aphaltzen, Ol makurtu). Halakoak Pilatesen soldadoak iduri dira, gurtzen ziren Iesu Kristoren aitzinian. Tt Arima 26. Xapela erauntzi edo khurtu behar dugu errespetuz. CatLav 83 (V 49). Ene aitziñean khurtuko dire belhaun guziak eta hariko dire mihi guziak Jainkoari laudorio ematen. He Rom 14, 11. Eskua apatzendiót, búrua kúrtus errezibitzeko gólpea. LE Ong 73r. Darotzula Gabrielek / khurtuz erraiten agur. (In Hm 177 ). Haizerik mendrenak, / [...] gurtzera burua zaitu obligatzen. Gy 172 (v. tbn. burua gurtu in Or Eus 18). Gurtzen da Iñazio eta khotsuduna maiteki besarkatzen du bere bihotzaren kontra. Laph 121. Arbolak lurreraino kurtu ziren. Barb Sup 141. Bere baitharaturik, / noizpeit zinez hari, / erran zion, gurturik, / Herio Hotzari. Ox 125. Behin bakarrik kurtu izan bahintz zaldi-ferraren altxatzeko, ez huen hogoi aldiz kurtzearen beharrik izanen gerezien jateko! Barb Leg 63. Yoaten ziran arengana, aurrean belaunkaturik gurtzen zitzaizkion ta iseka egiten zioten. Ir YKBiz 492s (520 kurtu ). Araxeagoan iduri zaio / lurrera gurtzen orria. Or Eus 382.
    v. tbn. Dv Gen 18, 2 (gurthu). Khurtu: Dv LEd 194. Hb Egia 26.
    azpiadiera-1.1
    Hil zakion beldurrez bezala, han zagon ohe aitzinean xutik, eriaren ganat kurtu-makurtua.EGAlm 1897, 27.
    sense-2
    2. (BN, S ap. A ; Lar, H), kurtu (SP, Lar, H (+ kh-)).
    "Inclinar la cabeza en señal de reverencia o cortesía" , "adorar", "venerar" Lar. "Saluer par une inclination du corps" H. Tr. En los textos septentrionales se documenta ya desde Leiçarraga, con aux. intrans. bipersonal. En autores meridionales el primer ejemplo es de Larramendi, que tbn. lo emplea con dativo (así como tbn. Ubillos, Aguirre de Asteasu y Añibarro). A finales del s. XIX y durante el s. XX crece su uso en textos meridionales, en todos ellos con el objeto en caso absoluto (Lizardi lo emplea tbn. con dat.). En DFrec hay 16 ejs., meridionales.
    azpiadiera-2.1
    (Acompañado de dat.). " Jainkoari bakarrik gurtu bear gatzaizka " Lar (s.v. adorar).
    Ikhusi zuenean Iesus urrundanik, laster egin zezan eta gur zekión. Lç Mc 5, 6. Hirurtasun sakratua, zuri khurtzen natzaitzu. EZ Man II 40. Lehia handirekila, / haren bila / Iudeako herrian / non dugu-otsez, iarri ziren / hur' ediren, / hari gurtu-nahian. O Po 60. Gizonak [...] beher diola abaxatu, susmetitu eta gurtu Jinkoari. Tt Arima 6. Bati, eta benaz gurtzen gatzaizkala, ezen ez arrotzok bezala anbeste Jainko gezurrezko ta irrigarriri. Lar DT LXXXII. Jainkoari bakarrik gurtu behar gatzaizkala. Ub 16. Asko izango dira gurtuko zaizkanak edo Jaungoikoa bezala adoratuko duenak. AA II 474. Berari obeditu ta gurtu. Añ MisE 162. Sorhaio bat ethorri zitzaioen, khurtzen zitzaioela, eta ziotsola: [...]. HeH Mt 8, 2 (He adoratzen zuen). Salütatzen zütügü, gürtzen gitzaitzü; O, Maria Jinkoaren Ama. Ip Hil 94. Gurtu gatzaion Yainko / aurtxoari biziok / eta illok. Ldi BB 54.
    azpiadiera-2.2
    (Aux. trans. bipersonal).
    Maitatu eta beneratu edo gurtutzen dedan nere aita eta jauna da. Otag EE 1882c, 478. Gure asaben gaba gurtu nai nuen, / jarriz begi aurrean aien kondaira. SBaroj ( in FrantzesB II 123 ). Aingeru onen irudia bere biotzaren erdian eroian dukeak, bakartadean gurtuteko asmoagaz. Ag AL 53. Ixen bat da / goi eta be, / orok dauna / gurtutzen, / etsaiak be, / nai ta nai ez / beti dauna / agurtzen. GMant Goi 52. Guzurrezko jainkoak gurtu ta sinistea da jainkoaizunkeria. KIkV 61. (v. tbn. KIkG 49) Gurtu zagun beti Jesus Jainko Jauna. ArgiDL 158. Gurtu daiguntzat, auzpaztu gaizan ba, / Argi Deunaren aurrian. Enb 93. Beti betiko / izanen zara / gurtua. Arti MaldanB 210. Zurekin batera gurtu dezatela Keres baserriko gazteek. Ibiñ Virgil 76. Errespetu guziz gurtzen bait-dut Eliza. Berron Kijote 213. Trosky edo Stalin gurtzen zuan jende bat. AZink 86. Bigarren [Kalbario] au egizkotzat gurtzen dabenak gitxi dira. Gerrika 252. Haurrak ziren errege-jantzi dotorez apainduak, aldarera aurreratzen zirenak Jesus jaio-berria gurtzera. MEIG I 77.
    v. tbn. Itz Azald 82. Or Mi 136. JMB ELG 77. Zait Sof 136. Munita 127. Akes Ipiñ 11. Onaind in Gazt MusIx 209. BEnb NereA 60. MAtx Gazt 96. SMitx Aranz 224.
    sense-3
    3. " Birgurtu (retorcer), de gurtu (torcer)" AG 2337.
    sense-4
    4. Culto, adoración.
    Berari biar dan gurtua edo adorazioa eman deigula. Kortazar Serm 68.

    gurtu

    gurtu
    << gurtoki 0 / 0 gurutzefikatu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper