OEH - Bilaketa

86 emaitza jaiera bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
zoritu.
sense-1
1. (AN, BN, S, R; Lar, Añ, Dv (G); -rh- SP, Arch VocGr, VocBN , Gèze, Dv (S), H), zori (AN?, R?), zohitu (L, BN, S; Dv, H), zoli (V-oroz), zolitu (V-oroz-m; Añ (V)), zoldu (V-ple-oroz), soldu (Zam Voc) Ref.: A (zoritu, zori, zohitu, zoli, zolitu, zoldu, gereiño); Lrq (zohi); Satr VocP (zoitu) .
Madurar. " Ogia zorhitzen da " SP. "Sazonarse, madurarse" . "(Estar en) agraz las uvas, matsak eldu bage dagoz, zolitu gabe " Ib. "Verde, no maduro, zolitubagakoa (V)" Ib. " Zolitu (V-m), empezar a madurar. Se dice de los higos y de la uva. En V-oroz es 'madurar'" A. " Gereiño dago garia, erraiten dugu ez zori bai zori dagonean (Sal, R), decimos que el trigo está indeciso cuando está entre si madura o no madura" Ib. (s.v. gereiño).
Ezen lurreko uztá zorhitu duk. Apoc 14, 15 (He, Dv, Ur (G) zor(h)itu; TB onthu, Ur (V) igartu, Echn ondu, Ker, IBk (h)eldu ). Zeren garian zoriturik / dago Jainkoa lurrean. Elizalde 115s. Etzuen nahi zorhi arteiño [...] nehork [haziak] utki zitzan ez eta zorhituz gero ere geldi zitezin. Ax 120 (V 79). Zorhituz gero. Ib. 120 (V 79). Azukreak eztitzentu fruitu zorhitu eta ondugabeak, edekiten deraue gordintasuna zorhitu eta ondu direnei, eta begiratzentu gaitzik egitetik. SP Phil 8. Erein dezu Jesusen biotzarekiko jaiera Euskalerrietan; erneko da, zorituko da, ta bilduko dezu [...] uztarik ederrena. Lar carta a Mb 280. Bazterrak berotzea [eguzkiak]ta lurreko gauzei humotzen, zoritzen ta sasoi-erazten lagunzea. Mb IArg I 307. Fruita batzuk badire sekula estirenak ongi zoritzen. (258). LE-Ir. Egite onetan bere neurria bete artean, osotu, zoldu, zoritu ta eldu artean, itxadoten dabela Jangoikoak. GGero 95. Erne zeitezan euretan birtutezko lora ederrak, eta zoritu, eldu eta umaotu santidadeko frutak. Ur Bisit 109. Hezkurra zohitu denean. Dv Lab 338. Belharra xutik ez da utzi behar zohitu den arteo. Ib. 123. Iñazioren galdea ez du berheala hautesten; gauzak nahi ditu zohitzerat utzi. Laph 182. [Irrisa] zohitzen edo ontzen ari zelarik. Prop 1880b, 201. Garagarrak zoritruk daude. Mdg 140. Saparekin are gehiago zohituren zaizkote ogi-buru horiak. JE Bur 162. Eldu da, ba, itaroa, ta lurreko uzta zori egin da. Ol Apoc 14, 15. Lizardiren olerkiak ongi zolduak dira. Or EG 1950 (5-6), 8. Zuen arteko ai-nintza artzai edo zoritu mats-biltzaile. Ibiñ Virgil 63. Garia zoritrik dago, fan gaitezke egitatzra. ZMoso 62. Handik aurrerakoa, zoritzen, hazten utzi, eta kito. MEIG IX 134 (en colab. con NEtx). En DFrec hay 3 ejs. de zoritu.
azpiadiera-1.1
(Part. en función de adj.).
Zeren zorhituak baidire hango mahatsak. He Apoc 14, 18 (Ur (G) zorituak; Ip huntürik). Artho zohituaren khuzkurra. Dv Lab 120. Sohiturik behar din / sinet izan adi / emazte beharra badin / harek eri deja dula aspaldi. (Interpr?). PierKat 59. Samsonek behin hirur ehun basa-xakhur sutan igorririk heien uzta zohituen erdirat. Zerb IxtS 48. Orduan nekez babestu al izango ditu mats-ostoak mordo zorituak. Ibiñ Virgil 78. Ez ziren beharbada denak [lanak] aldi oroz arras zohituak hastapen hartan. Lf ELit 294. Hara arterainokoak ez baitziren beti izan esan ohi zuten bezain ustelak, ezta gerokoak ere zenbait sineskorrek eta gehiago lotsagabek aldarrikatu izan duten adina heldu-zorituak. MEIG VIII 84.
azpiadiera-1.2
(BN, S ap. A ; Lar), zoldu (V-oroz ap. A ) .
(Fig., ref. a personas). "Assesar" Lar. "Formalizarse las personas" A.
Bainan beste alde batetik on eginen dautzu eta zohituko zaitu esperientzia horrek. Larre ArtzainE 139. Ez ote ziren ordukoak [haurrak] goizago zohitzen ere beste gisa batez? Ib. 108.
azpiadiera-1.2.1
(Part. en función de adj.).Maduro; formado, adulto. " Adin zorhituago batekoak " H.
Horra zertako filma atxiki behar den presuna zohitu eta kasko azkarrendako. Herr 14-5-1959, 4. [Film] hau jende zohituentzat pasa ditake, ez gaztentzat. Herr 8-10-1959, 4. Gehienak adin batetakoak, 40-50 urte-iri hortakoak, bainan ere artzain gazte-zohitu zonbeit, 30 urte ingurukoak. GH 1973, 15. Mutiko gazte zohitu edo mutxurdingai maitemindu gaixoak. Larre ArtzainE 90.
sense-2
2. zori (AN-arce), zoldu (V-ger-m-gip, G-to, AN-ulz; Mg PAbVoc, Añ (V), Izt 70v), zoli (V-arrig-oroz, AN-arce), solitu, soldu (V-ger-arrig-gip; Mg PAbVoc, Zam Voc), zolitu (V-m; Izt 70v), soli (V-arrig). Ref.: A (zoldu, zolitu); EI 147; SM EiTec2 138; Etxba Eib y Elexp Berg (soldu). "Soldu o zoldu, madurarse la hinchazón" Mg PAbVoc. "Sazonarse, madurarse [...] en los tumores" Añ. "Madurar", "madurarse un tumor, zoldu, zolitu" Izt 70v. "Enconarse una herida" A. "Atzo eskuan sartu jatan burdiña txatala ezin neban atara ta gaur inguru guztian aragixa ziero zolduta daukat" SM EiTec2 138. "Enconarse, infectarse. Ozpelak soldu jataz aurtengo neguan" Etxba Eib. "Grano bat eldu eitten danian soldu esate jakok" Elexp Berg.
Barruko anditu onek solituak edo sornatuak birapoz bete beteak izaten dira. A Ezale 1897, 55a. Zauri geienak soldu jakazan. Echta Jos 344. Beti berri ta eze iduki zuan griña ona, txito azi, zearo anditu, beingoan zolitu, ezin geiagoan minberatu. Ag G 290.
azpiadiera-2.1
(Trans.).Hacer madurar.
Horreki egin kataplazmak zohitzen dütü hanpiluk. Alth Bot 17.
azpiadiera-2.2
Ur-sugeak ikutu, aragia zolitu. (V-m). EZBB II 128.
sense-3
3. zolitu (V-ger-m ap. A), zoldu (V-ger-gip-al ap. A). (Sust.). "Panadizo" A.
azpisarrera-1
ZORITZAKA. "Zoltzaka (V-m), tumor o grano no enconado" A.
zoritu
<< zeresan 0 / 0

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper