Harremana

    OEH - Bilaketa

    100 emaitza jaidura bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    nekagarri.
    tradizioa
    Tr. Documentado al Sur desde mediados del s. XVIII y al Norte en autores de los ss. XVII al XIX. La forma general es nek(h)agarri seguida en frecuencia de nekegarri , que se documenta en autores meridionales y en Hiriart-Urruty. Hay ambas formas en Orixe (más frec. nekagarri ) y Zaitegi. En DFrec hay 4 ejs. de nekagarri .
    sense-1
    1. (BN ap. A ; Lar, H (+ -kh-)), nekegarri .
    (Adj.). Pesado, molesto, fastidioso; aburrido; doloroso, penoso. "Cansado, molesto" Lar. En AxN se explica narda (182) por nekagarri.
    Zer ahal dateke bada tormenta handiagorik eta nekhagarriagorik, [...] geldi egoitea baiño? Ax 601 (V 386). Tentazioneak maiz arimakotz progotxos dire nekhagarriak eta fastigagarriak diren arren. Ch I 13, 2 (Ol nekagarri, Pi nekegarri; SP gaitz, Mst greügarri, Ip hastiagarri, Leon akitgarri). Uliak nekhagarriagoak dire eta gehiago dute behartzen gure pazienzia. He Phil 457. Errege Faraonek amets nekagarri bat izandu zuen aldian. Mb IArg I 391 (v. tbn. 305). Lenagoko profetak baño biziera nekagarriago bat zeramala. Ub 73. Israeldarraen katiberio gogor eta nekagarriak. Gco I 119. Bizitza guztiko gurutze nekagarria. AA III 627. Ohitura gaxtoen ta jaidura muthirien kontra jasateko dituzten gudu nekhagarriak. Dh 100. Erregeak [...] azpian artu zituen eta onen mende nekagarrian emezortzi urte zeramazkiten. Lard 124. Buru-auste nekagarria ta garaitu-eziña. A BeinB 35. Orrelako estualdietan ezer ezta nekegarriagorik [...] itz oskideen edo kontsonanteen eizketa gordiña baño. Ldi IL 30. Zuzenbidea emango diot andre alargun oni, ain nekagarria zaidalako. Ir YKBiz 342. Gau batean da bestean begi-ernai arkitzea nekagarri eta gogortxua dalarik. EAEg 7-6-1937, 1777. Bizikera au, nekagarri ta atsekabea bakarrik ez, makurgarria ere ba'zan. Etxde AlosT 60. Mirenek aaztu izan ba nindu, obe biontzat. Eta ez nituzkean nik lelo nekagarriak entzungo. Txill Let 103. Belatxinga nekagarriak aldarri betean euriari ots-egiten. 'Importune' . Ibiñ Virgil 77. Zernahitarako joera, zernahiren maitasuna nekagarria da beti, kezkaz eta atsekabez betea. MIH 38.
    v. tbn. Mih 75. MarIl 32. Erkiag BatB 95.
    azpiadiera-1.1
    (Tema nudo, uso pred.).
    Eman nahi darozkidan konsolamendu guziak nekhagarri eta penagarri dire enetzat. Ch III 48, 4. Eguzkiaren sua eralgita datorkigu ta ezta su baizik argi; ezta nekegarri, bai zuzpergarri ta begien eder. Ldi IL 145. Soraiotasun elkor au bai dala nekagarri! "Penosa" . Or Poem 541. Gaixo dagonari ogia ere nekagarri zaio, argia ere bai. Or Aitork 175. Etzakizkigu nekegarri izan, ene Trasimak! Zait Plat 127 (v. tbn. Sof 32). Bat beti negarrez ari zena, bestea berriz beti farrez. [...]. Bata eta bestea nekagarri xamarrak bide ziren. MIH 139.
    v. tbn. Lg II 111. Ol Lev 19, 33. Lab SuEm 169.
    azpiadiera-1.2
    (gral.; SP (sin trad.), Lar, H; -kh- Urt II 280, Dv, H), nekegarri (Añ) Ref.: A; Elexp Berg .
     Fatigoso, trabajoso. "(Es una) perrera, aunogarri, nekagarria da " Lar. "Cansado, molesto" Ib. "Operoso" Ib. "Trabajosa" Ib.
    Trabaillu nekhagarri guzietara. He Gudu 48. Bukatu dot kutun nekagarri hau. Lar Carta a Gandara 162. Andrakume batek darabill gabikua biraak emoten. Arazo nekagarri onen ondoren astotuten ditube astosapinian. Mg PAb 138. Irugarren doaia da, egiten dan obra nekagarria izatea. AA I 287. Bidaje nekagarri eta luze ori. Arr GB 124. Buruzko lanak zein gaixto diren eta [...] zein diren nekegarri. HU Aurp 76. Ardurako lan nekagarrietarik osoki baratuz. Arb Igand 72. Bai nekagarria dala ganbeluaren ibillera. Anab Aprika 38. Ba-dut adiskide bat izketan oso nekagarria. Or ( in Gazt MusIx 48 ( Eus 342 nekegarri ) ). Nikanor areago alako laguntxuaz jolas nekagarri baiño atsegingarriagoan ebillelako. Erkiag BatB 76. Beste zenbait gauza, naiz eta nekegarri eta zaillak izan, onurakor gertatzen zaizkigula. Vill Jaink 79. Lan luze bezain nekagarri hori. MEIG II 127.
    v. tbn. Brtc 188. Bv AsL 167.
    azpiadiera-1.2.1
    (Tema nudo, uso pred.).
    Urte asko zeuzkala eta nekagarri zala arentzat ala ibiltzia. Bv AsL 183. Asierako lan au ez da nekagarri. "Pesado" . Or Eus 145. Soinarentzat nekagarri dan aldatza. Erkiag Arran 184 (v. tbn. BatB 90). Berea ez duen euskalkia, beraz, astun eta nekagarri bazaio ere, ez zaio gogaikarri. MEIG III 94.
    v. tbn. Sabiag Y 1934, 21. Etxde AlosT 8.
    sense-2
    2. (A, que cita Mg CC ), nekegarri (Añ; Izt 75r, A, que cita Ur MarIl ) .
    (Sust.). Tormento, dolor, pena; mortificación; molestia, carga. "Cilicio" , "mortificación" Añ. En AxN se explica forogu (43) por nekagarri.
    Gaiztoa, ene nekhagarria, ala nik gaizki enplegatu baitut hirekiko denbora. Ax 560 (V 358). Nekhagarri guziak ez othe dira pairatzekoak sekulako bizia gatik? SP Imit III 47, 4 (Pi nekegarri; Ch, Ip gaitz, Ol, Leon neke). Zer nekagarri edo pena igaro daruez? CrIc 35. (v. tbn. 19) Korputza ere ezi edo morifikatu bear dala baraur edo bste nekagarriekin. Mg CC 2. Barau ta gorputzaren nekagarrijak. Mg CO 222. Gatz baga ustelduten da aragia, nekegarri baga galtzen da bertutea. Añ LoraS 165. Zeruko Aita Onak [...] bialduten deuskuz gatxak, nekegarrijak ta mingarrijak. fB Ic III 264. Asko naigabe sortzen zaigu deabruagandik [...] eta animaren nekagarriagandik. Inza Azalp 150. Batturatzako au norberak jaso al ixateko, nekegarri bat ezarten yakon bakotxari. Otx 152.
    v. tbn. Ur MarIl 64. Itz Azald 203. Or Eus 319. Zait Sof 95.
    azpisarrera-1
    GORPUTZ-NEKAGARRI. Mortificación.
    Gorputz nekagarri edo mortifikazioren bat egitea. Arr May 12. Zenbait gorputz-nekagarri edo penitentzi. Ib. 111 (v. tbn. 200).
    azpisarrera-2
    NEKAGARRIZKO. Penoso, duro, fatigoso.
    Saiatzen zeratela arkaitz tarteko lurrik idor ta nekagarrizkoenean, zuen etxadikoak bear duen janaria lurrari kendu nairik. Ag Serm 425.

    nekagarri

    nekagarri
    << 1 nahi 0 / 0 nekatu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper