OEH - Bilaketa

793 emaitza jai bilaketarentzat

Sarrera buruan (62)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
eskualde.
sense-1
I. (Sust.).
azpiadiera-1.1
1. Empuñadura. "Frenillar los remos, arraunak jaso ta eskualdetik lotu " Lar. v. eskutoki.
azpiadiera-1.2
2. Poder. v. 1 esku (2).
Jaungoikoaren aurrean poderiorik edo eskualderik andienak dauzkana [Maria] . Gco I 463. Nogan aurkitzen da lege oiek ezarzeko eskualdea? EConst 9. Jaundone Petrik zuen aintzidaritasuna edo eskualdea gozatu baitute bethi [Erromako Aphezpikuek] . Arb Erlis 132. Jesus [...] ederragoa, goragokoa ta eskualde aundiagokoa da. Inza Azalp 79. Auek [Sakramentuak] egitteko eskualdea Apostoluen eskuetan utzi zuan Jesusek. Ib. 94. Beronen bialdutaken eta oien ondorekoen eskualdea bear da. Ib. 93.
azpiadiera-1.3
3. (Dv, H).
Dirección; (fig.) camino (en la vida, etc.). " Oihaneko eskualdea hartu dute, ils ont pris la direction de la forêt" Dv. " Ait'amak hil ondoan behar izan dute haurrek hartu zeinek bere eskualdea " Ib. "Côté, direction. Eskualde orotara behaturik, ayant regardé de tous côtés. Zein eskualde behar dut hartu Donaphaliora ioaiteko " H.
Aintzineko bizitze makhurra eskualde onean sarthu nahi. Dv LEd 234. Handik noretako bidea hartzen duzu? [...] Maite zaituen anaia bati ez othe dezakezu erran zer eskualde hartzen duzun? Laph 25. Adio elgarri erranik, hartu zuten zoin zoinek beren eskualdea. Ib. 170. Eguerdi gainean, etzakielarik gehiago zein eskualdetarat har, Satanek erakutsi zion bidea. Jnn SBi 115. Onerateko eskualdea daukatenetarik batzu. HU Aurp 153. Eskualde bat edo bertze hartu behar da. " Parti" . Darthayet Manuel 350.
v. tbn. JE Ber 50.
azpiadiera-1.4
4. (BN-lab ap. A ; Dv).
Partido, parcialidad. " Erregeren eskualdea utzirik etsaietara goan da, il a quité le parti du roi, et est passé à l'ennemi" Dv. "(BN-lab), parcialidad" A.
Egun hartan Jaun Peña eta haren eskualdeko batzu ikhusi zituzten elgarri beharrirat mintzatzen. Laph 112. Eskualde hau makurra da eta hori xuxena; hau erlisionearen alde, hura kontra. HU Zez 195. Deputatu gorriak eta heien eskualdea dadukaten auzapez eta bertze gorritar guziak. Ib. 197 (v. tbn. 193). Bi eskualdeentzat galdegiten dugu emaiten ahal zeien libertate guzia. JE Bur 52. Gure eskualdea uztekotz behar ginuke ikusi eskualde hobea. Zoin da dugun hau baino hobea? Radikal zozialist horiena? GaztAlm 1934, 9. (ap. DRA)
azpiadiera-1.5
5. (L, BN, S ap. A ; Dv).
Región, comarca, zona. "Contrée, parage" Dv. Tr. Documentado en textos septentrionales desde el último tercio del s. XIX; a partir de aprox. 1930 tbn. se encuentra en autores meridionales. En DFrec hay 226 ejs.
Eskualde beretarik huna zer iskiribatzen dautan. Prop 1876-77, 117. Urruneko eskualdeetarat. Ib. 340. Beren eskualdetako sainduen urtheburuetan. Zby RIEV 1908, 83. Dahomeko eskualdean egon denian. Prop 1893, 233. Iruzkirako eskualde hetan. Jnn SBi 15. Herri eta eskualde hainitz ikhusi dut. Arb Igand 25s. Eskualde hartaz [Amerikaz] orroitzeko. HU Aurp 52. Zoin eskualdetan egon ziren lehenik Izraeldarrak kaptibo? CatJauf 33. Californiako eskualde bero gizenak. JE Bur 204s. Eskualde artako erritarrek. FIr 136. Norte Ameriketako eskualde batean. Etcham 81. Garazi eskualdeko hogoita hiru herriek. Zub 55. Sei eskualde dirala. "Provincias" . Or Eus 199. Geroztik Frantzian othe da eskualde girixtinoagorik? Zerb IxtS 103. Nausi jarria dugu eskualde huntan. Lf Murtuts 49. Arantzazuko eskualdea. SMitx Aranz 85. Benaparruako iparraldeko eskualdea. Etxde JJ 226n. Somerset eta Devon-go eskualdeak. Mde Pr 249. Bizkaiko euskereak badau grazia berezi bat ipuiñetarako. Beste eskualdeetakoak be gogo onez autortuten dabe au. Vill ( in Bilbao IpuiB 7 ). Eskual-Herrian, bertze edozoin eskualdetan bezenbat gizon hiltze gertatzen dela. Larz Senper 20. Olerkariak emen bere bizi-eskualdea [= 'región donde vive'] zeatz-meazten du. Ibiñ Virgil 33. Japonia bezalako eskualde argitu batean. Ardoy SFran 236. Eskualde ona dela diote Amerikako xokoa. Xa EzinB 69. Antioko erregearen eskualderik onenak ziran India, Media ta Lidia. Ker 1 Mach 8, 8 (Ol eskualde; Dv aurkhintza ). Zendako ziren gure eskualde hortan horrenbertze harma zahar eta baioneta harrapatzen. Etchebarne 39. Nahiz batasun hori herri batekoa izan, eskualde batekoa edo Euskal herri osokoa. MIH 218. Hizkuntz-eskualdeei dagozkienak. MEIG VI 127. Usteen eskualdean mugitu behar. MEIG VII 81.
v. tbn. StPierre 26. LuzKant 19. Const 25. Zait Sof 79. JEtchep 115. Osk Kurl 17. Erkiag BatB 106. Gerrika 58.
azpiadiera-1.5.1
Barnean baditu [eskolak] sei eskualde edo alderdi.Prop 1903, 98.
azpiadiera-1.6
6. Lado, parte, aspecto. " Eskualde batetarik ona da (BN-arb)" Gte Erd 307.
Zoinen [jende xurien] eskualde tzarrak lasterrago hartzen baitituzte eskualde onak baino. Prop 1881, 183. Asko eskualdez eskuara oroen nausi dela. Arb Igand 17. Orori zerbeit eskualde onik hatzemaiten zeien. HU Aurp 109. Galdatzen daukute ardura, gure mintzai huni lotzeko eskualderik hoberena. Ib. 217 (v. tbn. 103). Bertze eskualde on edo handirik bazuen ordean ñatoak. JE Bur 20. Ithurriak badu oraino bertze eskualde onik. Ib. 37. Hango biziaren eskualde ona. Larz Iru 26.
azpiadiera-1.7
7. Lado (derecho, izquierdo, etc.).
Artu esku bategaz arrain bat edo bi, txikiak izanezkero, eta beste esku-aldeko kaltzerpean apurtxu baten euki ta egosita urteten ostien. A BGuzur 136.
azpiadiera-1.8
8. "(Sc), tino para tirar piedras" A. v. 1 eskuaire.
azpiadiera-1.9
9. Suerte. v. eskualdi (9).
Jainkoak ala nai ta eskualde (eskualde, zori onaz esaten den itze da) ederra izan zun gure mutillek gudaritakoan. Inza EEs 1913, 25.
sense-2
II. (Uso adv.).
azpiadiera-2.1
1. (Tras bere, etc.).A favor (de).
Horra egundainokoetan gure gizonak zoin bere eskualde mintzo. HU Zez 50.
azpiadiera-2.2
2. (Tras bere, etc.).En su... dirección.
Etxerat joan, zoin bere eskualde. JE Bur 30. Xutitu ginen gero eta athera, zoin gure eskualde. Ib. 137.
azpiadiera-2.3
3. (Dv, H).
" Ez naiz ezkerretik eskualde ou ez dut ezkerra eskualde, je ne suis pas adroit à travailler du côté gauche" Dv. " Itzul zaite, etzare hortik eskualde, tournez-vous, de ce côté vous n'êtes pas à votre aise pour agir, travailler, etc." H.
azpiadiera-2.4
4. (L-ain, BN-baig ap. A ; H) "Eskualde duzu pilota, vous avez la balle à la portée de la main" H s.v. alde. "Eskualde duk (L-ain, BN-baig), lo tienes al alcance de la mano" A. v. infra ESKUALDEAN, ESKUALDERA.
azpiadiera-2.5
5. (El viento) a favor (sdos. prop. y fig.).
Egun txarretan ere, leihal egonen direnak, eta ez bakarrik aizea eskualde dugun egunetan. Larz Iru 116s.
azpisarrera-1
ESKUALDEAN (Lar, Añ). "(A) mano, a la mano, cerca" Lar.
azpisarrera-2
ESKUALDEKO. "Dont on a l'usage, l'habitude. Hura da ene eskualdeko tresna, voici l'outil dont j'ai l'usage, que j'emploie volontiers" H.
azpisarrera-3
ESKUALDERA (Aq A). "A mano, está a la mano, esku aldera (AN)" Aq 597.
eskualde
<< 1 esku 0 / 0 eskubehar >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper