1. ( -kh- BN; Arch Gram 9; -kh- VocBN , H), ekein (BN-lab) Ref.: A; EI 295 .
Junio. v. bagil, arramaiatz, ereiaro, garagarril. Tr. Documentado en autores de la tradición septentrional, sobre todo bajo-navarros y suletinos; en el s. XX tbn. es usado al Sur, especialmente desde su último cuarto. En DFrec hay 140 ejs., 120 de ellos meridionales. Hay además 4 de ekaini(l)la, tbn. mer.
Emana Auritzen armadako Kartier jeneralian, Ekainaren seigarrenian 1793. (In MEIG I 252 ). Ekhaiñaren hamahiruan hasi ziren bandera ttipi batzuen hedatzen. Prop 1876-77, 58. Ekhain-ondarrean aizeño batek ogi-buruak perekatzen dituen bezala. Lf Murtuts 12. Ekain-jai oek zertarako ziran. JMB ELG 81. Arrotzak zu ganatzen dauzkitzu Ekainak, / bainan gu ez kutsatzen horien usainak. Xa Odol 111. Ekaina eder, uda halaber. EZBB I 90. Ekain ondarrerat [...], horra belarra jina zela mozteko. Larre ArtzainE 47.
v. tbn. HerVal 275. Bordel 39. CatS II. Elsb Fram 143. Ip Hil 93. Arb Igand 116. Ardoy SFran 128. Ostolaiz 157. Gerrika 79.

2. Solsticio.
Baiña zergatik ekaiñ eta gau egun berdin, izarren itzalaldi ta olakorik. "Solstitiorum et aecquinoctiorum" . Or Aitork 105.