OEH - Bilaketa

234 emaitza jadanik bilaketarentzat

Sarrera buruan (1)


Sarrera osoan (233)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 urka.
etimologikoa
Etim. De lat. furca.
sense-1
1. (V ap. A ; Lcc, SP (-kh-), Lar, , VocCB ).
Horca. "Horca" Lcc. "Empicotar, urkean ifini " Ib. "Fourche" SP (tal vez 'horquilla'). "Horca de delincuentes" Lar. "Horca, patíbulo" . v. urkabe.
Gurutzeak berze urkha batek bezala zapaturik. Harb 298. Lanta erazi zian urka bat berrogei eta hamar beso luze. Tt Arima 78. Erradak ürkhak balio dianez gizon perestü bizitzia. Egiat 201. Enbusterijaz prestauta eukan urkaan bera urkatu ebeen. fB Ic II 162. Erru bagako bat urkati libreetia gaiti. Ib. 175. Urka añeko arbolak presan / ipurdiz gora pariak. Tx B I 82.
sense-2
2. (V-m ap. A; Lar in Aq 1474).
"Viga del lagar" A.
azpiadiera-2.1
"(B), tornillo grueso con que se aprieta la prensa del lagar" A.
sense-3
3. (V, G, AN ap. A; H (+ -kh-); -ia det., Añ, Izt 118r).
"Tranca [...] de animales, perros, etc." . "Horca, traba que se pone en el cuello de ciertos animales" A. " Urki (V-ger-arr), horca, traba que impide a los cerdos y otros animales entrar en los sembrados y otros lugares vedados" Ib. (seguramente, del det. urkia).
sense-4
4. " Urkha, [...] bâton fourchu au bout (syn. sardea) dont on se sert pour mettre, suspendre ou descendre des objets suspendus" H. v. sarde.
sense-5
5. " Urkha, [...] branches d'arbre en forme de fourche" H.
sense-6
6. (L-côte-ain ap. A; -kh- H). "Il se dit de la partie, en forme de fourche, du timon d'une charrette" H. "Pértiga o pieza de madera que se pone en el carro para sostener el chirrión o traer maderas" A. Cf. URKA-IZTER, URKA LABUR, URKA LASTER, URKA LUZE, URKA-MIHI, URKA MOTZ.
sense-7
7. "(L-ain), lugar en que se tiene la vaca cuando se le trae el toro" A.
sense-8
8. "(V-m), palitroque como de una vara de altura, de cuatro bracitos, en los cuales se enreda la hierba para que los corderillos aprendan a comerla" A.
sense-9
9. "(V-m), cruces de haces de trigo, así dispuestas para que sus espigas se mantengan airosas y se sequen pronto para desgranarlas. Urkan ipiñi azaoak " A.
sense-10
10. "Pirámide; haces, tablas en forma de pirámide (V-m)" A Apend. .
azpisarrera-1
URKA-BILUR (B ap. A; urkha-bilhur L, S ap. A; Dv; urkha bihur H). Nudo corredizo, lazo de horca. "Il ne sert plus qu'au fig. Han kausitu du bere urkha-bilhurra, c'est là qu'il a trouvé sa hart (sa ruine, sa perte)" Dv.
Erraiten ahal beitüt, izan zaitala jin / ene ürkha bülhürra beraren alzopin. Etch 126 (en otras versiones bülharra (78), büilharra (108), que no hacen sentido). Egiñik urkha-billurra, / tinkatuz hartan zintzurra. Gy 119. Iñaziok berehala trenkarazten du urkha bilhurra. Laph 76. Urkhatzea merezi luketen, bainan urkha bilhurrak balio ez dituzten gizon batzu. Elsb Fram 159. Nola hemendik goiti Frantziak eztuen erlijionearekilakorik nahi, baizik huni urkha-bilhurraren lephotik ezartzeko. Eskual 2-3-1906 (ap. DRA ). Urkha bilhurrian du jadanik lephoa. Ox 76. Bainan lagun ona ez bazait gerthatzen, zer bizi ikaragarria! Urkha-bilhurra izanen dut lepotik, eta Jainkoak daki zonbat urthez! Lf Murtuts 35. Gero eginaraziko dut, kordaren buru batean, urka-bilurra, ezkila-dorrea inguru-inguru hartuko duena. GAlm 1954, 33. Gulazko eta urka-bilhur bat urrezkoa dikezu izena. Mde Pr 56. Egiazki urka-bilhurra eman nahi diote lepotik eskola girixtinoari! Herr 31-3-1960, 1.
azpisarrera-2
URKA-IZTER. a) "Urkha isterrak, ixterrak, les mêmes branches [du timon d'une charrette] s'arrêtant à l'essieu, en arrière" H.
b) "Urkister (L), leños que se ponen atravesando el carro para protegerle del peso de la carga y evitar que se rompa" A.
azpisarrera-3
URKA LABUR. "Urkha laburra (fourche courte), [...] timon dont les branches ne dépassent pas en arrière l'essieu" H.
azpisarrera-4
URKA LASTER. a) "Urkha-laster (Hb), nœud coulant" Lh. b) "Urkha-lasterra, char rapide" Dv.
azpisarrera-5
URKA LUZE (L-côte-ain ap. A; -kh- H). a) "Urkha luzea (longue fourche), s'entend du timon dont les branches vont en avant au delà de l'essieu" H. b) "Urkha-luze, charrette longue" Dv.
azpisarrera-6
URKA-MIHI. "Urkha-mihiak (langues de la fourche), sont les deux branches de la bifurcation dans leur plus grande longueur, allant au delà de l'essieu en avant" H.
azpisarrera-7
URKA MOTZ (L-côte-ain ap. A (s.v. urka); urkimotx B ap. Izeta BHizt2). a) "Urkimotx, pieza que se aclopa al timón de un carro especial. Urkimotxa ondatu zaiku" Izeta BHizt2. b) "Urkha-motx, charrette courte" Dv.
Orga pare bat bere xarretarekin, urkha motz bat tonbero tipiarekin. (1780). SenperEus 171.
azpisarrera-8
URKA-SOKA. Soga de ahorcar.
Nere urka-soka gorderik altzopean. Etxde JJ 89n (versión de ürkha büllhür de Etch). Ez zauku laket urka-soka aditzea gure lepo bazterrean, ziruri eta firuri, kantuz ari! SoEg Herr 9-5-1968, 1.
urka
<< tuturrutuño 0 / 0 1 urtegi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper