Harremana

    OEH - Bilaketa

    795 emaitza jabe bilaketarentzat

    Sarrera buruan (49)


    Sarrera osoan (498)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 egite.
    sense-1
    1. (gral. ap. A; Urt I 120, Lar, Añ, VocS (s.v. action), Dv, H).
    Acción, acto; obra. (Cf. la expr. -(r)en egitez 'por obra de'). "(En) buen día, buenas obras, egun onean egite onak " Lar. "Operación" , "obras, hechos" Añ. Cf. Ur Carta a Bon BAP 1954, 269: "No apruebo la idea de los bascongados franceses de traducir egitea por obra, pues egitea significa acción; menos mal estaría egiña, hecho, o cosa hecha"; cf. tbn. Ip (carta a Bon) Eusk 1957, 174. Tr. Documentado desde Leiçarraga, lo emplean más los autores meridionales. En DFrec hay 49 ejs., meridionales.
    Hartarik prozeditzen da pensatze, erraite eta egite gaixto guzia. Lç ABC I 5v. Guti edatea eta guti sinestea da zuhurraren egitea. "Le fait d'un homme sage" . O Pr 18. Zer gaitzak orano egite gaisto hoietarik jiten dira? Bp II 39. Sortu zala Espiritu Santuaren egitez. CatBurg 8. (Añ CatAN 9, Astar II 275, Legaz 2, KIkV 12 y KIkG 8 egitez) Ez dira atzeratuko beste egite onetatik. Mg CC 222. Aztuko dozuzala bere egite deunge guztiak. Añ EL1 151. Pensamentu, berba, egite, nai ta gura guztien kontuba. fB Ic I 46s. Bere esan eta egite edo obretan. Astar II 190. Badakizkit zure egiteak. Ur Apoc (G) 2, 2 ((V) egitadak; Lç, TB, Echn obrak, He, Ip egitate, Dv eginak, Ker, IBk, IBe egintzak . Erkijiozko egite danik labur ta txikienetan ere. Aran SIgn 45. Nor ezta arrituko egite eder onezaz? Bv AsL 31. Bakotxaren egite on eta tzarrak. Lap 393 (V 179). Egiteak nolakoak dituen badakigu engoitik araiz, gure gostuz. HU Zez 179. San Martiñen bizitza beteta daguan egite izugarrien artian. Ag Serm 101. Sinistearen, itxaropenaren eta maitetasunaren egiteak. Itz Azald 83. Guri ederretxi jakuz beti bere egitteak. Echta Jos 133. Gogapen, itz eta egiteetan. ArgiDL 38. Pernandoren egite batzuek. Etxeg ( in Muj PAm 24 ). Bere egiteen garbitasuna emango edo zion. Or SCruz 128. Napoleon gizon adimendu haundikoa zela, ausarta eta kalipuduna anitz egitetan ezagutzen da. Zub 126. Nik nere egiteak aztertzen ba-ditut eta ona zer dan ta txarra zer ezagutzen ba-ditut. Anab Usauri 51. Beren egiteak txarrak ziralako. Ir YKBiz 64. Gure asmo, egite ta izate guziak. ABar Goi 24. Gizona bere egiteen jabe da. Eguzk GizAuz 92. Xalbaten egitez sortua. Etxde JJ 230. Berak irakatsia bere egiteaz on egin zuen Sokratek. Zait Plat 114. Ortarako gure egiteak bear dira aztertu. Vill Jaink 141. Arturo erregeren egite aundiak. Berron Kijote 142. Eskolara ez joateaz zerbait esan bear dot. Egite oneri izen asko emoten jakoz: "piper egin" eta olakoak. Etxabu Kontu 17. Bere bizitzako egite izugarri ta birtute bereziakaitik. Onaind STeresa 123.
    v. tbn. CrIc 19. CatBus 29. Belaus Andoni 12. Altuna 106. JArt Y 1933, 332. Goen Y 1934, 95. Or ib. 83. TAg Uzt 256. Ol Gen 18, 19. MAtx Gazt 40.
    azpiadiera-1.1
    Acto (de una obra teatral).
    Egite bakarra. Sor AuOst 69.
    azpiadiera-1.2
    (Lar, Añ).
    Acción, realización. "Hechura, egitura, egitea, lat. Factio, effectio" Lar. Cf. las construcciones septentrionales del tipo gauza baten egitea (= gauza bat egitea), entre las que podría tal vez incluirse el ej. de Oihenart que citamos. v. egintza (2).
    Zeini emaiten iakan gauza guztien egitea. "Creación" . Cap 122. Inhardesterik hobena, egite lan manatuarena. O Pr 24. Utzi zion Jaunak Zeru-lurren eta oetan arkitzen diran gauzen egiteari. AA II 40. Ona emen, itz bitan, munduaren egitea, eta asiera. Lard 2.
    sense-2
    2. (Ht VocGr, H).
    Naturaleza, forma de ser. "Coutume, hazdura, beregitea " Ht VocGr 342. " Bere egitea du hola " H. Cf. EGITEZ; cf. tbn. eite.
    Badu ere axeriak biloa uzten, bere egitea eztu biluzten. "Son naturel" . O Pr 62. Ea bihotzak eta borondateak dutenz oraino bere egite espirituala. SP Phil 444. Bere bizia daramakeiela munduan, munduko egiterik hartu gabe. Ib. ẽ, 1r. Estalia duk kanpotik / Gizonaren haragiaz: / Hire odol, hire forma, / hire egite gustiaz. Gç 64.
    sense-3
    3. "Altura (V-m)" A Apend.
    azpisarrera-1
    BERE EGITEZKO. beregitezko Ht VocGr, Dv). "Particulier, beregisakoa, beregitezkoa" Ht VocGr 397. "Particulier; naturel, qui se produit de soi-même" Dv. "Bere egitezko gizon bat, un homme singulier, de sa façon" H.
    azpisarrera-2
    EGITE-MODU. "Acción, modo de hacer algo" Añ. v. EGIN-MODU.
    Zein santua eta ederra izango zan gure Aita-lenaren espiritua, naikua ematen zaigu aditzera egite modu orietan! Bv AsL 154.
    azpisarrera-3
    EGITEZ. (G, S (bergitez); SP, Ht VocGr 389, Dv, H). Ref.: Bon; Lrq (ber).
    a) (Precedido de bere, z(e)ure, etc.). Por (su, etc.) naturaleza. "Bere egitez, de soi, de sa nature" SP. "Por su naturaleza o de suyo, bere egitez (G)" Bon. "Naturellement, berebiez, beregitez" Ht VocGr 389. "Erbia bere egitez izipera da" Dv (que tbn. trae beregitez). Cf. Lar y Añ: "(De) hecho, izatez, egitez", "(en) hecho de verdad, izatez ta egitez". v. berez.
    Badakizue halaber geure egitez zein flako huts egiten, eta erorten errax garen. Mat 302. Nola gizonak emazteari diadukon amorioa bere egitez baita, natural. Ax 384 (V 251). Suak bere egitez argitzen badu ere. Ib. 587 (V 377). Begiz urdin / Bezain gordin / Zarela zur' egitez. O Po 3. Gizonak bere egitez eta naturalezaz du iakiteko gutizia. Ch I 2, 1 (SP bere sorkuraz, Mst natüralki, Ol berenez, Pi berez, Leon jitez). Kantabria bergitez zen athün huneko. Poesía premiada en Tardets en 1908 (ap. DRA).
    b) (Añ). De obra; de hecho.
    Jinkoaren maniak eztireia hausten egitez, eta erraitez baizik? Bp I 104. Egiten dukezuen guzia, ala mintzatzez ala egitez, guziak egitzue Jesukristo Jaunaren izenean. He Col 3, 17. Iñori gaitzik ez egitea, egitez, hitzez, ez eta gogoz ere. CatBurg 29. Gogoz, esatez edo egitez ernegarazo dozuzanez. Añ EL1 132. Egitez eta itzez entero gaizki tratatzen zutela. Aran SIgn 43. Itzez ta egitez, itzez baño ere egitez geiago [...] adiazi ondorian. Bv AsL 65. Itzez edo egitez naibagetu. Ag AL 90. Nortzuk gatx egiten dabe egitez? Itz Azald 100. Iñoiz, esatez edo egittez, okerren bat egin ixan badautsubet. Otx 182. Euskozaletu gaituzu buruz ta biotzez. Ez ordea egitez, artean. Ldi IL 62. Egitez ala erakutsi du. Ir YKBiz 495. Naiz Auzitegiak ala agindua izan, etxetik egitez bota gabe badiraute. "No se hubera ejecutado". EAEg 1-11-1936, 191. Ezin sinistu nezake Xalbatek egitez eta gero itzez iruzurrik egin didanik. Etxde JJ 133. Irakatsiko deutsue egitez egi au. Bilbao IpuiB 226. Erriak eman dezake ondoko baiezkoa, itzez eta ageriz ezpada, egitez eta obraz beintzat. Vill Jaink 187. Eta giristino zela Joao III, xedez ala egitez, ezin ukatua. Ardoy SFran 325. Egitez, eta ez hitzez, erakutsi digunean. MIH 262.
    v. tbn. Legaz 57. KIkV 100. Or Tormes 95. Enb 145. Zait Sof 71. Mde Pr 105. BEnb NereA 187. Gazt MusIx 63. MAtx Gazt 53.
    azpisarrera-4
    EGITEZKO. De obra; de hecho.
    Ez ahozkoa, ezpada eskuz ta egitezkoa. Añ LoraS 53. Egitezkoa, egikerakaz egiten danean, lapurtutea legez. Itz Azald 135. Egitezko erdeltzaletasun ori bidezkotzeko. Ldi IL 62. Nezesidadea bi eratakoa izan diteke: egitezkoa bat, eskubidezkoa beste bat. Vill Jaink 52.

    egite

    egite
    << egile 0 / 0 1 egun >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper