OEH - Bilaketa

795 emaitza jabe bilaketarentzat

Sarrera buruan (49)


Sarrera osoan (498)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
beregain.
sense-1
1. (G, AN-gip, B, L, BN, S ap. A ; SP, Urt II 73, Ht VocGr, Lar, VocBN , Dv, H) (Como complemento predicativo). (Estar, etc.) aparte, separadamente; libremente, independientemente; por su cuenta. "Beregain, à part, séparément. Emazu beregain, mettez à part" SP. "Anachoreta, [...] beregain bizi dena, bakharrik bizi dena" Urt II 73. "Á l'écart, beregaiñ, berex" Ht VocGr 354. "À part, berex, beregaiñ" Ib. 397 ( Lar Sup). "Señor de sí, beregain; y hacerse así señor de sí mismo, y dueño de su voluntad, beregaindu, beregain egitea [...]. Y nunca el beregain, &c., viene con el artículo, v.g. el que es, o el señor, y dueño, de sí mismo, beregain dana" Lar. "(Adv.), pour son propre compte, à ses périls et risques; zure semiak nahi du biharretik harat, lanean ari beregain, dès demain votre fils veut travailler pour son compte" VocBN. "Composé de bere et de gain, sert adverbialement dans le sens de 'en son particulier'" Dv. "À part soi, à part, séparé" H. "1.º (G, AN-gip, B, BN, S; VocBN), por su cuenta, a su cuenta y riesgo. 2.º (G, L), aparte" A. v. bereber; cf. ejs. de bere gain 'a su cargo' s.v. gain (II, 1). Tr. Atestiguado, desde Leiçarraga, en autores septentrionales no suletinos. Al Sur se encuentra en Mendiburu y en algunos autores a partir de principios del s. XX. En DFrec hay 13 ejs., meridionales.
Baina permeti zekión Pauli bere gain egoitera, hura begiratzen zuen jendarmesarekin. Act 28, 16. Guk dugu bada sinhesten ezen nehor eztela bere gain apartatzeko, ez bere manera berezi batez kontentatzeko, baina guziék elkharrekin behar dugula begiratu eta entretenitu Elizaren unitatea. Ins G, 5v. Birjina beregain heldu / da andre lagunekin, / Josef halaber beregain / gizon ezagunekin. EZ Noel 82. Zeren bi parte baititugu gure ariman, bat beherekoa, bertzea gainekoa, eta beherekoak ezpaitarraio bethiere gainekoari, aitzitik bere lanak egiten baititu beregain. SP Phil 436. Konsidera zazu beregain Iainkoaren alderako eskergabetasunaren bekhatua. "À part" . Ib. 44 (He 45 beregainki). Eta beherekoa ez baitarraio bethi gainekoan aitzitik beregaiñ hari ohi baita bere lanetan. He Phil 441. Noizbait nagusi ta jabe onak goratu zion eskua ta egin zuen bere eskuko. Bere gain bizitzen asi zen aldian, bazuen zerbait diru ta erosi zuen alor zati bat. Mb IArg I 211. Oi! zein litekeien ederrago / Baldin, Eskualdun herrian, / Eskualduna bere gain balago / Bere zuzenen erdian. Zby RIEV 1909, 399. Non da eskuara bezala dagonik bere hartan bere gain; aberats ez izana gatik, berez bere bizi, edo ahal bezen zor guti eginez? HU Aurp 210s. Bainan, neskato gaztea lanari lotzen den ordutik, bere gain dagoko gogoa. JE Bur 68. Zoin zautzu lanean jakinago: menditar laborari bethi bere gain ibili den bat, ala zelhaiko laborari-etxe handi batean mutil egonik dagona? Ib. 193. Laborantzari lothu gogo balin bada berehala jin berria eta bere gain. Ib. 211. Eskukada bat txanpon lortu zuan, arkibide batzuek ikasi zituan, bere gañ jarri zan. Ag G 255. Bai, gurasoak alegiñak egin zituzten Iñazio Mari bide onean ipintzeko, baño alperrik. Nola beregaiñ bizi zan... Ib. 98s. Ta [etxe] auekandik ez urruti, zerbait mendi aldera ta beregaiñ, neguan ardiak idukitzeko ellorra. Ib. 14. Berez eziña da, arria aizean laga-ta beera ez erortzea, ura beregain utzi-ta berdiñean ez jartzea. Zink Crit 18. Azkenekotz, Irlanda berriz bere gain jarri da, mendetako Engelandarren uztarria egotzirik. Mde Pr 238. Hizkuntza nazionaltzat hartu behar lizatekeela herria bere gain jarri ondoan. Ib. 241. Ezta bere gain norbaitek utz baleza, ta nai lukeana egiten eragotz ezpadeza ere. Zait Plat 137. Gure herri maiteaz zuela axola, / hau, bere gain beharra, bertzen men dagola, / "Gora Eskual-Herria!" frantsesez ziola. Xa Odol 179. Saskigintzan beregain, burges ttipiaren moduan, hasi baino lehen. MEIG IX 41.
azpiadiera-1.1
(Usado como acotación escénica).
(Beregaiñ). Oiñ be asi de baforeko makiñie garra ataraten. Ort Oroig 19.
azpiadiera-1.2
(Ref. a una 3.ª pers. pl.). v. berengain.
Baina Pierrisek iaikirik laster zegian monumentera, eta ikhartzera beheititurik ikhus zitzan mihise hutsak bere gain ezarriak. "Mis à part" . Lc 24, 12 (He beregain ezarriak; TB aldaratuak). Bere gain punitzen ditu bizio diferentak, / Urguilluak Gormantetik berzela tu tormentak. EZ Man I 109. Eta guzien buruan behin ezpere urthean beregain eman eta xehero miratu behar ditu haren peza guziak. SP Phil 502. Ezin nagoke haren dotrinatik hitz ederrenak eta puntu prinzipalak hautatu, bildu eta beregain eman gabe. Ib. a, 4v. Miratu behar ditu haren afekzione eta pasione guziak zeiñ beregain eta bat banazka. He Phil 510. Zeiñetaz Liburu huntan beregaiñ mintzatuko baitgare bertze lekhu batean. He Gudu 83. Hirugarren zatian, beregain, Campion ("Roedores del mar") eta Baroja ("Lecochandegui, el jovial"). MEIG III 144.
sense-2
2. (Como adj. pleno). Especial, particular. v. BEREGAINEKO.
Arren indazu grazia beregain bat, ni naizen guzia zure baitara karitatez urt eta isur nadin. "Especialem ad hoc imploro mihi donari gratiam" . SP Imit IV 4, 2. Zeinen arartekotasunean fidanza beregain bat ezar dezazun. SP Phil 146 (He 148 bereziago bat). Eta norbait egin behar dugu adiskide berezi eta beregain gure gogoaren arauera. Ib. 297.
azpiadiera-2.1
"Independiente (AN-5vill)" A Apend. .
azpisarrera-1
BEREGAINEKO. a) Independiente.
Grek, bere gaineko populu bat hala deitzen denik izanagatik, S. Paulen epistoletan hartzen da jeneralki Jentilakgatik, zeren nazione haur baitzén famatuena Iuduén artean. Lç Decl ã 3v. Gales Herriak eta Eskoziak duten bezala Bretaina Handiaren barruan, hots, ingles koroe pean, [Kornubia] izan dadila ez beregaineko estatu bat, legezko autonomia duena baizik. Mde Pr 264.
b) (SP; beregainko Urt Gram 54). Especial, particular; singular. "Beregainekoa, excellent, bereziena, hautuena" SP. "De surtout" Urt Gram 54. v. berebiziko.
Zuk niri egin derauztatzun kortesia beregainekoak gatik. Harb 286. Halako ontasuna erakusi eta egin baitiozu zure serbitzariari zure beregaineko miserikordiaren arauera. SP Imit III 21, 5. Eta guzien gainetik badut zure gorputz sakratua erremedio eta ihes-leku beregainekotzat. "Pro singulari remedio & refugio". SP Imit IV 11, 3 (Mst ene erremedio bakhoitza, Ol osakai berezitzat eta gorkutzat). Hartzen baitzaituzte lagun eta lankide hain obra beregaineko baten egiteko. SP Phil 395. Laudorioa, ohorea eta loria etzaizte gizonei emaiten edozein bertute gatik, baina bertute beregainekoa gatik. Ib. 220. Hura ere bizio guzien kontrako erremediorik beregainekoena da. Ib. 456. Zeruko Erreginaren beregaineko pribilejioa. "Privilège singulier". SP POB 55. Zeina baita bizitzearen liburu hagitz ederra, eta bere gainekoa. ES 153. Egiazko loriaren garaitia, errekonpentsa beregainekoa, aberastasun eta ohore franko, loria eta laudorio bereziak. Ib. 187. Beraz arrozoinamendu hunen eredura baderraket Sara ene Sort-herria abantaillatua eta beregainekoa dela. Ib. 155. Etxaideren lanak berebizikoak eta bere gainekoak izaten dira. MEIG III 138.
azpisarrera-2
BEREGAINEZKO (Dv, H). "Qui est surtout important, notable, spécial, principal. Fabore beregainezkoak (Ax), les faveurs principales. Ohora dezagun amodio beregainezko batez Birjina Maria, honorons d'un amour spécial la Vierge Marie" Dv. "Singulier, particulier. Beregainezko amodio bat, un amour spécial, particulier (He)" H.
Fabore komunak, ardurakoak, eta asko diren bezain bertzekoak, emaiten derauzte gogortuei eta ostinatuei ere, ez ordea beregaiñezkoak eta abantaillezkoak. Ax 103 (V 70). Fabore beregaiñezkorik, komunak eta ardurakoak baiño handiagorik izaiten eztutenek. Ib. 104 (V 70).
azpisarrera-3
BEREGAIN-ONTASUN. Propiedad, bien alodial. "Allodiala bona, [...] ontasun deskantsátuak, beregaiñontásunak" Urt I 528.
beregain
<< 1 bere 0 / 0 berekor >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper