Harremana

    OEH - Bilaketa

    639 emaitza irri bilaketarentzat

    Sarrera buruan (62)


    Sarrera osoan (493)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    mugida.
    tradizioa
    Tr. En la tradición septentrional se documenta en Materre (305), Haramburu, Axular, Pouvreau y Haraneder. Al Sur se encuentra en autores guipuzcoanos desde mediados del s. XVIII, y en Añibarro y Erkiaga. La forma general es mugida; hay mugira en Iraola, Imaz y A. Zinkunegi y mogira en Erkiaga (Arran 59).
    sense-1
    1. (G, AN, L, B; O-SP 230, SP, Lar, Añ, H), mugira (G), mugia (Ht VocGr 395) Ref.: A (mugida, mugira); Asp ANaf .
     Movimiento, impulso; alteración, inclinación. "Lehen mugidak, les premiers mouvements" O-SP. "Haragiaren mugidak" SP. "Son panchant, bere mugia" Ht VocGr 295 (cf. ib. "pancher, abiatzea"). "Moción", "movimiento" Lar y Añ. "Au fig., mouvement moral, impression, inspiration, etc. Gauza ona da koleraren lehenbiziko narritamenduari, mugidari eta abiadurari begiak edukitzea, [...]" H. En AxN se explica hegigoak (279), por mugidak. v. BIHOTZ-MUGIDA, mugidalda, mugidura, mugimendu (2).
    Haragizko mugidak izaitea eta gogotik hetan plazer harzea da mortal. Harb 179. Konzientziaren lehenbiziko mugida, abiadura, erakuspena eta konseillua. Ax 420 (V 272; v. tbn. 271 (V 181)). Bidegabe bat egiten deratzutenean, ethortzen baitzaitzu [...] ordaiñaren bihurtzeko mugida bat, gutizia bat eta desirkunde handi bat. Ib. 273 (V 182). Haragiaren mugidak errazkiago heziko tutzu. SP Imit I 19, 4 (Ch gutiziak, Mst, Ip enjogidürak, Leon nahikeriak). Kalomniatzailleak, lohikeriari emanak, bihurriak, mugida onik batere gabekoak. He 2 Tim 3, 3 (BiblE onaren etsai; v. tbn. He 2 Petr 2, 10). --Nor dira mansuak? --Irarik ez dutenak, ez eta aren mugidarik. CatBurg 45. Bere griña, mugida edo mobimentu txarra. Añ LoraS 55. Naturalezaren berezko mugida edo abiadura batekin bere artean aserratzen [da]. Gco II 48. Ira edo aserrearen mugidak. AA I 615. [Jaunak gure biotzera biraldurik] biotz-kisketadak, otsak, mugida santuak. Añ MisE 71. Orain egun urte bezela / bizirik egon balira, / biyotzak edo barrengo odolak / egingo ziyen mugira. Imaz in FrantzesB II 139. Barru danak egin dit / alako mugira, / pentsatuz: "San Juanen / berri onak dira". AZink 174. Zorionezko mugidaren batek itzularazi du gaztetango gaietara. MEIG I 196.
    azpiadiera-1.1
    Hori irakurtzeak sortzen dituen gogoetak eta barren-mugidak.MIH 334.
    sense-2
    2. (Ht VocGr, Lar, Hb, Lecl), mogira. Movimiento (físico); gesto. "Grimaces, keiñuak, mugidak " Ht VocGr 369. "Movimiento de trepidación, dardarizko mugida " Lar. "Meneo" Ib. "Grimace; mouvement" Hb. " Eztiki hil da, mugida bat ere eztu egin, [...]" H. Los ambiguos 'mouvement', 'moción' y 'movimiento' de Oihenart, Larramendi, Añibarro y Azkue, podrían corresponder tbn. a esta acepción. v. mugimendu.
    Lo datzanak, erdi iratzartzen denean, egiten du zenbait mugida, iaiki nahi iduri bat. Ax 47 (V 30). Irme, sendo, geldi, [...] ta mugida baga. Añ MisE 28. Franzesen mugida guztiai kontu ondo arturik. Izt C 324. Ez zan aditzen jendearen asnasarik, ez aizearen mugidarik. Zab Gabon 105. Zeñi etzaizka gustatzen zure / pausoa eta mugira. Iraola EE 1880a, 113. Aita Santuaren mugidarik txikienak ikusteko. Ag Ioan 220. Euskera baju egon da baño / gora egin du mugira. Tx B II 171. Gero txalupak trukatu eta / mansotu zaie mugira. Ib. 178. Mugida biziyakin / zango-gurutziak. Yanzi 88. Gibelerako mugida bat egin zun. Etxde JJ 224. Elizan sartzeko mugida egin zun. Ib. 34. Alako mugira bat egin zuan, baiña gizona sano gelditu zan. AZink 104. Laguntzailearen mugida, gure artean [...] neurtitzetan bai, bizi da oraindik. MEIG VI 155.
    sense-3
    3. (Lar, Añ, H).
    "Motín, tumulto" Lar, Añ. "Mouvement, trouble, sédition. Ordu hartan izan ziren Nafarro guzian mugida handiak, [...]" H. v. mugidura (2).
    azpiadiera-3.1
    Movimiento de gente.
    Iñauteri ta mamu-jaia iruditzen zait "Boulevard"-etako mugida larria. Txill Let 129.
    azpisarrera-1
    BIHOTZ-MUGIDA (Lar, Añ, H, T-L; bi(h)ozmugida Lar, Hb). a) "Corazonada" Lar. "Afecto, movimiento del corazón" Añ. "Attendrissement, bihotz-higintza, bihotz-mugida, bihozdura" T-L.
    Gogartak baitu hirur zathi: aphaintza, gogoetadurak, zeinei laguntzen edo jarraikitzen baitzaizte bihotz mugidak, et-eskerren ematea. "Affections" . Birjin 264. Bihotz-mugida batekin so egin zien haur-liburuko textu eta apaingarri lau heiei. Mde HaurB 27. Haur-arpegi hura da sor daitezkeen bihotz-mugida guztien ixpilu, garbi-aldakorra, irri eta negarra nahasian darion iturritxo gardena. MEIG I 183. "Inspiración, movimiento que envía Dios al corazón" Lar y Añ. "Inspiration céleste" Hb.
    [Zure Aingeru] onen biotz mugidai ondo eranzunaz. Arr CDoc 98.
    b) Dolor de corazón.
    Biotz-mugira larrien mende / il zan amaren galdezka nabil. EA EEs 1913, 225.

    mugida

    mugida
    << mozorro 0 / 0 muntio >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper