OEH - Bilaketa

19 emaitza inklinazio bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
kuidado.
tradizioa
Tr. Documentado ya en CartEsp y una carta bajo-navarra de finales del s. XVI, aunque desde principios del XVII sólo lo hallamos en autores meridionales; su uso se reduce en el s. XX a textos populares. La forma general es kuidado . Hay kuidadu no ambiguo en la citada carta labortana, Micoleta, Ochoa de Arin, Xenpelar y Txirrita (en estos dos últimos junto a kuidado ); se encuentra además kuidao en DurPl y Mendigacha, kuidau en Ortuzar, kuirao en Labayen y kuidaro en un ej. de Noe (junto a kuidado ).
sense-1
kuidao, kuidadu, kuidau.
Cuidado (acción de cuidar), atención, interés; precaución. " Kuidadoak ematen dirate penak [sic], cuidados me dan pena" VP 13v (Requejo traduce "curae"). " Kuidadoa galdu, descuidar" Ib. 15v.
Jauna: erremerziatzen derauzut zeiei zure mertxediak hainberze kuidado baitu nizaz. CartEspBN 449. Nere osasunaz duen kuidaduaz eskuetan milla bider muñ egiten diot. CartEsp 463. Iduki zuen kuidado meza enzuteas. Ber Trat 112r. Kuidadu askogas [idoro] . "Con gran cuidado" . Mic 12v. Etxeko gauzaak gati [...] kuidadu gitxi. Cap 113. Eskerrik asko emaiten dizut zere kuidadoagatik. CartNav 139. Egia dan edo gezurra dan reparatu bage edo kuidadurik artu bage. OA 148. Ardura, arreta edo kuidado andi bat edukitzea [humeen alderako] . Ub 223s. Gauza zenbáit prinzipalénak, zeintan paratu bear baitu kuidádo nekazáriak. LE Prog 106. Kostunbre eta bizi modubaren gañean paratu biarduben kuidadoa. BaztSerm1 239. Aita onaren eta guztiz poderosoaren kuidadoaren azpian [gaude] . Gco I 424. Atenzioa ipinteko ardurarik edo kuidadorik ipinten ezpadegu [...] gure kulpa da. Ib. 404. Zelako kuidadua biar ez da euki [matrimonijoko personaak] [...] al bait aparteen [...] egon ditian? JJMg BasEsc 201. Gauza inportaziozko batean paratzen den kuidadoa. CatB 65. Libru au / kuidadoarekin leizazu. Ib. 9. Zori onekoak alako tokietan bizi diranak! Bizi ditezke ezeren kuidadorik gabe. It Dial 41 (Ur, Dv ardura, Ip arranküra). A zer kuidaduakin gobernatuko zaitutan! Bil 159. Egon ztie kuidadorekin eta guarda ztie fariseoen [...] oranztzetik. Samper Mt 16, 6 (Hual kuidamentu; TB, Leon begira z(a)itezte, Dv zaudezte ernerik, Ip begireizie, IBe, BiblE begira gero!). Penitentziyak kunplitutzeko / kuidado aundi bat eduki. Ud 147. Kuidado ona zeukan jendiak / kreduak errezatzeko. Noe 75. Leoia trankill bildotxa jaten / ardi tartian sartuta, / zu sendor aski, lonan azpiyan, / kuidado oiek anztuta. Yanzi 229.
v. tbn. ZBulda 67. SermAN 7. Iraz 61. Oe 119. Zuzaeta 60.
azpiadiera-1.1
Cuidado, preocupación, intranquilidad. Cf. KUIDADO EMAN.
Mezara ez da eramo bear berze negoziorik eta kuidadorik, baizik Iaungoikoareki tratatu bear diradenak. Ber Trat 32v. Eztezaket uka zien inklinazio onak eta dozilidadeak iduki nauela kuidado gutirekin. SermAN 1r. Desahogatzen dá gogoa; libratzen dá kuidádo andienetík. LE Ong 21v. Kuidado edo arazeri geiegi ori gure biotzetik kentzeko. Gco I 423. Loikeriako pasio edo griña gaiztoak eramaten diozka bere pensamentu eta kuidaduak. Gco II 41. Beldurrik gabe [...] / eta kuidado guztitik libre / deskansuz lo egitera. It Fab 140. Andregaia billatuko det, / ez kuidadorik eduki. PE 60. Azken kartan [...] direzionia berze gisatra isartan baitud, kuidao pikor bat baratan zaitad errezibitanzionez ote. Mdg 138. Ibilli lasai, / ez kuidadurik eduki! Tx B I 218. Etzuan esango, ez. Etzegoan kuidadorik. JAzpiroz 222. Arek etzeukan gu nun ibili giñan kuidadorik. BBarand 141.
v. tbn. Albeniz 185.
azpiadiera-1.2
Ezkontzen dala ibilliya da / auzo denetan kontari, / kuidado ez dan abisatua / Amerikako aitari.Tx B I 79.
azpiadiera-1.3
+ kuidao, kuidaro, kuirao. (Como exclamación para expresar una advertencia, aviso o precaución).
Kuidado lebisian erran nizienas. SermAN 6r. Kuidádo dañues berzeén heredajeetán; kuidádo lapurreries. LE Prog 110. Kuidao katubari / esan arin zapi. DurPl 49. Kuidado esan gabez / ez gabiltzan oker! Xe 160. Kuidado anima galdu ez dedin / eternidade guziko. PE 27. Maiatzeko belarrak / jatian [zaldiyak] kuidaro, / itxuba lurrera ta / gitarra akabo. Noe 62. Kuidado nerekin, / gerria autsiko dizut / makilla batekin. JanEd II 24. Zeuk nire alabieri ukutu? Kuidau gero! Ort Oroig 45. "Kuirao" gero! Beori ere bertsotan ateratzeko esan didate-ta. Lab EEguna 115.
azpisarrera-1
KUIDADO EGIN. Cuidar.
Señoraak [izango dira] seme alabei [...] dotrinia [...] erakusteko ta eureen arimai obeto kuidado egiteko. fB Olg 39.
azpisarrera-2
KUIDADO EMAN. Preocupar.
Gure pensamentua erraz dijoakigu etxeko gauzetara edo kuidado ematen diguen lanetara. Gco I 403.
azpisarrera-3
KUIDADO GABE.
azpisarrerakoSense-3.1
a) Sin preocupación.
Kuidado gabe segitu nuben / nere karguko lanetan. EusJok II 58. Kuidado gabe egon ziñezke, / beriak entzungo ditu. PE 80. Kuidado gabe etorri lasai, / zabalik dago atia. Tx B II 144. Kuidado gabe jan zazu lasai. Ib. 153.
azpisarrerakoSense-3.2
b) KUIDADO-GABE.
" Kuidado-bagea, incauto" VP 16r.
azpisarrera-4
KUIDADORA (Precedido de gen.). Al cuidado (de).
Noiz asi bear duten komekatzen, uzten da parroko Yaunaren kuidadora. CatB 50.
azpisarrera-5
KUIDADOZ. Con cuidado, con precaución; cuidadosamente.
Oraingo mutillakin / kuidaduz zabiltza. Xe 186. Txakurra illagatik / kuidadoz, galaia, / bestela askiko nago / zuk eta nik naia. Ib. 185. Orkolaga jaun ori / jarri da kontuan, / kuidadoz bizitzeko / dabillen puntuan. Arrantz 132.
kuidado
<< haragi 0 / 0 natu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper