OEH - Bilaketa

3899 emaitza ikusi bilaketarentzat

Sarrera buruan (51)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
aldrebes.
tradizioa
Tr. Exclusivamente meridional, documentado sobre todo en textos guipuzcoanos. Con los significados de 'incorrecto' e 'incorrectamente' (antónimos de egoki ) es propio de la tradición bersolarística. La forma alrebes (menos frecuente) se documenta en Lizarraga de Elcano, Pello Errota, Txirrita y algunos otros textos de bersolaris. En DFrec hay 11 ejs. de aldrebes.
sense-1
I . (Adv.).
azpiadiera-1.1
1. (V-m-gip), aldrebez (), alrebes Ref.: A RIEV 1934, 50; Elexp Berg .
Al revés. "En la casi totalidad de las viviendas de aquella villa costeña [Markina] la fórmula era esta otra: aldrebes dxantzi dozuz, txotxo " A RIEV 1934, 50. " Gauza guztiak aldrebes esateittu " Elexp Berg. "Jertsia aldrebes jantzi dozu" Ib.
Zenbaitéi solamente konfesazekó, mututzenzaióte mia, ta al rebés bearlizáke. LE Prog 122. Agaitik guk izenak ditugu aldrebes, / Ni naz Berengo eta zu Gorengo Andres. AB AmaE 263. Baldin nik ori pintau banajok / Izango zuan aldrebes. Ib. 205. Bera aldrebes dabillen batek / martxa guztiya galtzen du. Tx B I 101. Aldrebes ba litz (ots, nik egia osoa ezagutuz siñiskizuna aukeratu al izatea). Txill Let 135. Andreak ere, 17 urte ditu, baina aldrebes, zazpia aurrean eta bata atzean. Arti Ipuin 55. Mendekantzok irteten didate aldrebes. Arti MaldanB 220. Illabete baño geiago pasa nuan itzik egin dabe, baña asi nintzan berriro ere itzegiten, dana aldrebes, dana atzekoz aurrera. Uzt Sas 21. Emazteak bezela esan nai zuan, baiñan aldrebes atera zitzaion: -- Sasien azpitik eta laiñoen gaiñetik! BBarand 26. Neguan indar aundia artzen dute, lokatzetan eta abar, fondoa egiteko; eta udaran, aldrebes: belozidadea artzen dute. Albeniz 183.
azpiadiera-1.2
2. Mal, no como debe ser.
Kukutxuak soñua / aldrebes jo digu. Arrantz 34. Frantzesaren ideak / beti aldrebes, / gaur lau badin badira / biyar baterez. Xe 213 (la versión corriente en Rentería era: Frantzesaren idea [pronunciado idia] / beti aldrebes / gaur lau baldin baditu / biar baterez). San Migeletan giñan / aldrebes asiyak, / geroztik izan dira / modu itsusiyak. Ud 104. Aldrebes asko geunden bada / gauza oyek ez ikasiyan. PE 27. Eskutatik nô alrebes. EusJok 112. Baña alrebes gertatu zaio / bertso berriyak saltzeko. Ib. 157. Ustez mesede zubelakuan / atera zaio dañua, / sobra aldrebes juan zaiote / aurtengo kuku-soñua. EusJok II 59. Aldrebes samar gebiltzan bañan / egin dira ajustiak. EusJok 26. Beste bat nola zuzendu leike / bera aldrebes bizita? Auspoa 95-96, 148. Zuk biar dezun aingeru ori / dabill aldrebes antzian; / itzak ederrak ditu mingañez, / kariño fiña atzian. Tx B I 78. "Au izugarri gogorra ziok / --alkarri esanez--, / seguru asko Mariak / egin dik aldrebes". JanEd II 123. Beste erri guzietan / bezela Itziarren / gauzak aldrebes gertatu dira / ezetz uste arren. MendaroTx 366. Gaztia alaia berez, / egunez bezela gabez, / ta ala bear du legez; / egoki baño askoz naiago / dute ibili aldrebes. Uzt Sas 240. Ako sufridu eban [...] mojak ain urri ta aldrebes ikusiaz. Onaind STeresa 86. Arkaitz-baztarretara arrimatu ta erdi bustita, oso aldrebes ibiltzen giñan. JAzpiroz 205. Iru ostera onetatik, batek naiku aldrebes urten euskun. Gerrika 165.
v. tbn. Alkain 132. BAyerbe 78.
azpiadiera-1.3
3. (V-gip ap. Elexp Berg; G-azp).
"A desmano. Uberarrei oso aldrebes gelditzen jakuen Elgeta eta agaittik pasau zien Bergara " Elexp Berg. .
sense-2
II . (Adj.). Incorrecto; malo, deficiente. Ant. egoki.
Falta degunak pobreza, / daukanak utzi nai-eza, / bizi-modu aldrebesa. Xe 232. Endredo asko jarritzen ditu / bada persona gaiztuak, / lenago ere ikusi zaizka / gauza aldrebes askuak. PE 140. Abiso bat bialdu / guk konpañiyari, / artzeko degun piska / kobra al baledi; / gauza aldrebesa danik / ez deritzat ori. Ib. 122. Neskatxa orri kontu egiteko / ez banitzaden erua, / egiña dago lenguak baño / gauza aldrebesagua. Ib. 82. Bire txarretik erori giñan / paraje aldrebesera, / egun batzubek zurekin pasa / nai nituzke nik zartzera. Ib. 142. Edozein gauza libre dala uste / emakume alrebesak. Ib. 45. Ez da [kupela] txit aldrebesa / errefreskatzeko. JanEd I 83. An zeuden juezak / ez oso aldrebesak, / neurtutzeko gauzak / jo naube obetzat. AzpPr 36. Etzuben disponitu / modu alrebesa. Arrantz 133. Urtian beingo dibersiyua, / ezta gauza alrebesa. Tx B I 194. Pentsatu nuen damatxo orri / arrazoi au ematia: / "Bart arratseko ibillera oiek / oso aldrebesak tia!". Ib.165. Etxean eztauka noski / traje aldrebesa, / baña ezta egongo / billatzen erreza. Gaztelu in Tx B 117. Gauza onikan sekulan eztu / buruzpide aldrebesak! Auspoa 97, 42. Ogei iruri bildurrik gabe / botatzen zuten trabesa, / egun orretan askok egin du / pentsamentu aldrebesa. EusJok 60. Arrazoiak etzitun guztiz aldrebesak atera. Etxde JJ 88. Lana neke ta miñen iturri dala siñistea gauza aldrebesa da. EgutAr 3-4-1957 (ap. DRA). Leku aldrebesera /ez gera gaur jetxi. Olea 187. Gaur emen jan diraden jankaiak / etziraden aldrebesak. Uzt LEG I 218. Txiste aldrebesak egoki esaten oso iaioak omen ziran [Bildotxola anaiak]. BasoM 68. Ez zan gitxiagorako burubide ain aldrebes ori eta. Gerrika 114. Abotsa ere, nik aldrebesa bezela, aparta zuan. Insausti 16.
v. tbn. Ataño TxanKan 134. TxGarm BordaB 69. BBarand 80. Alrebes: Yanzi 46.
Beraz gauzarik berrienak, ausartenak eta burjesarentzat aldrebesenak ere argitaratuko ditugu aurrera ere. MIH 141. Lonjinosekin izan zituen bertso aldrebesetan. MEIG II 108. Kañoizar horren gorabeherak [...], gogaikarri xamarrak dira, egia esan, zeharo aldrebesak ez esateagatik. MEIG I 190.
(V-gip, G-azp). Ref.: Gketx Loiola; Elexp Berg; ZestErret. "Torpe, poco hábil. Au ume aldrebesa!" Gketx Loiola. "Torpe. Berbetan ondo aldrebesa intzan txikittan" Elexp Berg. "Fubolian i baiño aldrebesagoik etxuat sekula ikusi" Ib.
Bizente Elizegi pelotarekin / ez da mutil aldrebesa, / ori bigarren jarriko nuke / ni baldin banitz jueza. Tx B I 25. Nere kulpa ezta ori / aldrebesa banaiz. Uzt Noiz 104.
(Precedido de gen., uso sust.). "Torpeza, poca habilidad. Neuk nere aldrebesean egingo nuke orrenbeste" Gketx Loiola.
azpisarrera-1
ALDREBESEAN SENDO.
"Erabat aldrebesean dabilela adierazteko. Gauzak nahi bezala ateratzen ez direnean (gauzak lurrera erori, puskatu, etab. egiten direnean) erabiltzen da. Ze aldrebesian sendo al gea? " ZestErret.
azpisarrera-2
ALDREBESEKO. Malo.
Guztiak onenbestian geratziak aldrebeseko susmo asko sortu eban errian da inguruetan. Gerrika 178.
azpisarrera-3
ALDREBESEKO ALDERA. Al revés. "Zeukan mozkorrakin, periodikua aldrebeseko aldera artuta ziarduan leitzen" Elexp Berg. "Prakak aldrebeseko aldera dauzkazu" Ib.
aldrebes
<< aldra 0 / 0 aldrebestu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper