Harremana

    OEH - Bilaketa

    23 emaitza ikotika bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    2 suma.
    sense-1
    1. soma (Lar, Hb, H).
    "Sagacidad" , "tino" Lar. "(Habló con grande) acierto, asmo onez, soma andiz hitzegin zuen " Ib. " Salomonen soma bear da auzi orren xuritzeko " H.
    Eskriturak badaki zer dion; eta diona baño geiago-ere adierazten badaki. Ez dakit ainbeste; ez det alako somarik. Lar SAgust 4. Gure beste ontzi bat [...] soma obean eta egokiago sartu zan etsaia zirikaturik beregana begira ifintera. Izt C 439. Zeiñ soma andia ziamartzan! Zer gaikera Migel Anjelena, zer gaikera! Ag Ioan 191.
    azpiadiera-1.1
    " Soma, [...] prévoyance" H (que cita el ej. de Cb).
    Onen bizitza miragarria [...] D. Agustin Agirrekoak txit ederki, zentzu, begiramentu eta argi andiaz eta nik esan al baño obeto eskribatuta [...] soma andiaz utzi zigun. Cb Josefa V.
    azpiadiera-1.2
    (G-to, AN-gip-5vill), soma (Dv (G), Lh (L)) Ref.: A; Gte Erd 170 .
     "Instinto. Itsuak suma aundia dute " A. " Zakurrek eta abereek suma aundia dute (AN-gip-5vill), astoak suma ona du (AN-gip)" Gte Erd 170.
    Orduan Baiardo miresgarrizko somaz doaitua, dago geldi eta ardiya bezin umil. "Instinto" . Bil 164.
    azpiadiera-1.3
    (V-ple-arr-oroz-m-gip, Gc, AN-gip-5vill-araq ap. A), soma (L sg. Lh). Olfato. "Suma andiko zakurra ori" A.
    sense-2
    2. Sentido corporal.
    Mintzoak diagon gauza bera, berriz, ez diteke sumaz uki ta ez dut ikusi nere gogoan bestetan. "Neque ullo sensu corporis" . Or Aitork 257. Gorputz-sumaz ez dut berriz nere pozik ikusi, entzun, usnatu, iastatu, ukitu. "Corporis sensu" . Ib. 270.
    sense-3
    3. Percepción.
    Beraz, erabat, zentzu guzien suma begi-irritsa deritza. "Experientia sensuum" . Or Aitork 288. Sorkari guzietatik aldegin baitute, eta aieri darien suma ta zantzu guzitik. Or QA 182.
    azpiadiera-3.1
    Experiencia.
    Au esan dezaidakenik ez baitut, ez amarik, ez aitarik, ez besteren sumarik, ez ene oroiterik. "Aliorum experimentum" . Or Aitork 16. Ez nerizkion gaitz ori sendatzeko biderik ba zenunik, ez bainun orren sumarik. "Expertus non eram" . Ib. 146.
    azpisarrera-1
    AHAL-SUMA. A bulto.
    Bata-besteari erruki-gabe emanaz aal-soma, jo-ala guzian zerbait autsi ta xeetuaz. Berron Kijote 181. Kokots-aldeak ukikatu zizkion aal-soma. Ib. 181. Aal-soma zijoazen, gauaren illunak ez bait-zien ezertxo-ere ikusten uzten. Ib. 215.
    azpisarrera-2
    EDER-SUMA. Estética.
    Baumgarten-ek asmatutako estetika itza, euskeraz eder-suma esan, zenbaitek ez dute onartzen. Or EG 1950 (11-12), 60.
    azpisarrera-3
    GIZA-SUMA. Indicio de virilidad.
    Bein, basia artzen ari nintzala, aitak nigan giza-suma ta eziñegona auteman zularik, ikotika ioan zan amari adieraztera. "Pubescentem" . Or Aitork 41.
    azpisarrera-4
    SUMA-AHALA. a) Tanto(s) como se puede inventar.
    Bada soma ala gauza eta atsegin andiarekin aien kontra esaten ditue. AJauregi EE 1885b, 272.
    b) Tanto como se puede adivinar, captar.
    Besarkatzen, eskutantzen eta begiztatzen dituzten bazterrak barrenduz, suma-ala sumatuz, berezko ioera ori zeatz eta meatz azaldu zuten sasi-iakintsuek. Zait Plat 125.
    c) Conforme se va percibiendo.
    Doan aldia suma-ala negurtzen dugu. "Cum sentiendo". Or Aitork 320.
    azpisarrera-5
    SUMA HARTU. a) "Soma hartu (L), prendre soin" Lh. b) Percibir, experimentar.
    Ederraren suma edo aztarrena artzea. Or EG 1950 (11-12), 60. Eman diozu gizonari besterenetik suma artzea. "Ex aliis de se conicere" . Or Aitork 16. Zer dut ikuskizun, sumarik artzen ez diotaneko bizi arekin? "Nulla vestigia recolo" . Ib. 19.
    azpisarrera-6
    SUMA IZAN. Notar, sentir, percibir. v. 2 sumatu.
    Ez al dugu suma Aita / altzo orren beroan? "¿No sentimos?" . Or BM 86. Poz-ikara goxo du suma biotzean. "Siente" . Or Eus 13. Egoa legez, garbi suma da / ezkilla Iribas-aldetik. Ib. 300. Biotz-barruan suma dezun maite-miñ ori ezkontzako sakramentuaren bitartez santuturik geldituko da. MAtx Gazt 104. Usai txarra zuen soma. Zendoia 92.
    azpisarrera-7
    SUMAN. "(V-m, G-goi), andar olfateando, husmeando" A.
    azpisarrera-8
    SUMARA (somara Lar, Hb, H, A). a) "(Hablar a) destajo, somara hitz egin" Lar. "(Hablar a) bulto" Ib. "(Hablar de) memoria" Ib. "Soma (V?, ms.), destajo. Somara, a destajo" A. "Somara tiratu ta eiza uts egin det, ayant tiré au jugé, j'ai manqué le gibier" H. b) "Somara mintzatu, parler en énigmes" Lh.
    azpisarrera-9
    SUMAZ (Hb; somaz Lar, Hb). a) "Atinadamente", "sagazmente" Lar. b) (somaz H). Astutamente, con engaños.
    Zure anaia somaz etorri eta zure bedeinkazioa artu du. Lard 33. Jesukristo etorri zan bere etsaiak garaitzera, ez bizitasunaz, ez indarraz eta ez somaz edo tranpaz, ezpada humildadeaz ta pazienziaz. Kortazar Serm 231. c) "Somaz diot, je l'a dit par conjecture" H.

    suma

    suma
    << 1 soka 0 / 0 tentelkeria >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper