OEH - Bilaketa

201 emaitza ikasle bilaketarentzat

Sarrera buruan (11)


Sarrera osoan (190)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
errime.
tradizioa
Tr. Propio de la tradición vizcaína. No se documenta hasta fines del s. XVIII (msOñ ); muy común en el s. XIX y en la 1.a mitad del s. XX. La forma más empleada es errime; hay irrime en J.J. Moguel, Astarloa, Otxolua y, junto a errime, en Añibarro y Zavala.
sense-1
1. (V-ple-m-gip), irrime ( (V), Izt), erreme (V-gip) Ref.: A; Etxba Eib (erreme); Garate 2 . a Cont RIEV 1933, 96.
(Adj.). Firme, recio, grande; esforzado; fuerte. "Fixo", "recio, firme" Añ. "Firme, irme, irrime, sendo" Izt. "Firme, robusto, fuerte" A. "Activo, trabajador (Elgoibar)" Garate Cont RIEV 1933, 96. "Acérrimo, apasionado. Goittar erremia iltzeko ordura arte, acérrimo Goittar hasta la hora de morir" Etxba Eib. "Arrateko abadia, pelotari erremia" Ib. s.v. abadia. "Erremiak aizkolketan ango errikuak, dados a manejar el hacha los de aquel pueblo" Ib. s.v. aizkolketan. Cf. Dgs-Lar 3: "Violencia, irrimia, burrukia". v. irme.
Leen baizen askoz errimiagua geldiketan da. msOñ 235r. Sorbaldan zauri bat egin errimea. AB AmaE 453. Napartarren gidari errimeak. Ag AL 13. Erabagi sendo eta errimea. Itz Azald 89. Jausialako euri errimek. Echta Jos 280. Gibelak euki biar ixaten dozak errimiak bazterrera urteteko. Kk Ab I 17. Euzko mutil bat, / errimia ta gastia. Enb 66. Erasoaldi irrime bategaz. Otx 60. Ikasle errime izango zan, geroago ta geiago jakiteko. Erkiag BatB 27. Aldi danetan emon ditula [Euskalerriak] / itxas-gizon errimiak. BEnb NereA 101. Dama aura erremia elixako sermoi eta errezuetara juaten. Etxba Ibilt 462. Ibilli errimez doa santutasun bidean gora. Onaind STeresa 48. Prailliek eztira errimiak. Gerrika 113.
v. tbn. Akes Ipiñ 11.
azpiadiera-1.1
(V-oroz-arr-al-ger-m-gip ap. A), irrime (V ap. A) Hábil, diestro.
Ioan zan txartela artutera Praixko eritxon gizon bat, ez ausa errime errimea Dotriñan. Ezale 1897, 133b. Parasma batzuk [...] sareak egiten guztiz errime ta ezertakoak. A Ezale 1899, 6a. Bakotxak izan gura eban errimiena [arrañak arrapatzen] . Ag Kr 142. Ez eban ak Teolojirik ikasi, mistika arazoan orraitiño bera dogu maixuen maixu, Elizako Irakasle errime. Onaind STeresa 15.
sense-2
2. (V-ple-oroz-arr-ger-m-gip), irrime (V; Mg Nom 65, ), erreme (V-gip) Ref.: A; Etxba Eib (erreme) .
(Adv.). Firme, firmemente. "Fuertemente" Mg Nom, Añ. "Reciamente" . "Con ardor, apasionadamente. Lana eiñ erreme, baserriko kontua, trabajar de firme" Etxba Eib.
Irazarririk ta irrime egon gaitezala fedean. MisE 168. Joten dau irrime atia idigi deijuen. Astar II 140. Lokarri zaillakaz / errime lotuten. Zav Fab RIEV 1907, 538 (1909, 33 irrime ). Eta ari zoli esetsi eta errime ekin bear deutsazu. EL2 83 (197 irrime ). Nik sinistuten dot dagoala, neure begiakaz ikusiko baneu baño errimeago eta sendoago. Itz Azald 166. Jaunak errime jokatu dau gure alde. Ker Ps 126, 3. Iñoiz baiño errimeago esan bearko. Onaind STeresa 76.
v. tbn. JJMg BasEsc 260 (irrime).
azpiadiera-2.1
Mucho. " Errime, muy, sobremanera" A.
Euren astuntasuna errime (mucho) aaztu eragiten dautse. A BeinB 42s. Nikanor-en barrua errime nasaitu zan. Erkiag BatB 99. Sakela errime zimeldu dala konturatu da. Ib. 110.
azpisarrera-1
ERRIMERIK ERRIMEEN. Con todas sus fuerzas.
Bere ameseko obekuntzea lortu dagijantzat errimerik-errimien alegindu gaitezan. (1917). ForuAB 91.
errime
<< eragile 0 / 0 esaneko >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper