OEH - Bilaketa

208 emaitza idoro bilaketarentzat

Sarrera buruan (2)


Sarrera osoan (206)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
txera.
tradizioa
Tr. Documentado en la tradición vizcaína de los ss. XIX y XX. Durante el s. XX lo emplean tbn. Orixe, Zaitegi y Etxaide. La forma xera se encuentra en Ezale y Altube. En DFrec hay 7 ejs., dialectales vizcaínos.
etimologikoa
Etim. v. 1 jera.
sense-1
1. (Vc ap. A; Añ (V)).
Acogida, recibimiento. "Agrado, txera ona " . "Gracia, afabilidad en el trato" Ib. "Acogida, agasajo" A. " Txera ona egingo deutsue beti an, eurak dira alakoxe ortz-argiak eta (V), allí le dispensarán a usted siempre buena acogida, [...]" Ib. (cf. TXERA EGIN). v. abegi, 1 jera.
Beti ikusiko nabe modu ta txera argian. LoraS 174. Non da ak niri egiten eustan abegia? Non aren txera, ongi-etorri ta ago gozoa? AB AmaE 168. [Eguzkia] sortaldetik jagiten danean, eurentzat izaten da bere lenengo argi errañuaren txera epela. Ag Kr 213s. Guztizko txera gogo-argikoaz agur egitten eutsen erriko neskatillak. Echta Jos 206. Joan zan Demikura, jai-arratsalde baten, da txera ona egieutsen Demikutarrak. Ib. 108. Ordu onean zatoz, Dari, neskatillaren txera ona billatutera! Ib. 315. Txera andija egitsoen danak. Kk Ab I 107. Etzeunke siñistuko zenbat gurustien, zelako txerie egitustien danak. Kk Ab II 60. An aurkitzen baitute iñon ainbat txera (ongi-etorri, abegi, arrera). Or Eus 12. Etxe ontan arkituko dezu Deban billatuarren ezin idoro zendun txera. Etxde AlosT 68. Amagan, orok itxaro duten amatxogan, etzun ez txerarik, ez abegi gozorik arki. Etxde JJ 26. Illunabar artan, zerualdea ozkorri ezarri eban eguzkiak, bere orduko azken-txera adiguritsua egitean. Erkiag Arran 152. Ugazabandreak mutil eldu-barriari egiten deutsazan adiguri ta txera berarizkoak. Erkiag BatB 131. Bazterretan bildurra bakarrik etzuen zabaldu, baita esker ona ta txera ere. Zait Plat 18. Txera ona egingo digute aita-semeok, aiek dira alakoxe ortz-argiak-eta. Ib. 81.
sense-2
2. (V-ger-arr-oroz-m ap. A; Zam Voc).Halago, lisonja; cariño; caricia, mimo. "Cariño" A.
Antxinetatik ainbeste txera (caricia) palagutan eukazan itxaropen eztitsuak, ilteko zorian eruan zituan Bilbora. Ag Kr 163. Palagu, txera ta leunketa gitxi egin dautsa gaur artean. Ib. 8. Bere neskatilla lagunak eta beste askok, txera ta leunketa onakaz, egitten eben alegiña, Eladi gogaldi onera aldatzeko. Echta Jos 295. Aurrari egiten zizkon jolasak eta esaten zizkon txera palaguak etzuten beñere azken ta neurririk. Ag G 75. Berau artu besoetan eta sekulako xera kutun eta lastantsuak egin eutsazan aitaorrek. Alt EEs 1912, 128. Ak egingo daustaz niri txerak eta labankerijak! Otx 158s. Alkarrenganako maitasunaz eta txeraz eztitu bear dituztela biziaren garrazkeriak. Etxde JJ 38. Inguruko mutilen palagu ta txera samur eztietara. Erkiag Arran 64. Beso artian laztan ta txera / maitasun ezaugarritzat, / eta aurtxoen irri barria / ai ze pozgarri amentzat. BEnb NereA 43. Gero ta geiago poztu bearko du iabearen txerakin eta lepoan egiten dizkion txalo-otsekin. Ibiñ Virgil 98. Elkarri txerak egin eta bakoitzaren olerkirako trebetasunak aipatu ondoren arpe batean sartzen dira. Ib. 45. Emen ez dago txarto, ba-dau maitasuria, ba-dau txera. Onaind STeresa 108.
sense-3
3. "(V-ple), ingenio. Txera oneko gizona da esku-artean darabilen arazorako, para la faena que trae entre manos es hombre de buen ingenio" A.
azpisarrera-1
TXERA EGIN. Acariciar, hacer mimos.
Noizean bein gurasoak ioaten zirean iñudea egoan tokira umeari xerea egitera. Ezale 1897, 291b.
azpisarrerakoSense-1.1
Agasajar, tratar con deferencia.
--Ezpaituzu keinuz bakarrik baietz eta ezetz adierazten, erabat ederki erantzunez baizik. --Zuri txera egitearren, esan zuen. Zait Plat 146.
azpisarrera-2
TXERA-MUIN. Lisonja, halago.
Zuon txera-munak eginezkero [...] / zapaldu lurra an-or-emen txairo. Larrak EG 1959 (3-6), 190.
azpisarrera-3
TXERAZ. Afectuosamente, cariñosamente.
Neure aspaldiko adiskidetxu beti bai beti adiguritsu, erreguz ta txeraz diarduenok. Erkiag Arran 156. Ontzia luzatu egin zion Sokrateri. Eta onek txeraz artu zuen. Zait Plat 108. Izketa-lagun bezala, iru elkar-izketetan sartu zuen Platonek txeraz eta esker onez. Ib. 12. [Erregiñak] kaleko andra bati guztizko txeraz eta apalik berba egin eutsola. (In Etxabu Kontu 146 ).
azpisarrera-4
TXERAZKO. Afectuoso, cariñoso.
Erritarren ongietorri ta txerazko itzak. A Ardi 64.
txera
<< txatxar 0 / 0 txiki >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper