OEH - Bilaketa

33 emaitza ideal bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 ispilu.
etimologikoa
Etim. Préstamo románico; en último término, de lat. speculum .
sense-1
(V, G; Mic 6v, Urt Gram 25, VP 37r, Lar, , Dv, H, VocB ), ixpilu, izpilu, espilu (V, G-bet; Lar, , H) Ref.: A (ispillu, espillu); Iz ArOñ ; Etxba Eib y Elexp Berg (espillua).
Espejo. AxN explica miraillean (438) por ispilluan. v. mirail. Tr. Documentado desde Lazarraga, es propio de la tradición meridional. En DFrec hay 24 ejs. de ispil(l)u, 3 de espilu, 2 de izpil(l)u y 1 de ispilo .
Belauriko jarrik espiluonetara begira zaozela. Lazarraga A, 1153v. Indazu espillua. Mic 12v. Egin zazu amar zati ispilua. El 73. Nola [...] ispilluan bezela agiri dan [Jainkoaren argia] kriatura oietan. Lar SAgust 12. Ispillu urreztatuz [...] apaindua. Mb IArg I 376. Begiratzen badezu artez ispillu batera. Mg CC 198. Ispillu bateko irudiya. Itz Azald 165. Orain ixpilluz itxuretan, berak egindakoan bidez, ikusten dugu [Jainkoa] . Inza Azalp 114. Ur-ispilluban arpegija ikusten. Altuna 99. Agerian dagonak ispillu bearrik ez. (AN-ulz) 'Agerian dagoenak ez du itz bat geiago bear' . Inza NaEsZarr 1099 (cf. A EY III 185: bistan dagonak eztu ispilu bearrik (B)). Gutxitan begiratu / oi det ispillua. Insausti 267. Ispillu bat ipiñi dautsoe ezpanetan eta ez dau aren arnasak lausotzen. Onaind STeresa 47. Ispiluan ikus dezakeenaren beldur denak. MIH 326.
v. tbn. Cb Eg II 192. JBSLarr 124. AA I 602. It Fab 90. Izt C 74. Bil 157. Arr GB 115. Aran SIgn 67. AB AmaE 319. Azc PB 151. FLV 1988, 273 (Larrainzar, 1905). Iraola 109. Ag G 180. Urruz Zer 89. A Ardi 48. Inza Azalp 31. Enb 136. Laux BBa 88. Or BM 64. TAg Uzt 122. NEtx Antz 137. Mde Pr 284. Txill Let 29. Vill in Bilbao IpuiB 8. And AUzta 115. Gand Elorri 93. Vill Jaink 167. MAtx Gazt 7. Etxba Ibilt 459. Xa Odol 312. Lasa Poem 104. Berron Kijote 160. Espilu: MurSerm 83. Zav Fab RIEV 1907, 95. Etxba Ibilt 459. Ixpilu: Alz STFer 124. Moc Damu 5. Urruz Zer 76. ArgiDL 4. MendaroTx 187. SMitx Aranz 101. Gand Elorri 141. JAIraz Bizia 32. Txill Let 96. Ugalde Iltz 32. MAtx Gazt 83. Ataño TxanKan 185. MEIG II 72. Izpilu: Erkiag Arran 155. Lasa Poem 155.
azpiadiera-1.1
+ izpilu (G-goi ap. JMB At). (Fig.).Modelo, ejemplo.
Espilu artan mira zatez, neskame engañadea. Lazarraga B5, 1164v. Errege anditsuen ispillu argia. EgiaK 87. Ezkondu santuen ispillu ta ejenplo. Cb Eg III 378. Ziurtasunaren espillua. EL1 229 ( EL2 197 ispillu ). Gure bizimoduaren ispillu argi. Gco I 471. Ze ispillu ederrak itxi deuskubeezan filosofuak. JJMg BasEsc 188. Dama gaztiak, ez egon lotan, / begira zaitezte ispillu ontan. Bil 82. Senar emazteak, nai dezue zuen bizi moduarentzat ispillu bat euki? Ite ad Joseph, zuazte Josegana. Ag Serm 146. Baserrirako ispillu on bat / jarri digute Goiz-Argi . And AUzta 128. Gizonaren ideal edo ispillu ori. Vill Jaink 88. Euskaldunontzat ixpillu izan / dediñ zure nortasuna. Olea 41. Kantari ta idazten / akatsik gabia, / ondorengoentzako / ispillu garbia. Zendoia 236. Edertasun biluziaren ispilu izan nahi lukeena. MIH 286.
v. tbn. AA I 583. fB Ic II 285. Izt C 216. Lard 364. Aran SIgn 107. Bv AsL 184. AB AmaE 184. Arr May 86. Azc PB 361. Itz Azald 29. Ldi RIEV 1929, 208. Enb 162. ArgiDL 114. Etxde JJ 236. Berron Kijote 19. Onaind STeresa 15. Gerrika 203. Ixpilu: ArgiDL 121. Or RIEV 1929, 6. Basarri 50. EZBB I 35. Espilu: Ur BulaAl 42.
azpiadiera-1.2
(Fig.).Imagen; reflejo.
Da ilargia ondasunen ispilu klaro bat. LarraSerm 60. Misterio santu guztien ispillu eta iduripen eder bat. msOñ 21r. [Etxe au] izango da zuben bijotz prestu ta ongilleen ezaugarri ta izpillu eder bat. "Testimonio vivo" (1860). BBatzarN 193. Aterpe oek nolakoak ziran jakiteko ispillurik obeenak ikazkin eta artzai-txabolak dirala deritzot. JMB ELG 69. Egunean eguneango gertari ta arazoen berarizko ispillu litezken irakurgai. Gazt MusIx 7. Gure herriaren ispilu da Euskaltzaindia. MEIG VII 172. Bide-giroen aldaera ez da barren giro urdurien ixpilua baizik. MEIG III 140.
v. tbn. Olea 80.
azpiadiera-1.3
Retrato.
Potretan ikusi dezu / ortzaren brillua, / ni eziñ ezagutuz / ai zer estillua! / urrun izanik orrat / zugana billua / gustagarriya dala / nere espillua. Yanzi 143.
ispilu
<< irudiar 0 / 0 landu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper