1. (G-azp, L, BN, S; Sb-Urq, Dv, H (L), Foix ap. Lh) Ref.: A; Lh; Gte Erd 54 .
Meta, objetivo, fin, ideal (sentidos prop. y fig.). " Ori artu zuen elburutzat (G-azp), elburu ori artu zuen (G-azp)" Gte Erd 54. v. xede, jomuga. Tr. Empleado al Norte desde finales del s. XVIII; al Sur empieza a documentarse a comienzos del s. XX y se hace muy común entre los autores de cierto nivel o de léxico cuidado, salvo en Orixe. Se citan todos los autores septentrionales encontrados. En DFrec hay 366 ejs.
Jainko xoila zela heien adiskidetasunaren ilkhi burua, lokharria ta helburua. Birjin 88. Baitezpada nahi du [Jainkoak], hura bera izan dadin diren eta egiten diren guzi-guzien azken hel-burua edo xedea. Dh 188. Helburu gorenerako eta zerurako egin zintudan. Dv LEd 42s (Cb Eg II 16 azken fiñ ). Saindutasunaren mirakuiluek denborarekin holako [Martir baten hobia bezalako] asko helburu ezagutarazi zuten bazterretan. Zby Pel 5. Zoin den gure azken fina edo helburua. Arb Erlis 133. Arazoen elburuik onena, norberak egiten dunena. Ayerb EEs 1916, 144. Ta elbururantza arin itxasoz / doian ontzi bat indartsua. GMant Goi 31. Elburu ori jadesteko. KIkV 22. (KIkG 15 ondoren) Liburuaren egiteko xedea aitzina eremaiteko bere elbururaino. Zub 17. Kistar-bidez eltzeko / Goi-elbururaño, / egokijagorik bai / Jel-bidia baño? Enb 112. Zure biziari elburu bat ematearren. Lab EEguna 111. Arau onen elburua?... Saria banagotu, aalik geienengana yo-bideratu. Ldi IL 98. Elburua ona balitz be, bideko txarkeri oneik osoro zikinduko leukie. Eguzk GizAuz 88. Aberria aldeztea elburu nagusienetzat artuta. EAEg 26-11-1936, 390. Santutasun-elburua. SMitx Aranz 154. Higikunde bat sortzen da Irlandararen berpizteko helburuaz. Mde Pr 241. Bere emaztearen izorkideaz apentzea zun mundu ontako elburu bakarra. Etxde JJ 184. Basamortu gorrian geunden, 155 kilometro irtendako tokitik eta 205 kilometro elburura. Anab Aprika 60. Bera ixilik zagon askotan bide hoien hel-buruez. Lf ( in Zait Plat XV ). Badakit nik helburu bat baño eztala euskara osotua delako hau. Osk Kurl 16. Uts oiek gorabera, badugu elburura irixteko ustea. Vill Jaink 123. Hori da preseski pertsulari bakotxaren helburu nagusia: gure hizkuntzaren ezagut araztea. Xa Odol 53. Lasterka noa helburura, saria iristeko. IBk Phil 3, 14 (Ol, Ker, IBe, Bibl (h)elburu; He harxede, TB muga, Dv xede buru ). Elburu orri begira bizi bear dabe alkarte ortako guztiak. Onaind STeresa 78. Elburu orretara eltzeko bidiak bat egin eziñak. Gerrika 277. Gramatika ez da harentzat helburu, bide baizik. MEIG III 62.

2. "Hito, blanco de tiro" PMuj.