OEH - Bilaketa
319 emaitza idazle bilaketarentzat
Sarrera buruan (4)
Sarrera osoan (315)
- 1 abar
- abertzale
- adoretsu
- agertze
- agure
- agurkatu
- ahoratu
- ahots
- aipatu
- aipatze
- 1 aitor
- aitzinsolas
- alboratu
- aldakuntza
- 2 aldeka
- 1 ale
- alegia
- anaitasun
- andere
- anitz
- antiklerikal
- antz
- antzelari
- antzeman
- antzerki
- aratz
- araubide
- araugai
- argiduri
- argitalkizun
- argitaragabe
- argitarategi
- arima
- arrebatxo
- artezale
- aspaldi
- asperrezin
- astuntxo
- 1 ate
- atsedengaitz
- atzeratxo
- aurkigaitz
- aurre
- aurren
- aurten
- ausardia
- ausart
- axolagabe
- azal
- azalgezur
- aztarna
- aztergile
- 1 baita
- 2 baita
- baizen
- bakar
- bakartasun
- 1 baldar
- balio
- bapo
- barbail
- barkatu
- barru
- batza
- batzaile
- batzuk
- begiko
- begira
- behar izan
- beheraldi
- behin
- beldurgabe
- benetan
- berau
- beraz
- berbera
- berbertatik
- berbetaldi
- berdinki
- 1 bere
- berealdiko
- 1 beregainki
- berina
- berpizle
- berrirarri
- berritzaile
- berrizale
- bertso
- bertsogile
- beste
- bete
- bezain
- bezala
- bibliografia
- bidegabe
- bihotzondo
- bihurri
- 1 bikain
- 1 bilera
- bipil
- bitarte
- bitzuk
- 1 bizar
- bizitza
- bizkor
- bular
- buru-batzar
- burubide
- burudun
- burutapen
- deitoragarri
- dina
- dohatsu
- dudatu
- ebaketa
- edesti
- edestizun
- 1 ele
- eleberrigile
- elkarte
- elohitiar
- engainatu
- epe
- era
- erdal
- erdalera
- 1 erdara
- 2 erdu
- erraz
- esaterako
- eskas
- eskastu
- eskierki
- eskribitzaile
- eskulan
- etekintsu
- euskalari
- euskaldun
- Euskaltzaindi
- euskaltzale
- ezagutu
- ez-ari
- ezarian
- ezerez
- ezilkor
- 1 ezin
- ezkontza
- 2 ezti
- frantziar
- frantziskotar
- fundatu
- gain
- gaitz
- gaizki
- gaurkotasun
- gauza
- Gaztela
- gehiago
- gero
- gertakizun
- gezur
- gogoratu
- gogo-urritu
- goien
- goimailaratu
- goitu
- goren
- gozadun
- gutxi
- guzti
- haizatu
- haize
- harritu
- hartaratu
- hasi
- hau
- hautatu
- hegoalde
- 1 herratu
- herri
- herrikoi
- hiru
- horrela
- idatzarazle
- idazkari
- idazki
- idazlari
- idazlekume
- ikasliburu
- ikusgogo
- inarbegi
- ingeles
- ipuin
- irasle
- irazle
- itzalpe
- itzuli
- izan
- izendi
- izendun
- izkiriatzaile
- izkribau
- jakintzale
- jartzaile
- jator
- jatortasun
- jaunxkileria
- joskera
- kirio
- kirrixkilet
- kolpe
- 1 kontu
- 1 koska
- kume
- laburzale
- laiko
- landatu
- langatu
- lardats
- larri
- lasaikeria
- latari
- laurogei
- lazgarri
- lehen
- literato
- lizuntzaile
- lokabe
- mago
- maila
- 1 malmutz
- mami
- margozale
- martitz
- mendekuka
- mintzaira
- mintzatzaile
- mirabe
- musikalari
- muxar
- nafartar
- neurri
- nobela
- nobelista
- noiznahi
- ogi
- oihuztatu
- 1 olde
- 1 on
- ongi
- 1 opa
- oraintsu
- orduan
- orduko
- 1 oro
- oroitzapen
- orozbat
- osagile
- ospetsu
- paper
- papergile
- platoniko
- plegatu
- poliki
- politikero
- porrokatu
- potrotu
- putz
- sabindar
- saiatu
- 1 sail
- sailkatu
- sakon
- sogiztu
- soildu
- soilki
- soinu
- sotil
- 1 suhar
- sutsu
- taldetxo
- toki
- topiko
- txaldan
- txapeldun
- txar
- txartel
- 1 txerto
- txorakeria
- 1 txorta
- 1 ugari
- ugaritu
- ugaritze
- ukalondo
- ukibera
- ulerterraz
- umo
- urrats
- 1 uztai
- zabaldu
- zabarbide
- zail
- zailagotu
- 1 zain
- zakur
- zaletu
- zalu
- zangalatrau
- 1 zapuztu
- zatika
- zehatz
- 1 ziri
- zorion
- zoroetxe
- zuberotar
goiburua
lokabe.
tradizioa
Tr. Documentado en autores meridionales de los ss. XIX y XX (tbn. en Zalduby).
sense-1
I .
(Adj.).
azpiadiera-1.1
1.
(G-azp-bet ap. A; Lar H) .
(Usado gralmente. como pred.). Libre. "Franco, libre" Lar. "Inmune, libre" Ib.
Probinzia onetan etzuten arabeak izan eskubiderik batere; zeña gelditu izan zan lokabe ta garbiro. Izt C 277. Txoriyak lokabe izateko Jaunak egin dituelako. Etxeg EE 1883b, 553. Iraun daian libre lokabe beti Españak. AB AmaE 446. [Donostiarrak] ez dutela martitzakin gudara joan bearrik izango, lokabe edo libreak diralako. Etxeg RIEV 1908, 113. Gorputza lokabe, baina gogoa atsekabez lotua nian. A Ardi 20. Bakoitzak, jopuak naiz azkea edo lokabeak, dagiken on guztiaren saria artuko duala. JBDei 1919, 167. Zure gogoa bego txit argi! / zaude lokabe, zaude an... EA EEs 1925, 224. Egia ezagutuko duzue ta egiak lokabe (libre) egingo zaituzte. Ir YKBiz 323. Zein nai duzue lokabe utzi dezadan: Barabba ala Yesus. Ib. 490. Utzi Ungria azke ta lokabe. ZArg 1957, 184. Burniak kendu, bere burua lokabe ikusi ta arpetik atera da. Zait Plat 49.
v. tbn. Iraola Ezale 1898, 331.
(Usado gralmente. como pred.). Libre. "Franco, libre" Lar. "Inmune, libre" Ib.
Probinzia onetan etzuten arabeak izan eskubiderik batere; zeña gelditu izan zan lokabe ta garbiro. Izt C 277. Txoriyak lokabe izateko Jaunak egin dituelako. Etxeg EE 1883b, 553. Iraun daian libre lokabe beti Españak. AB AmaE 446. [Donostiarrak] ez dutela martitzakin gudara joan bearrik izango, lokabe edo libreak diralako. Etxeg RIEV 1908, 113. Gorputza lokabe, baina gogoa atsekabez lotua nian. A Ardi 20. Bakoitzak, jopuak naiz azkea edo lokabeak, dagiken on guztiaren saria artuko duala. JBDei 1919, 167. Zure gogoa bego txit argi! / zaude lokabe, zaude an... EA EEs 1925, 224. Egia ezagutuko duzue ta egiak lokabe (libre) egingo zaituzte. Ir YKBiz 323. Zein nai duzue lokabe utzi dezadan: Barabba ala Yesus. Ib. 490. Utzi Ungria azke ta lokabe. ZArg 1957, 184. Burniak kendu, bere burua lokabe ikusi ta arpetik atera da. Zait Plat 49.
v. tbn. Iraola Ezale 1898, 331.
azpiadiera-1.1.1
Aldizkingia bera ere, lokabea ta baldar samarra zenuten.
"Desarticulado"
.
Y
1933, 2.
azpiadiera-1.2
2.
(Lar→H).
"Despótico" Lar. "Déspoto, jaun lokabea " Ib. "Absolu, omnipotent" H.
Gobiernu lokabea edo despotikoa. EConst 32. Eta nagusi lokabeen irudira, burnibideko erosgoiak ientea araututen betiko bekoki illun da arruakaz. Ag Ioan 109.
"Despótico" Lar. "Déspoto, jaun lokabea " Ib. "Absolu, omnipotent" H.
Gobiernu lokabea edo despotikoa. EConst 32. Eta nagusi lokabeen irudira, burnibideko erosgoiak ientea araututen betiko bekoki illun da arruakaz. Ag Ioan 109.
sense-2
II .
(Sust.).
azpiadiera-2.1
(Lar),
lotkabe.
Libertad.
"Franqueza, libertad"
Lar.
"Libertad, albedrío"
Ib.
Debekatzen baitzuten [...] bere kanporako lanetan haritzetik bihotzeko lothkabe berarekin. "Liberté de cœur". Birjin 199. Egurastu oi ziraden nai era guziko lokabe edo libertadearekin. Izt D 19. Bizkaiak kantau eban / lokabe zantzua. VMg Gabonetako [...] bersuak (Bilbao, 1825) in X. Altzibar Bizkaierazko idazle klasikoak 322 (DRA traduce "Vizcaya lanzó el grito de libertad"). Aitortzen deran bezala nere ez jakiña tolesbage ta lokaberik andienarekin. Izt, carta a JJMg 17. Naiago du euskaldunak lokabea [...] atzerritarrak eman lezaiokean urre uztarriyaren azpikoa baño. Etxeg EE 1883b, 553. Begira dezan bethi / lehengo Fedea, / Eta bakearekin / goza lokabea. Zby "Gauden gu Eskualdun" in EGAlm 1895, 15 (cf. ib. nota: "Libertatearen izena eskuara garbiaz da lokabea"). Bere lokabeak (libertades, inmunidades) zutiñik eukiteagaitik, gerra askotan nastaua ibilli da. Ag Ioan 141.
Debekatzen baitzuten [...] bere kanporako lanetan haritzetik bihotzeko lothkabe berarekin. "Liberté de cœur". Birjin 199. Egurastu oi ziraden nai era guziko lokabe edo libertadearekin. Izt D 19. Bizkaiak kantau eban / lokabe zantzua. VMg Gabonetako [...] bersuak (Bilbao, 1825) in X. Altzibar Bizkaierazko idazle klasikoak 322 (DRA traduce "Vizcaya lanzó el grito de libertad"). Aitortzen deran bezala nere ez jakiña tolesbage ta lokaberik andienarekin. Izt, carta a JJMg 17. Naiago du euskaldunak lokabea [...] atzerritarrak eman lezaiokean urre uztarriyaren azpikoa baño. Etxeg EE 1883b, 553. Begira dezan bethi / lehengo Fedea, / Eta bakearekin / goza lokabea. Zby "Gauden gu Eskualdun" in EGAlm 1895, 15 (cf. ib. nota: "Libertatearen izena eskuara garbiaz da lokabea"). Bere lokabeak (libertades, inmunidades) zutiñik eukiteagaitik, gerra askotan nastaua ibilli da. Ag Ioan 141.
azpiadiera-2.1.1
"Exención"
, "franquicia", "inmunidad" Lar.
Onura, eskubide eta lokabeen jabe dalarik. "Beneficios, privilegios y exenciones" . EAEg 31-5-1937, 1728.
Onura, eskubide eta lokabeen jabe dalarik. "Beneficios, privilegios y exenciones" . EAEg 31-5-1937, 1728.
lokabe
-
lokabe. Tr. Documentado en autores merid...
-
I . (Adj.). 1. (G-azp-bet ap. A; Lar H) ...
-
1. (G-azp-bet ap. A; Lar H) . (Usado gra...
-
2. (Lar→H). "Despótico" Lar. "Déspot...
-
II . (Sust.). (Lar), lotkabe. Libertad. ...
-
(Lar), lotkabe. Libertad. "Franqueza, li...
<< lizuntzaile 0 / 0 mago >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
