(gral.; Lar, Hb, Gèze, Dv, H), hegualde (S), hegualte, egoialde (Lar, H), hegualdi, hegoa-alde (Urt), hegua-alde Ref.: A (egoalde, hegualde); Etxba Eib .
Sur, parte meridional. "A meridie, eguberdítik, [...] hegoa aldétik " Urt I 6. "Meridional, eguerdialdekoa, egoialdekoa " Lar. "Can mayor y can menor, constelaciones australes, egoaldeko izarpilla bi " Ib. v. 2 hego (2). Tr. Documentado, tanto al Norte como al Sur, desde mediados del s. XIX. En DFrec hay 60 ejs. de hegoalde .
Batzuek artu degu / egoa-aldera. It Fab 182. Egoi-aldeko bero andiak, ifarraldeko otz gogorrakin adiskidetasunean eztiturik zabaltzen dira. Izt C 24. Hegoa-aldea ez du hala maite [zuharrak] . Dv Lab 319. Hegua-aldeko erregiña jaikiren da. Ip Mt 12, 42 (Ur, IBk (h)ego aldeko, Arriand Egualdeko, Or, Ker, IBe (H)egoaldeko; Lç, TB, SalabBN Eguerdiko, He, Dv, Ol (H)egoako, Echn Austroko, Leon Hegoko). Euskera erdikoan edo egoaldekoan. Aran SIgn 202. Beste bik jo zuten egualdera. Bv AsL 67. Izan nauk ipharrera hego-aldetik. Elzb Po 213. Hegualteko eretzian haro hunak [ogiak] lagüntü tialakoz. ArmUs 1892, 148. Ipar edo ego-aldetik. Ag AL 23. Ego-aldera mendiak asten dira. Goñi 12. Hura ta zure aita iparraldea ta egoaldea dira. A Ardi 123. Garazitik hiru kilometra hurrundua da hego alderat. Zub 17. Ego-aldeko errietatik / Bigurtu intzan etxera. Enb 195. Egoaldetik, barriz, argijagua ixan arren. Otx 105. Barduloen egoaldiko muga. JMB ELG 97 (seguramente errata; 66, 68, 95 y 98 egoalde). Ipar-aldetik eta egoaldetik etorriko dira. Ir YKBiz 292. Egoaldeari damaio Dorronsorok burua. TAg Uzt 11. Bigarrenetik irugarrenera, 500 neurkin, Egoalderuntz. EAEg 27-2-1937, 1165. Negeb-untz (egoalderuntz) aurreratu zan. Ol Gen 12, 9 (Dv hegoaldera; Urt eguberdi aldera, Ur egoerontz). Egoa aldera begira. Or QA 63. Irlandara Derri-tik, iparraldean, Waterford-erantz, hegoaldean, doan marra baten haraindiko eremu guztian mintzatzen zen. Mde Pr 236. Egoi-aldera begira. Erkiag Arran 162. Solasetik ego aldekoak dirudite. Izeta DirG 72. Hego aldeko lau probintzien Artzain izanik. Ardoy SFran 23. Han gaiñetik hegualdilat / ahal beitira gaintitzen. Casve SGrazi 154. Izarrak hego aldera, haizea hegotik; izarrak ifarrera, ifarretik haizea. (AN-larr). EZBB II 28. Bizkaia, Santander ta Asturias, gure atzetik. Beste gure ingurua, ego alde eta abar, areriuen mende. Gerrika 60. Hernandorena jauna, sortzez hegoaldekoa bainan luzaz Donibane Lohizunen egona. Larre ArtzainE 245. Gaur hego-aldekoago iruditzen zaizkigun ohiturak gure-gure genituela. MIH 245. Euskal idazle gehiago (eta goiztarrago) izan da Iparraldean Hegoaldean baino. MEIG IV 125.
v. tbn. Bera EEs 1915, 214. Mok 21. EA OlBe 15. Munita 94. Ugalde Iltz 17. Etxde JJ 146. BEnb NereA 54. Arti Tobera 284. Anab Aprika 22. Gazt MusIx 113. Ibiñ Virgil 87. Alzola Atalak 69.