OEH - Bilaketa

395 emaitza idatzi bilaketarentzat

Sarrera buruan (5)


Sarrera osoan (390)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
zisku.
tradizioa
Tr. En la tradición septentrional se documentan las formas con x- inicial, que al Sur sólo emplea Zaitegi.
sense-1
1. (V-m-gip, G ap. A ; Lar, Mg PAbVoc, H, Zam Voc), zisko, zizku (Lar, Izt 20r, Hb, VocCB , Dv (V), H), zizko, txisku (Lar), xisku (Ht VocGr 404, H), xixku (L ap. A ; Urt III 426, Hb, Dv, H), xizku (Hb).
Bolsa de dinero, faltriquera; (fig.) dinero. "Bursa" Urt III 426. "Pochette" Ht VocGr 404. "Bolsa" , "faltriquera" Lar. "Cica, en la germanía, bolsa" Ib. " Xixku, bourson, gousset; au fig., bourse" Dv. "Gousset, poche intérieure" H. "1.º bolsa; [...] (G-to), bolsillo, faltriquera" A. " Xixku (L), bolsillito" Ib.
Zabaldu biar da ziskuba, ta emon zerbait, epailla ta batu dirianak ardaua edan dajen. Mg PAb 88. Aita emen dakart [zor dedana] zizku onetan. AA II 169. Zenbat diru zabaldu ete dau pobreen artian bere zizku ugarijak? JJMg BasEsc 276. Baldin itzaiak diruaren otsa zirrin zarran eragiten bazion zizkuari. Izt C 179. Zizku, zaku, eta oñetako gabe predikatzera bialdu zinduztedanean. Lard 442. Ez dezautela iduki zuen menpean urrerik, ez zillarrik, ez dirurik zuen ziskuetan. Ur Mt 10, 9 (He zarpa). Husten zaizko xizkuak, higatzen indarrak. Hb Egia 135. Eukiarren osabeak / zisku urrez betea. Azc PB 135. Sakela edo ziskua edo diru-zorrua. A BGuzur 119. Jose Ramonen ziskotik atera oi zuan Iñazio Marik diru apurren bat. Ag G 131. Zizko berdean ekarritako urre zarrak. Ib. 93. Baño askatu bearko du ziskua, bai. Ib. 39. Zer nolako orraztua artu bear duan zure zizku txikiak. Mok 10. Zizkuak eta yoskureak arakatzen eustazan sarri-ta. Or Tormes 57. Neure ugal luzia ta narruzko zizkuba. Otx 97. Zizkua arriskatu baño len, begiz ikusi nai zuen arraunlarien lana. TAg Uzt 134. Zizkua atera ta une artan neraman diru guzi-guzia eman diot. Txill Let 64. Bon marché-an erosi nai nuen eskolako puxkaterientzateko xixkua, hesgailu xirrixtadunarekilakoa. Herr 21-9-1961, 4. Ziskua gilbortuteko bidean jarri oi dira. Erkiag BatB 137.
v. tbn. JanEd I 17. Ir YKBiz 261. Zizku: Kk Ab I 29. Ol Prov 1, 14.
azpiadiera-1.1
Bolsa (en gral.).
Asi zan gero [barberua] erremientak / bere ziskuti ateratzen. Mg PAb 63.
azpiadiera-1.2
" Xixku (L-côte), alfiletero. En otros pueblos de L, más bien que alfiletero, es caja en que se guardan alfileres, papeles, etc." A.
sense-2
2. (G-to, B), zizku (B, Ae) Ref.: A; A Aezk 300; CEEN 1970, 341s; Izeta BHizt2. .
Cavidad, concavidad donde se guarda algo; escondrijo; receptáculo. "2.º cavidad [...] (Mg PAb 108); [...] 4.º (G-to), rincones, agujeros y aun los tiradores en que se guardan los objetos" A. "Compartimento, por ejemplo del hórreo [...]. Gari-zizku, olo-zizku, baba-zizku, compartimentos de trigo, avena, haba" A Aezk 300. "Bakoitza bere ziskura, cada mochuelo a su olivo (G-goi)" SMuj EEs 1912 (ap. DRA, que no da la pág.). "Compartimentos [del hórreo] que corresponden a distintas clases de granos (Ae)" CEEN 1971, 341s. "Lugar en el que se encuentra el pesebre de la cuadra. Ziskue ondatue dago" Izeta BHizt2. Cf. Echaide Orio 140: "Shisco, cada uno de los cajones para guardar la anchoa, que están fijos en la parte delantera de la embarcación".
Beijak sartu dituzube langa arteko ziskubetan? Mg PAb 108. Ondo otza nik daukat / utxa kisketea, / ez asko beroago / zizkuko poltsea. Zav Fab RIEV 1909, 37. Bere lurrean zeukan bi ziskuko koba saltzez emateko. Lard 26. Bi saietsetan bi zizku ditu [botarriak], / pilotak an gordetzeko. Or Eus 420. Aldarearen goiko zizkuan, / San Isidor Nekazari. "Nicho" . Ib. 228. Burruntzaliz, [txerriaren] barrengo odolak bildurik, / zizkuetako tantak zapiz txukaturik. "Escondrijos" . Ib. 138. Etorri da Jainkoa, pakea zabalduz, / eguzki itzal-bageko, zizkuak billatuz. "Llegando a todos los rincones" . Ib. 145. Sartu naiz animaren beraren zizkuan, baitu onek ere bere zizkua oroimenean. Or Aitork 275. Gizonarenak [oroimenak] zoko ta zizku aunitz ditu. Ib. 265.
sense-3
3. xixku (A, que cita HeH), xizku, xixko. Vaina de espada. v. magina.
Emazu ezpata bere xixkuan. HeH Io 18, 11 (He magiñean). Gorphutza galtzetan xizku hertsi batean bezala sarthua. Hb Egia 29. Guziek ezpata motz bat, larruzko xixku batean. Prop 1906, 83. Orixe dala ta eztala, ibillian ibillian xixkuetatik ezpatak eskuetara atera ta dardarazi zituzten. Zait Sof II 37. Kanibet hori ezar-azu bere xixkoan. Larz "Buruz-buru" (ap. DRA ).
sense-4
4. " Xixku (L?), vaina de legumbres. Ilharraren xixkua, vaina de la arveja" A.
sense-5
5. Recipiente.
Ephelarazi zuen ura banbu-khanabera xixku edo tuta batean. Prop 1896, 149.
sense-6
6. (V-ple-gip; sisku V-gip), zisko (sisko V-gip), zizku (V-gip) Ref.: A; Iz ArOñ (sísko) UrrAnz (zizkúa) .
"Cavidad de la teta" A. "(El) agujero o conducto de la teta" Iz ArOñ. "Zizkúa, erroko zizkúa, el canal de la teta" Iz UrrAnz. v. ZISKU-ZULO.
Ontzi ontara, errape guztitik tubo edo zizku txiki batzuek irixten dira. Oñatibia Baserria 101.
sense-7
7. "(V-och), remolino de viento" A.
sense-8
8. "(V-m), disco, aureola de luz" A.
sense-9
9. "Golpe de leche" Garate Cont RIEV 1933, 103.
sense-10
10. Casilla.
Notin soillak, ber-berez bete bearko dituzte ingurraztiko zizku guziak. "Casillas" . EAEg 3-3-1937, 1195. Artzen dan gasolina edo olio lodia ere idatzi bearko da dagokion zizkuan. Ib. 3-3-1937, 1195.
azpisarrera-1
ISIL-ZISKU (ixil-zizku H; ixil-xisku H (s.v. sakela)). Bolsillo o faltriquera interior.
Joaten dira Gipuzkoako nekazariak partidu ta apustuetara, ixil zizkuetan ezkutuan oi daramazten zortzi dukatekoz. Izt C 254.
azpisarrera-2
ZISKU-EPAILE. "Cicatero, el corta-bolsas, txiskuepaillea" Lar.
azpisarrera-3
ZISKU-EPAITE. "Cicatería, el cortar un ladrón la bolsa, txiskuepaitea" Lar.
azpisarrera-4
ZISKU-ESTU (V ap. A; Mg PAbVoc, Izt 26r; zizku estu Izt 20r, VocCB Dv). Tacaño, avaro. "Gizon zizku estuba, hombre codicioso, avariento" VocCB.
Bada kodizioso, zeken, zisku estuba pobreentzat. Mg CO 25. Zuk ain apainduba egon ezkero, eztozu prestubez dollor, zikotz, zeken, ta zisku-estutzat zeure buruba agertu biar. Mg PAb 88.
azpisarrera-5
ZISKU-ZULO. v. supra (6).
Titiak ontzi edo deposito txiki bat dauka goi aldean eta ortik muturrera zizku bat; zizku-zulo au erro edo muskulu gogor batek itxita dauka. Oñatibia Baserria 99.
zisku
<< zirriborratu 0 / 0 zital >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper