OEH - Bilaketa

19 emaitza ibilketa bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
konpainia.
tradizioa
Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos, aunque su uso es escaso en el s. XX. En DFrec hay 26 ejs. de konpainia, 3 de konpañia y 1 de konpania .
sense-1
1. (V-gip ap. Elexp Berg ; SP, Urt I 436; konpañia Lcc), konpaña, konpeinia, kunpañia (Chaho), kunpaña (Chaho, Gèze 325), konpañea Compañía, acompañamiento. "Compañía, konpañia" Lcc (escrito <compania>, pero cf. ib. <acompañadu> y <compañadu>). "Atsaldia konpañia ederrian pasau dou beintzet" Elexp Berg.
Hain biaje bortitzian konpainia faltatzen. E 27. Baptismoa baita Elizara rezebitze solenel bat, hala kongregazione guziaren konpainián egin dadinzát. Ins A, 8r. Agindu eutsan Silviari, zeña zan Sirenaren konpañian <-nian> egoana. Lazarraga A, 1142r. Konpañiatzat <-nia-> tristurea / askotan legez arturik. Ib. B16, 1181r. Hobea da bakarrik konpaña gaistuarekin baño. Volt 209. Hekin konpañian zaude / fin gabeko glorian. EZ Noel 61. Egun batez, konpaiñia on batean, euskaldunik baizen etzen lekhuan nengoela. Ax 15 (V 6). Ez bakharrik dagoenean, eta ez are konpainiatan denean ere. Ib. 436 (V 284). Inex egin begi konpañia deungaetarean. Cap 126. Norekin ere baitzabiltza, hura mesprezatzen duzu haren konpainian bazaude itsuski bestiturik. SP Phil 333 (He 335 hekiñ artera goatea). Bethi kontenta bedi / dohatsuen konpaiñian. 156. Apartatzetik konpañea gaistoetetatik juaten da zeruko ziudadanoen konpañeara. (Munarriz, s. XVIII). FLV 1989, 112. Gizonen konpañiak utzirik hauta zazu aiñgeruen, sainduen, Jaiñko Beraren konpañia. He Gudu 149 (100 konpaiñia). Apartau [...] deungen konbersaziñoe eta konpaniarik. Oe 109 (tal vez por -ñ-; cf. konpañia ib. 111, 66). Adiskidetasun sobra libroak, libertinen konpainiak. Brtc 63. Zerua nai duan emakumeak amatu bear duala bere [konfesorearen] konpañia. AA III 595. Neure aita: natortzu aizta Agedaren konpañiaan. JJMg BasEsc 219s. Besta egin bezate Jainkoaren konpeinian. JesBih 460. Bi jaun hara jin eta hura hen kunpañan baratü. Etch 474 (80 konpaña). Neska antzara-zaiñ batzuen / eta mutill urde-zaiñen / konpaiñian ezarria. Gy 204. Orain utzi biarrak / zuen konpañiya / biotzeratzen digu / tristura aundiya. Bil 29. Konpaña gaistuer ihesi egin behar da. CatS 49. Nai nuben eskeñi beorri afariya nere konpaniyan. Sor Gabon 41 (41 konpañiko). Bakian hil nadila, zien konpaña saintian. Ip Hil 268. Ez zait euskaldunen konpania puta salduena baino gustatzenago. Mde Pr 47. Laguntzat emozute xori kantaria, / elgarren konpainian diten bozkaria. Xa Odol 325. Horren konpainia ederrean atera nahi nautelako plazara. MEIG VIII 39.
v. tbn. Hm 52. Arb Igand 179. HU Aurp 112. Etcham 141. Larre ArtzainE 112. Konpañia: Mat 298. OrrAmaB 3. Ber Trat 31r. Tt Onsa 16. CartNav 138. OA 38. Ch I 10, tít. Urqz 66. GavS 14. Mih 115. PE 123. Xe 340. Apaol 60. Iraola 128 (konpañiya). JanEd II 72. Lab EEguna 80. Balad 231. Konpaña: Mst III 47, 2. CatLan 98. UskLiB 76. Konpeinia: MarIl 12. Jaur 161. Konpania: Tt Onsa 75.
azpiadiera-1.1
Egun hun suhetatzen deiziet / jaun jujia konpainareki.AstLas 26. Konjit hartzen deizüt / Xarlemaña konpaiñareki. Xarlem 487. Theadosa eta konpaiña, / othoi, enzün nezazie. Ib. 181. Gabon, Txomin, konpañiarekin. Zab Gabon 29. Arratsalde on, edo gabon onezkero, Don Jose konpañiarekin. Apaol 87. Mañex, Pello, Batist, Errosa ta konpañia, eta beste ollo-zale eta lapiko zar zale asko. Urruz Zer 71. Agur, Manuel Arrillaga ta / konpañi maitagarriya. Tx B II 83. Aurrera, alkate jauna ta konpañia! Lab EEguna 76.
sense-2
2. (Chaho), konpaña, konpania, kunpañia (Chaho), kunpaña (Chaho), konpañe. Compañía, grupo de gente, conjunto.
Etzen aingeru batez ber ekharri izan berri haur, baina aprobatu ere bai aingeruezko konpainia handi batez. Adv ** 4v. Proselitoa, hanbat erran nahi da nola nobizioa edo berrizki konpainia bati eratxekia. Lç Decl ã 5v. Hamabiék diszipuluzko konpainiá deithurik. Act 6, 2 (BiblE biltzarre orokorra). Badela Eliza bat, erran nahi da, Giristino fidel guztien batasun bat eta konpaiñia bat. Mat 15s (343 konpañia ). Arren, bada, zeruetako / burjesen konpañia, / ardiets diezaguzue / eske gauden grazia. EZ Noel 131 (v. tbn. Eliç 85). Sekulako berezitzea, zeinaren ondoan bi konpainia eta biltzarre hek ezpaitira sekulan elkharrekin geiago kausituko. SP Phil 52 (He 54 banda). Sarthu zen eta aurkhitu zuen konpainia handi bat bildua. He Act 10, 27. Gormanten konpañaren ebitatzia. CatLan 116. Dirubak artu ezkero / guaz bere etxera / euren konpañiari / partilla egitera. DurPl 77. Konpaña admirablia, / nik ere behar düt partitü. Xarlem 225. (1438 kunpaña) Felizitatzen zütüt, kunpaña nublia, / eta zü berheziki, Madama Jülia. Etch 566. Iñor inkomodatzen / bada konpañian, / kandela tiratzea / dauka konpadrian. JanEd I 86. Agustin de Enbeitak [sic] / konpañe orrekin, / Elgoibar-en sartu zan / indar andiakin. EusJok II 104. Has zazu, Ana, bardin konpainiako bozik pollitena segur zuk duzula. Barb Sup 23. Ni hurbildu ordu, konpainia mutu, konpainia urrun. Larz Senper 100. Denborain presentzian adios konpañia / erremesiatzen dut zien kuraia. Balad 120. Ibilketa bat bidez bide, soinua lagun, hiru konpanietan: handi-mandiak karrosan, girixtinoak oinez edo zaldiz, turkoak berdin, satanekin. Lf ( in Casve SGrazi 12 ).
v. tbn. Harb 436. Konpañia: Tt Onsa 91. Auspoa 97, 76. Konpaña: AR 442.
sense-3
3. Compañía (militar).
Dio ezen Erregeren maiestateak eman diola konpañia <-nia> bat eta zenbait pika bidalzeaz mertxede dagiodala. CartEsp 465. Halatan Alexandro Handiak egotzi zuen soldadu bat bere konpaiñiatik. Ax 201 (V 134). Ene soldado debotak badu berekin laur konpañia edo laur regimendu. Tt Onsa 2. Harmadan jenerala, errejimenduan koronela, eta konpainian kapitaina. ES 143. Orduan soldaduek eraman zuten palazioko salarat eta bildu zuten konpaiñia guzia. " Cohortem" . He Mc 15, 16. Eun soldaduzko konpañia baten Kapitana. Lard 498. Soldaduak an ditu / manatzen berehala, / konpañiarengana / lagun gintzatela. Bordel 43. Guk genduan konpañian Zegamako sargento segundo bat, Ibarreta zeritzana. Zab Gabon 54. Gipuzkoako bigarren batalloeko konpañian batzuek geunden Lesakan. Urruz Zer 51. Biak aitzindari ziren eta konpaina berian. Const 37. Bederatzigarren konpainiako liotinant gazte biphil bat. Zerb Gerlan 106. Lagun euskaldunik etzitzaion palta bere konpañian. Etxde JJ 66. Soldado konpainia bat etorri da. Arti Tobera 263. Erri ontara etorri giñan bi kopañiak gure batalloiko lenengoa ta laugarrena giñan. Salav 100. Mutilla larri, sarjentoa etortzeko beldurrez eta galtzontzillo utsik konpañi guztiko oiak miatzen. Ib. 68s. Urdiña ori, il artean konpañi orren buru izan zan. Alkain 88. Lenengo eta bigarren konpañia. AZink 64.
v. tbn. FrantzesB I 39. Gerrika 46.
azpiadiera-3.1
Compañía (de Jesús). " Loiolako semiak asi eban Jesusen konpañia " Etxba Eib.
Sant Ignazio konpainia haren zimendatzaillearen eta buruzagiaren lehenbiziko lagunak. SP Phil 145 (He 147 konpañia). Iesusen konpaniako aitak. Tt Arima 3. Aita B. Gasteluçar Jesusen konpaiñiakoak konposatua. 24. Jesusen Konpañiko misionista. Mb IArg I 264. Jesusen Konpañako Aita. Cb Eg II 2 (Just 3 konpañia). Armetan jarria / dauka Konpañia. It Fab 201. Konpañiko Probintzial lez Espaiñara igorria izan zanean. Onaind STeresa 101. Jesuistak bezalako konpainia berezi bat sortu nahirik. Larre ArtzainE 265. Xabierra eraman zuten, Jesusen Konpainiaren ikastetxera. MIH 259. (v. tbn. MEIG V 96)
v. tbn. ES 121. Dv LEd V. Aran SIgn 40. Laph 241. Ardoy SFran 341. Konpañia: El 1. CatBurg 1. Mg CO 190. JJMg BasEsc 223. Izt C 498. Arr May 192. Itz Azald 128. Auspoa 97, 52. Konpaña: Ip Hil 172.
sense-4
4. Compañía, sociedad mercantil. " Konpañia bat jarri eben kañoigintzarako Guenenguan " Etxba Eib.
Esamiñau ezkero [kañoia] / darue bertatik / konpañiako etxera. DurPl 115. Bertze bankek eta konpainiek badakite ez dutela indarrik aski heiei ihardokitzeko. Elsb Fram 170. Zenbeit urte baditu Panamako konpainiak "faillita" egin zuela. HU Zez 46. Geure konpañeko txalüperik ondiño ezta agiri be. Ort Oroig 18. Lagungo edo konpañia omen zan, diruz oso indartsua. Anab Aprika 43. Horiek biek konpania batentzat artzain joaiteko sinatu die. Larz Iru 38 (40 konpainia). "Aerolíneas Argentinas" konpainiarekin. Larre ArtzainE 326. Entzute handiko Konpainia Gipuzkoarraren harremanak eta gorabeherak. MEIG III 125. Konpainia sortu ez balitz, agertuko ote ziren, agertu ziren bezala, Azkoitiko Zalduntxoak? Ib. 126 (se refiere a la Compañía Guipuzcoana).
azpiadiera-4.1
Orregaitik, [itxasoan] neurri baten barruan egozan itxasontzi guztiak: bat, bi, iru edo ziranak zirala, danak euken parte irabazian. Orri, konpañian sartzea esaten jakon. Etxabu Kontu 118. Konpañia kontu onetan iñoiz asarre andiak sortzen ziran. Ib. 118.
sense-5
5. " Konpañia, alianza" VP 14v.
azpisarrera-1
KONPAINIA EGIN.
azpisarrerakoSense-1.1
a) Acompañar, hacer compañía.
Egion erregutu legiola konpañia <-nia> Silvero egoan aposentura joaten. Lazarraga A, 1142v. Pierris ioan zedin hekin, eta Iopeko anaietarik batzuk konpainia egin ziezoten. Act 10, 23 (Dv ioan ziren haren lagun, BiblE lagun harturik). Jesus maiteari konpainia egiten. Dh 58.
azpisarrerakoSense-1.2
b) " Konpañia egin, aliarse con otro" VP 14v. "Confederarse" Ib. 15r.
konpainia
<< herri 0 / 0 mustra >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper