Harremana

    OEH - Bilaketa

    512 emaitza ibai bilaketarentzat

    Sarrera buruan (22)


    Sarrera osoan (490)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 handikeria.
    sense-1
    1. (V, G, AN, S; Añ, Dv; andikeri Dv (que cita a Ast)), aundikeria (V-gip) Ref.: A (andikeri); Lrq /handikéia/; Etxba Eib (aundikerixia); Elexp Berg (aundikerixa).
    Soberbia; vanidad. " Andikerija o andijerija [...] vanidad" Ast Apol 94s. "Vanidad" , "soberanía" Añ. " Handikeria, grandeur, en mauvaise part. Handikeriaz ez du gurekin ibili nahi, par goût de la grandeur il ne veut pas se mèler à nous" Dv. " Aundikerixiak aundixetan ondo emoten dau; baña ezer ez daben baten ibillixetan, barre edo asarratu eraitzen dau " Etxba Eib. . v. handigo (2), handigura, handiuste. Tr. Documentado desde Oihenart, es más frecuente al Sur. En DFrec hay 3 ejs. de handikeria y 5 de haundikeria, todos ellos meridionales.
    Handikeria lilitzen bad'ere ezta bihitzen. "La vanité" . O Pr 619. Gutietsak handikeria, sor dezakek bekaizteria. Ib. 618. Andikeriz len ta antustez zeren buruak aldapen ta mendien gisan goratzen zenituztenak. Mb IArg I 92. Gald-egiozu bein mundutar andikeriz, arrotasunez ta uts-tanzez beterik arkitzen den bati. Ib. 93. Arro arrorik gelditu zan Tximo nagusia gezurrezko andikeriarekin. VMg 73. Andikeriaz gaiztakeriak itz egin eban, / Bakezaleak zeñek ipiñi zituzan gerran. AB AmaE 444. Ta Migelek goituta / bere andikeria / betiko da infernuan / deungen nagosia. Azc PB 272. Aiuntamentu guzietan gaur / dago Sekretarioa, / Alkate Iaunen andikeria / puztuten daben auspoa. Ib. 361s. Andikeriagaiti / dira beti gerrak. Ib. 273. Begiratua ez izatea, ordikeria, andikeria, eta eurokgandik datozan beste enparau guztiak. Itz Azald 184. Zer da andikeria? --Iñor baño geiago izateko gurari bidebagakoa. Ib. 176. Bere irudimenean ziur ebiltzazan burruka, alde batetik andikeria ta bestetik apaltasuna. Echta Jos 278. Baserritarra nazalako, Masima ta senarrak, euren andikeriakaz, ezin nabela ikusi Eladitxogaz berba egitten? Ib. 192. Bein Alejandro Erregek, [Diogenesen] upel-aurrean aurkeztuta, beraren andikeriaren ttuntturretik, zer nai zuen galdetu zionean. A Ardi 73s. Gezurtiak gezurra dasa, gezurra esanaz bere irabazkiak aldeztu edo bere aundikeri eroa zurikatuko duala uste duan unea aurkezten zaionean. Zink Crit 42. Ikusi al dezute, Pantxika orrek zer aundikeri itxura bere buruari eman nai dion? Alz Ram 43. Makala zan, gero, astuaren andikerija! Otx 121. Andikeri ta arrokeri larregiz langille gaxoen biotzetan gorroto ori sortu ta biztu daroen aberatsak. Eguzk GizAuz 188. Ortzak estutuz garaitu zun bere aundikeria ta ekin zion bere aitari, bigundu naiez. Etxde AlosT 63. Ez begokit eni, Zure etxean aundikiak xumeak baiño obeki artuak dirala, gizarteko kaxkarkeria autatu baituzu aundikeria zapatzeko. Or Aitork 191. Aundikeriak ere aunditasun antza artzen du. "Superbia" . Ib. 46. Mundu ontako aundikeriak / uxa itzazu aparte. Auspoa 39, 113. Dirurik ezarren, jaun agertzen da arrantzalea. Aundikeri bage, gizon eta zaldun. Erkiag Arran 116. Aren artian dana aundikeria edo aundikeri naia ei zan. SM Zirik 105. Mundua batu [Aita Santuak], egia autortu, / aundikeria baztertu. BEnb NereA 156. Geroago oraindik, Platon aundiagotzen gizonagotzen zioan ginoan, bazterrak ezagunagotzen zioan, aundikeriak eta ameskeriak ere aienagotzen. Zait Plat 10.
    azpiadiera-1.1
    (Gralmte. pl.).Vanidades del mundo.
    Zelüko gaizer jarraikiten bada eta ezdeüsen edükiten aldepekoak oro, handikeriak, sobera agertü nahiak, plazerak. Bp II 57. Esan oi eban legez San Felipe Nerik, opa eutsenean andikeria bat. Añ EL1 63 ( EL2 72 anditasunen bat ). Emonik neure ondasunak baneria, ta andikerian. Añ LoraS 163. Jaio egunean etzan zan askeak kondenetan ditu munduko andikeriak ta pozkaria zoroak. Añ NekeA 229. Aberastasunak, andikerija, gauza guztijen jaubetasuna ta Errege-jauregi edo etxeen edertasuna gogora-erazoten. Mg PAb 215. --Zelan benzidu, ta iñes egiten da mundua ganik? --Bere andikeriyai, ta banidadiai yaramon ezagaz. CatLlo 81. Ezen nere bihotzak eztio eskerrik, ez lur huntako onthasun iragankorrei, ez handikeria ustelei. Jnn SBi 137. [Munduaren] andikeriai eta arrokeriai jaramon egin ezagaz. Itz Azald 185. Era berean biltzen dira anima ben garbiak, bakartadea nai dutenak, lurreko aberastasun, andikeri ta gozamen guztiak alde batera utzirik, zerura begira dabiltzanak. Ag G 333. Beian bekoak, andikerietan, arrotasunean, iñoren ondamuz. Ib. 373. Aberaskiak, atsegiñak eta aundikeriak Jainkoa baño maiteago dituzte. JBDei 1919, 359. Diabrua ta bere egite oker ta andikeriak bein-betiko iztera beartzen da bateatua. KIkV 87. (KIkG 69 aundikeriak) Nai dabezan andikeri ta zorionok ugazabak eragozten dautsezala ta, langilleak gorroto bizia dautse. Eguzk GizAuz 188. Iruñeko aundikeriak Izar-en biotzean Arraiotzko urruti-miñik etzuan itzali. NEtx Antz 156.
    azpiadiera-1.2
    Fanfarronada, alarde.
    Ango katedrala! kai artako ontziak! [...] Garona ibai zabala! [...]. Ta aundikeri oriek esan bitartean, tarteka, gaizki ikasitako prantzes-itzak sartzen zituan. Anab Usauri 10. Arrotza lenengoz nabarmendu zan alako aundikeriekin. Ib. 96. Entzun al diezu, irakurle maitea, eskizale ala mendizaleeri beren gogozko aundikeriak esaten? Anab Aprika 68. Ik autsi idan neri besoa, eure aundikeriak egitearren! Zendoia 21.
    sense-2
    2. haundikeria (Urt). Enormidad, exceso, barbaridad. "Astringere se magno scelere, gaxtakeria, haundikeri egitea" Urt III 9.
    azpisarrera-1
    HANDIKERIAZKO. De soberbia.
    Aundikerizko / Epaitegijan / Jarririk dago / Pilatu arro deungia. Enb 100. Aundikerizko tallar bat. SM Zirik 105. Gizona beti aundikerizko / nortasun-zalia dogu, / norbera baño geiago dana / beratu egin gura du. BEnb NereA 191. Aundikerizko egarri orrek / ez daukalako aserik. Ib. 167. Apezak, nehongo apezak, ez du sekulan haundikeriazko gosturik bildu behar bere laneko. Larre ArtzainE 225s.
    azpisarrerakoSense-1.1
    (Ref. a personas). Soberbio; vanidoso, que gusta de aparentar.
    Oraindik ez nau menpean atzi / ezin bat iritxi naiak, / iñoiz ez bere listorrez josi / aundikerizko etsaiak. EA OlBe 21. Eskeko batek dirua eskatu ei zetsan, eta gure aundikerizko uezaba orrek, erantzun ei zetsan: --Gero, ni ez naiz itxuriari begiratzekua. SM Zirik 106.

    handikeria

    handikeria
    << han 0 / 0 hanka >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper