Harremana

    OEH - Bilaketa

    127 emaitza iaio bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    larderia.
    tradizioa
    Tr. Propio de la tradición septentrional; a partir de 1930 tbn. se encuentra en algunos autores meridionales cultos. En DFrec hay 7 ejs., 3 de ellos septentrionales.
    etimologikoa
    Etim. De rom. ladrería .
    sense-1
    1. (BN; SP, VocBN , Gèze 326, H (BN, S)), lardeia (S), larderio (AN-erro) Ref.: A (larderia, lardeia); A Apend (larderio) .
     Miedo, temor; respeto temeroso (que se siente). "Appréhension" SP. "Crainte, appréhension" H.
    Beraz, biho', en' artizarra, / larderi' oro kanpora. O Po 44. Gure arimak Jinkoa maithatü beno lehen harentako dian larderia saintia zeñharatzen zian [herots hark] . Bp II 72. Heben gizona hanitx bekhatüz theiütürik diagozü [...], hanitx larderiaz tinkatürik. Mst III 48, 2 (SP, Ch y Ol beldur). Denbora hartan bazen aise orai baino larderia gehiago jandarmentzat. Etchebarne 33.
    sense-2
    2. (L, B, BN, S; VocBN, Gèze, Dv, H, Foix ap. Lh) Ref.: A; Izeta BHizt .
     Respeto, temor (que se inspira), autoridad, severidad. "Intimidation" Gèze. " Gizonak atxiki behar du bere larderia, l'homme doit maintenir son autorité" Dv. "Respect" Lh. "(BN-lab), rigorismo, imposición, tesón, medio de hacerse obedecer. Ama horrek eztu batere larderiarik bere haurrendako, esa madre no sabe hacerse obedecer de sus hijos" A. " Haur hoiek larderie pixka bat behar lukete " Izeta BHizt.
    Ene talendu eskasak eta gure eskualdun phuruen errenkurek eta larderiak desira horren bethetzetik urrundu naute. Brtc 7. Lehenago beharra zen / finkatu larderia. Bordel 87. Eta ez nau hartzen Jainko zuzenaren larderiak! Dv LEd 200. Larderia erakutsiz. Ib. 134. Larderia saindu hori. Laph 60. Legea dena-den eta bere larderia guziarekin agertzen dutenak. Arb Igand 70. Populu guziari mintzo zelarik, behar zen larderia bazaukan; erranen baitzinuen garratza zela. HU Aurp 109. Zaldiekilako larderia. JE Bur 20. Duela lau mende zukeen larderia [kanoiak] . JE Ber 58. Estaduaren buru egiten duenak gordeko dizu bere larderia al dezan eta obekienik. Vill Jaink 130s. Etzitaken larderia bortitzeko gizona. "De rude autorité" . Ardoy SFran 139. Nausi erromanoen larderia ttipitu ote zen luzara. Lf CEEN 1973, 130. Aitaren hitzak amaren zartak baino larderia gehiago. EZBB I 28. Ba nakien kolonel batek zer larderia zuen. Etchebarne 122. Oraino gu uros, ez baitzitzaigun [aitatxi] , gutarik bati, larderia zerbaitekin jabetuko. Larre ArtzainE 94.
    v. tbn. Etcham 40. Iratz 171.
    azpiadiera-2.1
    "Menace; parole ou geste par lesquels on cherche à inspirer quelque crainte" H.
    Ez larderia gaixtoek, ez balaku enganagarriek azpiratu etzaituzte. Dv Lab II. Larderia eta mehatxu horiek ez zituzten hargatik izitu gaixtaginak. Prop 1876-77, 65. Gizon tzarren larderiak. Harispe EE 1884a, 505. Ederki bazkaldu-ta, oihu-ta larderia: [...] "A bas les moines et les nonnes!" HU Zez 100. Larderia ala jazarkunderik gabe. JE Bur 57. Gogoa, ordea, zintzo gotortzen danean, larderiarenak egin du. Zait Sof 125. Oraino luzaz kondatuko ditazke nolakoak ziren lehenagoko Carlos erretor haundiaren larderiak eta ateraldiak. Larre ArtzainE 289.
    azpiadiera-2.2
    Erakusle eta ikasle guzien arteko "errepublika" iduri zerbait, bere larderia eta lege bereziekin. "Autorité." Ardoy SFran 86. Ainitz ixtripu mota eta auziren ondotik, egin dira legeak eta larderiak, gero ta latzagoak eta sekulan ez aski. Larre ArtzainE 178.
    sense-3
    3. "(BN-baig), refunfuño, por ej. de perros" A.
    azpisarrera-1
    LARDERIA HANDIKO. Respetable, que inspira respeto. "Larderia haundiko gizona (L, BN, S), hombre que se hace respetar, de gran tesón" A.
    Lats mehe bat, neguko erauntsiek larritzen dutenean larderia handiko ditakena. JE Ber 17. Baigorriko Etchart jaun erretor bipila [...]. Katiximan eta elizan larderia haundikoa. Larre ArtzainE 108.
    azpisarrera-2
    LARDERIA EGIN. Reñir, reprender.
    Ez egin niri begi beltz, larderi eta oihu. Iratz 154. Ez dakit Zanpagaray jaunak larderia sobera egin zion. Lf Murtuts 5.
    azpisarrera-3
    LARDERIA EMAN. "Se faire craindre et respecter" Dv. "[Pistola] Poliri larderia emateko (AN-5vill, B)" Gte Erd 167.
    azpisarrerakoSense-3.1
    " Nolako larderia eman daut (B)" Gte Erd 167.
    azpisarrera-4
    LARDERIAKO (Dv A). Respetable, que inspira respeto. "Larderiako gizona, homme qui inspire le respect ou la crainte" Dv.
    Populu guzitik berez zatzu gizon larderiakoak eta Jainkoaren beldur direnak. Dv Ex 18, 21 (Urt prestu, Ur sendo, Ol yator, Ker trebe, Bibl suhar, BiblE iaio). Larderiakoa ere emaiten zuen bere begitarte zorrotz eta idorrarekin. Larre ArtzainE 54.
    azpisarrera-5
    LARDERIAN. Reprendiendo.
    Zume batez zafratuz, oihuka, larderian igortzen zuen berriz errotaren barnerat. JE Bur 61.
    azpisarrera-6
    LARDERIAREKIN. Severamente.
    Larderiarekin debekatu zioten hartaz etziozoten nihori holakorik erran. Dv Mc 8, 30 (Lç, He mehatxurekin, Ol, IBe zorroki, Leon gogorki, Arriand larderijaz, Ker gogor be gogor, IBk zorrotz). Ixilarazi nahi ukhan zituen larderiarekin mintzatuz. Laph 60. Frantziak debeku saindu horiek larderiarekin atxiki izan ditu azken urthe hotaraino. Arb Igand 71.
    azpisarrera-7
    LARDERIAZ. Severamente; con autoridad; con amenazas. "Larderiaz ez dugu deus eginen; lausenguz (BN-arb)" Gte Erd 240.
    Amodioz baino gehiago larderiaz nahi zinituzke arimak Jainkoari buruz ibilkatu. Arb Igand 107. Ahal guziak egin zituen, bai larderiaz, bai eztitasunez. HU Zez 60. Aita sainduak larderiaz, bainan eztiki, debekatu zakon ohetik higitzea. Zub 46. Labani, larderiaz, esan zion: [...]. Ol Gen 31, 36 (Dv larderiarekin, Ur garrazki, Ker eztabaidan; Bibl gaizkitu, BiblE errieta egin). Eta beragazko ori iñori ez esateko larderijaz aginddu leutsen. Arriand Mc 8, 30 (Dv larderiarekin).
    azpisarrera-8
    LARDERIAZKO. Severo, que impone respeto.
    Gauza ilhunen, auhendagarrien, laztura bihotzera deramatenen khantatzeko, zer aingeru larderiazkoa, ezpatalaria, arkanjelu ihortziria derabilkana! Lander RIEV 1912, 556. Ez dukete Tolosako buruzagien egoitzek hango agintarienen larderiazko harrokeria. JE Ber 45.

    larderia

    larderia
    << jaio-une 0 / 0 leku >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper