OEH - Bilaketa

1121 emaitza ia bilaketarentzat

Sarrera buruan (12)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 erdiratu.
sense-1
1. (V, G-to-nav, AN-gip, L, BN, Sal, R, S; Volt 81, SP, Mic 7, Urt I 156, Lar, Añ, Lecl, Arch VocGr , VocBN , Gèze, Dv, H), erdiaratu, erdiatu (S) Ref.: A (erdiatu, erdiratu); Lrq /erdiace/; Etxba Eib.
Partir(se) por la mitad, desgarrar(se). (Con aux. trans. e intrans.). "1.º henderse, agrietarse. [...]. 3.º partirse de dolor" A. "Desgarrar. Raro en esta acepción" Etxba Eib. v. ERDIRA EGIN, erdibitu, erditu. Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos, excepto en vizcaíno (sí aparece en el alavés Lazarraga). La mayor parte de los ejs. son de bihotza erdiratu 'partir el corazón'. En Eguiateguy se encuentra la forma erdiara(tu), no documentada en ningún otro autor suletino.
Hitz horrezaz erdiratu deraudazu bihotza. E 219. Sakrifikadore subiranoak bere arropak erdiraturik erran zezan: [...]. "[Il] déchira ses vêtements" . Mc 14, 63 (TB, Dv, Or, IBk urratu). Tenpleko bela erdira zedin bi zathitara garaitik behererano. Ib. 15,38 (Dv bi erdi egin, IBk erdibi egin). Ene biotza, / erdira zatez dolorez. Lazarraga A29, 1203v. Fletxeaz iregi / aen biotz utra gogorrak, / bularrak erdiraturik. Ib. A1, 1159v. Saihetsa soldadu batek dardo puntaz erdiratu zeraukanean. Mat 191. Ene bekhatuek iragan eta erdiratu dute ene burua. Ax 499 (V 322). Arrokak erdiratü eta hilen hobiak ideki ziren. Bp II 49. Lurra ikharatu zen; harriak erdiratu ziren. He Mt 27, 51. Batzuek laurgituak, besteak erdiratuak. Lar SermAzc 50. Arkitzen zen Jesus otzez erdi-erdiratua. Mb IArg I 151. Aren itzak ezpata zorrotz alde guzietara erdiratzen dutenak dirudite. Cb Eg II 115. Sazerdoteak Ostia erdi bi egiten dabenean, erdiratuten da Kristo? Oe 139. Lotsaz erdiara ladin ontzia beraren joitiaz. Egiat 157. Onek sortu zuan zisma edo erdiratu zuan Jainkoaren Eleiza. Ub 70. Hemen nola bihotzak ez erdira / Jainkoaren gauzez mintzatzean? Iraultza 18. Aurraren erdiratzea nai etzuenari eman zekiola. Lard 210. Eta horrenbat ikusteaz, erdiratzen etzare, maithatzen ez nauzu. Dv LEd 95. Arturik gauza guzti oiek erdiratu zituen, eta ipiñi zituen erdi biak [...]. Ur Gen 15, 10. Gauza bat anhitz gehiago bihotza erdiratu dautana. Prop 1876-1877, 47. Amaren biotza / erdiratzeko zala / ezpata zorrotza. Xe 157. Au pentsatu ta nori ez zaio / erdiratuko biyotza? Auspoa 97, 85. Amaren bihotz erdiratzea. JE Bur 137. Lür saintia, erdir'adi / ni barnen sar ahal nadin. Balad 95. Anima erdiraturik, odoldurik. "Concisam et cruentam animam" . Or Aitork 84.
sense-2
2. (H).
Dividir; separar.
Halaber duk lehenbizi liburua bietan / Nola baituk ikhusiren, erdiratzen partetan. EZ Man I 5. Presenzian dena igarenaren eta jitekoaren artian pundu eta momento bakoiz bat, bata bertziaganik erdiratzeko eta berhetzeko pundu eta momento bakoitz hura, hanbat da labur [...]. Tt Onsa 99. Kristau doktriñ berri-ekarlea [...]. Bi parte edo zatitan berezia ta erdiratua. Ub 1.
azpiadiera-2.1
(Intrans.).
Gero Batzarreko jaunak erdiratu ziran, batzuek San Pabloren alde eta besteak kontra. Lard 524.
azpiadiera-2.2
Repartir.
Baña batzuek zuzenago egiten due erdirako igoal au, erdiratzen dituela irabaziak eta kalteak. AA II 191. Josueri erakutsiaz geroz irabazten zituztenak nola erdiratu bear zituen. Lard 106.
sense-3
3. (gral.; HeH Voc, H) Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg .
"Colocar en medio" A. "Mover una cosa al medio. Erdiratizu pitxar ori, jausteko arriskuan dago ta " Etxba Eib. " Iturrixa erdiratutzia plazan, obeto izan zen " Ib.
azpiadiera-3.1
[Lagunak] zerk asaldatu zitzakean uraxe erdiratu ta bereala itz-bidean jartzen zituan. Anab Usauri 16.
azpiadiera-3.2
Ponerse en medio, ir al centro.
Orduan asi zan bien arteko borroka izugarria. Katamotza ta Paulino erdiratu ziran, besteak beren aldekoaren atzetik. Anab Usauri 74.
sense-4
4. Llegar a la mitad.
Otordua erdiratu zanean, artzaiak galdegin zien mendizaleai: [...]. TAg Uzt 96. Goiza erdiratu zan garaian, zalpurdi arin bat irten zen. Ib. 148.
sense-5
5. (V-gip) Ref.: Iz ArOñ; Etxba Eib .
"Reducir una cosa a la mitad. Erdiratixozu pentsua, ia orretara liraintzen dan " Etxba Eib. " Biarrik ezak, jornalak erdiratutzia ekarri eban " Ib.
erdiratu
<< erdikal 0 / 0 erditze >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper