OEH - Bilaketa
156 emaitza hurbildu bilaketarentzat
Sarrera buruan (2)
Sarrera osoan (154)
- adin
- agur
- agusta(t)
- ahal
- aisia
- aittitto
- aitzin
- aldare
- alderatu
- alfer
- algaraka
- alkohol
- amerikano
- 1 amona
- anarte
- aralde
- arras
- arribatu
- arrosel
- 1 ate
- atorra
- 1 atso
- 1 atun
- auhen
- azken
- 2 ba-
- baino
- 2 baita
- bakar
- bakarzka
- behiala
- beldurkunde
- beltzeria
- 1 berandu
- 2 berandu
- berdindu
- 1 beregainki
- berrehun
- besarkatu
- betizu
- bideant
- bidrakma
- bonbila
- borda
- bortiztu
- buhako
- burukita
- dantza
- didrakma
- dineztasun
- doi
- egarri
- 1 egun
- ehuntari
- 1 eleketa
- elkar
- elorri
- 1 erne
- errespetuki
- 1 esku
- ezantsiatu
- 1 ezpata
- festa
- gain
- galdetu
- garaikarrean
- garizuma
- gauerdi
- gazte
- gehien
- 1 gibel
- gidaritza
- gogo-urritu
- goiztiri
- grazia
- habailari
- haize
- haraindi
- hartz
- hastandu
- hegi
- hegikatu
- heia
- hein
- helde
- herstu
- hizkuntzalaritza
- hots
- hurran
- hurrandu
- hurreratu
- ibili
- iragan
- 1 itsaso
- iztupa
- jaungoikozaletasun
- 1 jin
- kaier
- kalaxka
- katabut
- keinu
- konpainia
- koronel
- koskoildu
- kraion
- 1 labe
- lehoi
- lehor
- madianita
- mahai
- mahatsaro
- maitagune
- miratu
- musika
- mutur
- nagusi
- odol
- ohe
- 2 ondo
- ordu
- 1 ordutsu
- 1 orkatz
- otoizka
- ozentasun
- pasatu
- pegar
- penatu
- pinaza
- porrokatu
- portale
- 1 pottoka
- poxika
- salutantzia
- sasoi
- seinalatu
- sobera
- soberakin
- tarrapata
- tink
- tipi-tapa
- 1 tripa
- 1 tutu
- txara
- tximista
- ur
- 1 urrun
- usainoneztatu
- zalamandrin
- zalaparta
- zamari
- zargaldu
- 1 ziloka
- zizpildu
- zutitu
goiburua
betizu.
sense-1
1.
(G-goi),
betizo,
betixu (G-bet, AN-gip),
petizu (AN-5vill)
Ref.:
FDA
95;
JMB At
.
Vaca salvaje. " Betizu, ganado vacuno salvaje, no domesticado" JMB At. En Lezo y Rentería se llamaba así (betixua) a las vaquillas bravas que vivían en el monte Jaizkibel. Cf. VocNav: "Betitsu. Tipo de vaca semisalvaje, de la que subsisten algunos ejemplares en la Montaña (Leiza, Goizueta, Olagüe, Zariquieta-Uli)", y "betizua. Nombre que daban a las vacas salvajes que se criaban en Vera de Bidasoa, en la zona de Ibardin, limítrofe con Francia".
Udarregi juan da / aurten Aralarra, / betizu arrapatzeko / nago gizon zarra. Ud 98. Ez xaldi, ez betizu, / Ez auntz, ez ardirik, / Denak, denak joan dira / Lurra lo! utzirik. Arzac EE 1888, 211. Ez du aspaldi oraino, Larrungo mendian [...] bizi zirela behi basa batzu edo, jendeek deitzen zituzten bezala: betizoak. Larz GH 1930, 83. Euskotarrak orain azitzen duten bei gorri ori antziñan emen bertako mendietan zebiltzan betizuen ondorengoa da. JMB ELG 67s. Pottokak, zaldi ttipi erdi-basa batzu diren bezala, betizoak behi ttipi erdibasa batzu ziren, gizona hurbildu orduko haizea bezala ihesari emaiten zirenak. Zerb Azk 46. Gero atera zituzten bi zezen koxkor batera, mendi-betizu oietakoak, eta aiek ere jarri zuten festa ederra. Salav 50s. Etortzen ziran beor / eta betizuak, / gabaz eman izandu / dituzte pausuak. Uzt Sas 92. Beiak, berriz, bota itzazu emengo mendietara; betizu txiki oiek izan ezean, beintzat, ez dago emen mantentzerik. Ib. 348. Pagadi onak bazituan len, ikatza egiteko; ardientzako larre onak ere bai uda-parterako; ta auntzak, beorrak eta betizuak eukitzeko ere bai. BasoM 65. Nolako abere-taldeak / mendi oietan: beor, betizu, ardi-saillak! AZink 20.
Vaca salvaje. " Betizu, ganado vacuno salvaje, no domesticado" JMB At. En Lezo y Rentería se llamaba así (betixua) a las vaquillas bravas que vivían en el monte Jaizkibel. Cf. VocNav: "Betitsu. Tipo de vaca semisalvaje, de la que subsisten algunos ejemplares en la Montaña (Leiza, Goizueta, Olagüe, Zariquieta-Uli)", y "betizua. Nombre que daban a las vacas salvajes que se criaban en Vera de Bidasoa, en la zona de Ibardin, limítrofe con Francia".
Udarregi juan da / aurten Aralarra, / betizu arrapatzeko / nago gizon zarra. Ud 98. Ez xaldi, ez betizu, / Ez auntz, ez ardirik, / Denak, denak joan dira / Lurra lo! utzirik. Arzac EE 1888, 211. Ez du aspaldi oraino, Larrungo mendian [...] bizi zirela behi basa batzu edo, jendeek deitzen zituzten bezala: betizoak. Larz GH 1930, 83. Euskotarrak orain azitzen duten bei gorri ori antziñan emen bertako mendietan zebiltzan betizuen ondorengoa da. JMB ELG 67s. Pottokak, zaldi ttipi erdi-basa batzu diren bezala, betizoak behi ttipi erdibasa batzu ziren, gizona hurbildu orduko haizea bezala ihesari emaiten zirenak. Zerb Azk 46. Gero atera zituzten bi zezen koxkor batera, mendi-betizu oietakoak, eta aiek ere jarri zuten festa ederra. Salav 50s. Etortzen ziran beor / eta betizuak, / gabaz eman izandu / dituzte pausuak. Uzt Sas 92. Beiak, berriz, bota itzazu emengo mendietara; betizu txiki oiek izan ezean, beintzat, ez dago emen mantentzerik. Ib. 348. Pagadi onak bazituan len, ikatza egiteko; ardientzako larre onak ere bai uda-parterako; ta auntzak, beorrak eta betizuak eukitzeko ere bai. BasoM 65. Nolako abere-taldeak / mendi oietan: beor, betizu, ardi-saillak! AZink 20.
azpiadiera-1.1
Bei betizuak menditik mendira beren txaalei oiuka.AZink 20.
sense-2
2.
(G, AN-gip; Lar Sup, Sb-Urq, H),
betixu,
betuxu
(V-arr-oroz). Ref.: A (betizu, betuxu); Iz To (betizu).
(Ref. a animales)esquivo, asustadizo, silvestre; (ref. a personas) huraño.
"Indómito, betizua
"
Lar Sup.
"Indomitus"
Sb-Urq.
"
Betizua (begi izu) (V, G), animal ombrageux. Syn. izikorra (L), izukorra (G) (qui prend peur aisément)"
H.
"Huraño, esquivo"
A.
"
Betizuba, el que se espanta (persona o animal). (Baliteke itz onek, baserritar batek esan zidanez, begi 'ojo' itzarekin zer ikusia eukitzea)"
Iz To.
v. betohil.
Albisu, sasi-ardi betizu (begi-izu). "Albiasu, oveja montés brava" . Or Eus 61. Udazkenean, gauzak urritzen asten diranean, udarako aukerak ekarri zitun txori betizu guziak aldegiten ditek. Ataño TxanKan 20s. [Baroja] berekoia, gaizki esalea, betixu xamarra, hestua, ausardi gutxikoa azaltzen zaigu. MIH 273.
Albisu, sasi-ardi betizu (begi-izu). "Albiasu, oveja montés brava" . Or Eus 61. Udazkenean, gauzak urritzen asten diranean, udarako aukerak ekarri zitun txori betizu guziak aldegiten ditek. Ataño TxanKan 20s. [Baroja] berekoia, gaizki esalea, betixu xamarra, hestua, ausardi gutxikoa azaltzen zaigu. MIH 273.
betizu
-
betizu....
-
1. (G-goi), betizo, betixu (G-bet, AN-gi...
-
Bei betizuak menditik mendira beren txaa...
-
2. (G, AN-gip; Lar Sup, Sb-Urq, H), beti...
<< besarkatu 0 / 0 bideant >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
