OEH - Bilaketa

1214 emaitza horren bilaketarentzat

Sarrera buruan (3)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
egile.
sense-1
1. (gral.; SP, Urt I 118, Lar, Añ, VocBN , VocCB , Dv, H), egila (V), igile (BN-ciz), ile (BN-ciz), eile Ref.: A; Lrq; EI 68; Iz ArOñ (egílla) .
Autor; creador (ref. por antonomasia a Dios). "Actor" , "agente", "factor", "hacedor", "obrador" Lar. Tr. De uso general en todas las épocas y dialectos. En DFrec hay 189 ejs. de egile y 31 de egille .
Zeinen [hiriaren] egilea eta fundazalea baita Iainkoa. He 11, 10 (He egillea, Dv egilea; TB ekidaria ). Egiok egilleari, (eta) emaiok emalleari. RIs 29. (Aq pág. 64 egiok egilleari; v. tbn. O PrASJU 288). Irakurtzaille debotari egilleak liburu hunen maneraz abisua. EZ Man I 4. Bere egilleari berari, iduria eman dioenari, behar dio behatu. Ax 172 (V 116). Zeinetan aragiaren / Egileak gaitz igaren. O Po 64. Iainkoa da egille nausia eta ezin ikusizko obratzaillea. SP Imit IV 5, 1 (Ch, Ol y Pi egille, Mst egile; Leon obratzale). Bekhatü gisa elibaten egiliak. Bp I 114. Zeruaren ta lurraren egillea. CatBurg 5. Libru baten egilleak. Cb Eg III 235. Hanbat mirakuilluen egillea. Lg II 152. Emaitze handi zonbaiten egilen [...] ehortzetala. Mercy 35. Liburu horren eile jinkotiarra. AR 3. Gauza guzien Egilea. Brtc 35. Bere egille Jainkoaren kontra. Ub 10. Gauz oek añ onak eta ederrak badira, zer izango da oen Egillea? AA II 12. Nere egile bakharrari. Dh 188. Zeruben ta lurraren / Egilla onari. FrantzesB I 34. Guztijok daukagula egilla ta jaube bakar bat. JJMg BasEsc 29. Aza onen egilleak. 'Los cultivadores'. Izt C 158. Zuek il zenduten biziaren Egille au. Lard 483. Ebandelioaren egilek ez dute altxatzen bere bururik. Hb Egia 84. Kastigatzeko egilleak, baldin gaiztakeriz egin bazan. Zab Gabon 100. Libürü sabant baten egilia. Ip Hil 194. Holako gizonak, merezi zituen ehortz egunean ohorea eta otoitzak. Izan du egile. HU Aurp 169. Euren Egilleagaitik juramentu egiten dalako. Itz Azald 88. Nundik atera ote dira / Obra horren egiliak? LuzKant 84. Ura [deabrua] dalako gaitz guzien egille ta sorpurua. Inza Azalp 151. Kalapita guziaren egileak. Barb Sup 114. Ahaldunak zituzken [karrikak] egileak. JE Ber 78. Beronen egilliak, Giulio Cesare della Croce ittalittarrak. Otx 5. Amaika izneurtu ederren egille baita. Ldi IL 27. [Okerrak] nor izan duten egille jakitera eziña balitz. EAEg 6-11-1936, 229. Egillea du jabe. EA OlBe 4. Portretaren egilea. Mde HaurB 68. Mirakuilu aien egille. Or Aitork 223. Soiñu bigunon egille. Erkiag Arran 190. Persona dela, bizia dela, pentsalari, egille, maitale. Vill Jaink 151. Krimaren egilea. Larz Senper 12. Egile baino, hobe jasaile. (Txarkeria haundiak egitean). (G-nav). EZBB I 85. Zeru-lurren Egilliak guztia itxi ebala guztion laguntza bardiñerako. Gerrika 184. Mirakulu ttipi batzuen egile paregabeak. Larre ArtzainE 188. Bere [golaren] egillea txiki bizkorra / dan Lopez Ufarte. Insausti 203.
azpiadiera-1.1
(Con complementos que corresponden al verbo subyacente; cf. ONGI-EGILE, GAIZKI-EGILE). "Criador, atributo de Dios, bagetik, utsetik egillea " Lar.
Seroreki aragizko bekatiaren egiliak. FPrS 25. Hillei eta biziei graziaren egille egiazkoa. 126. Ezdeüsetik gaiza ororen egilia. Bp I 29. Mundu hunek ez du nihor / [...] / Ez hastetik egilerik, / ez iraunarazlerik. Zby RIEV 1908, 203. Asieragillea, edo asieratik guztien Egillea. Inza Azalp 34.
azpiadiera-1.2
Productor (de un filme).
Egilea Stanley Kramer da [...] eta zuzentzailea Edward Dmytryk. MEIG I 159.
azpiadiera-1.3
Cumplidor, que cumple algún mandato.
Eta zareten hitzaren egile eta ez solament enzule. Iac 1, 22 (TB egile; He begiratzaille, Dv obratzaile, IBe betetzaile). Jinkoak zer emaiten derie bere manien egiler? Bp I 154.
sense-2
2. (V, L; VP , Lar, , VocCB .(V)Dv) Ref.: A; EI 69 .
(Adj.). "Laborioso, trabajador" VP 25v. "Eficaz" Ib. 41r. "Activo", "eficiente" Lar. "Gracia eficaz, grazia egillea " Ib. "Trabajador" A.
Jaun hark betetzen baditu bere bildurrez, bere amodioz, bere grazia egillez ta ugariz. Lar Carta a Mb 281. Oh, Santiaren bijotz andija, ta egilia! fB Ic II 296. Egillea izatea etxeak bear dituan gauzetan. AA I 573. Zan bada guztiz kirmena, / begiratua ta mena: / berba baten egillea. Zav Fab, RIEV 1907, 96. Erle egille aituaren antzera. EL2 5. Ez dala osasun-galgarria, baizikan egillea eta sendagarria. Izt C 76 (podría interpretarse tbn. como "osasun-egile"). Begiak erasolari eta egille bategan Juezetako ipiñi bear zituzten. Lard 147. Etxandre aundia zala, egilea ta eragilea. A Ardi 20. Egille da Teresaren biotza. Onaind STeresa 15.
sense-3
3. (Como segundo miembro de compuestos).Con el tiempo, -egile va transformándose en un suf. ( -gile ). aplicado a sustantivos. v. HITZ-EGILE, SO-EGILE, behargile, langile, etc.
azpiadiera-3.1
(Sust. + adj. + egile ).
Bekhatu mortal egile dela. Harb 172. Ezkonze ixil egiliak. FPrS 26. Juramentu guzurrezko egillak. CrIc 175. Libürü famus egile. Etch 522. Frasa eder egille hori. Gy 262. Gazeta tzar egileak. HU Zez 46.
sense-4
4. (H), ile. " Egile izaitea (terme populaire et bas), avoir besoin, envie de faire" H (se refiere seguramente a 'hacer sus necesidades' cf. kakeile, kakile izan).
Hainbertzenarekin, ganibet-ukaldi bat bezala senditu zuen Karlosek sabelean, eta... "ile" zela, gero! Lf Murtuts 27.
egile
<< egiaztatu 0 / 0 egin >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper