OEH - Bilaketa

247 emaitza horrelako bilaketarentzat

Sarrera buruan (3)


Sarrera osoan (244)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
larritu.
sense-1
1. (V, G, L; SP, Lar, Izt, Añ, Dv, H) Ref.: A; Iz ArOñ; Elexp Berg .
Acongojar(se), angustiar(se), apurar(se). "Effrayer ou s'effrayer" SP. "Acosar, perseguir fieras, abereak larritu " Lar. "Afligir a otro" , "atosigar, dar demasiada prisa", "atribularse" Lar y Añ. "Exasperarse [...] a otro, larritu " Lar in Aq 1380. "(A)congojarse" , "angustiarse" Añ. "Afligir, apremiar, congojarse" Izt. Tr. Documentado ya en RS, al Norte sólo lo emplean Etcheberri de Ziburu y Axular; al Sur es algo más frecuente entre los autores vizcaínos. En DFrec hay 20 ejs.
Larrak larritzen, gitxiak arbinzen. "Lo demasiado congoja" . RS 260. Badakit ene solas hauk / zaituztela larritzen. EZ Noel 115. Ebanjelioa [...] karga dela enzuteaz lazten eta larritzen bazara. Ax 485 (V 313). Zergatik larritu ta nekatzen zera Jangoikoa ekusteko egarri penazkoaz? Mg CC 204. Igaroak larrituten dau: ainbeste bekatu negar egin bageak. EL1 26. Bialdu badagidaz ezer artu baga larrituko dira bidian, bada euretariko batzuk urrinetik etorri dira. Astar I app., XLI (Harriet traduce "défaillir"). Guztia larriturik. It Fab 263. Iñor larritu ez bedi: gorputz onek anima berekin dauka. Lard 520. Etzaiteztela bada larriturik egon. Ur Mt 6, 31 (Lç eztuzuela artharik, He ez zareten [...] griñatsu, Ur (V), Ker, IBe estutu, Ip inkieta, Dv grinarik har, Echn apuratu, Ol ayola izan, Leon griñatu, IBk ibil [...] kezkatan). Gerta, nere mutillak, / ez gaiten larritu. Afrika 62. Len ainbeste larritzen zuan gizon lepradunari eman zion laztan gozo bat. Bv AsL 36. Ezai larritu. A BeinB 78. Gitxiago estutu eta larrituko nintzateke zu ilda ikusirik. Itz Azald 137. Bere Ama larrituari. Enb 104. Ardura barik egon eta ez larrittu. Otx 162. Ez da ori geiena larritzen nauena. ABar Goi 33. An barrenean sortzen dan soñuak larritu egiten zetun. Or QA 71. Abiatu zan mutilla asko larritu gabe. Anab Poli 23. Ez dagok zertan larritu, ez najok berialakuan arrapauko. SM Zirik 87. Zalduna ez zan larregi larritu Dukiak ziñuanakin. Etxba Ibilt 480. Larritu gaitu ardi gaxoei / janik eziñ iritxiak. Olea 35. Or saltatzen zait gañera Txantxon, neri aurrea artu naian. Orduan bai, larritu nintzan. Albeniz 117. Ez naiz aiseegi larritzen diren horietakoa. MEIG VII 41.
v. tbn. CrIc 157. DurPl 48. VMg 44. fB Ic III 277. Astar II 215. Zav Fab RIEV 1907, 539. Izt C 504. Ur MarIl 59. Bil 163. Arr GB 92. Sor AKaik 137. AB AmaE 291. Moc Damu 15. Ag G 270. Kk Ab I 26. Ill Pill 8. Noe 98. TP Kattalin 185. Alz Ram 42. Ir YKBiz 281. Zait Sof 42. Munita 43. Etxde JJ 30. Erkiag Arran 159. Txill Let 97. Bilbao IpuiB 194. Arti MaldanB 84. Basarri 128. And AUzta 45. Izeta DirG 22. MAtx Gazt 52. NEtx LBB 97. Ataño TxanKan 181. Gerrika 175.
azpiadiera-1.1
Or dijoakizu esteak larrituko dizkitzun galderatxo bat.NEtx LBB 111.
sense-2
2. (L-ain ap. A ; Lar, Dv, H).
Crecer; agrandar(se). "Grandir" Dv. " Sagarrak agortearekin xehe zauden, uria eginez geroz larritu dira " H. " Ikhustekoa da nola urthe batez larritu den zure semea " Ib.
Arimako indar guziak zabaltzen (larritzen) tu. SP Imit III 9, 3 (Ch berretzen, Mst largatzen, Ol zabaltzen). Humeak larrituez geroz, sei, zazpi urteetara allagatuz geroz [...]. BaztSerm1 348. Haurra larritu zen. Dv Gen 21, 8 (Urt, Bibl, BiblE handitu, Ur, Ker azi, Ol tarrotu). Aitzinetik asten zaizkote / Kotillunak laburtzen, / Estomakak larritzen, / Gerri ondua loditzen. LuzKant 20. Pikorra handitzen da, larritzen. JE Med 138. Neguko erauntsiek larritzen dutenean [lats mehea] . JE Ber 17. Utz-kitzue [hiraka eta ogia] uzta-eguneraino larritzerat. Leon Mt 13, 30 (Lç, He, Ip, Echn, Samper, Ol ha(u)nditu, Ur, Ur (V), Ker, IBk, IBe hazi, Dv egin). Irudiak larritzen zihoazen, gero eta handiago. MIH 328. Ikasgosea gehitzen eta larritzen hasi zaigun une honetan. MEIG V 69.
azpiadiera-2.1
(Part. en función de adj.).Adulto. " Gizon larrituak egin dezala horrelako haurkeria!, qu'un homme fait s'avise de pareil enfantillage!" H.
azpiadiera-2.2
" Begiak larrituz begiratzea, regarder avec de grands yeux" Dv.
Medikua sartzean da bozten mundu guztia, / eta apheza ikhustean larritzen du begia. EZ Man II 83. Neure begi larrituak / Agitz zaizkit unhatu, / Beha egonez ea noiz / Behar duzun agertu. EZ Eliç 230. Bertze aldean agertzen da begi larrituekin. Gy 119. Bere begi larritu izugarriakin amorratu baten begiratu beldurgarria egiten zuen. Arr GB 142. Hiru haurrak jinak ditugu aitzinerat urrats ñimiñoka, erabearekin begiak larrituak. JE Ber 29. Hein berean doa artaldea [...] begiak larrituak eta beharriak xutik. Zub 97. Begiak larrituak harat-hunata zabiltzan, oro ikusi nahiz. Ib. 110.
azpiadiera-2.3
"(L-ain, B), estar adelantada en la preñez" A.
sense-3
3. (S ap. Lrq ; Dv, Foix).
Enorgullecer(se). " Bere ezkontza onaz larritua dabila, il va tout enorgueilli de son bon mariage" Dv. "(Devenir) fier" Foix. "Devenir prétentieux" Lrq.
sense-4
4. Agravar. " Egiten gauza ezagutzenago, eta hobena larritzenago da " H.
sense-5
5. "(Vc), estar con náuseas. Jaizu zer edo-zer, ortxe larrituta, aldi gaizto batek emonda, barregarri erabili ezkaizuzan " A. " Ez zan millagrua larritutzia ainbeste gauza ustel artian " Etxba Eib.
azpiadiera-5.1
(Aux. trans.). " Ainbeste jatekok, larrittu eiñ nabe " Etxba Eib.
sense-6
6. "Picar, hacer áspera una cosa. Errotarrixak larrittu biarra eukitzen dau " Etxba Eib.
sense-7
7. Aumentar su intensidad (un sonido).
Soiñua larritzen. NEtx LBB 168.
larritu
<< labur 0 / 0 laxokeria >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper