OEH - Bilaketa
971 emaitza horra bilaketarentzat
Sarrera buruan (18)
- HORRA (1 hor)
- horra
- horra
- HONA ETA HORRA (hona)
- HONA-HORRA (hona)
- HORRA BADA (horra)
- HORRA ETA HONA (horra)
- HORRA-HARA (horra)
- HORRA-HARAKO (horra)
- HORRA HEMEN (horra)
- HORRA-HONA (horra)
- HORRA-HONAKA (horra)
- HORRA HOR (horra)
- HORRA HORKO (horra)
- HORRA HORTIK (horra)
- HORRA IZAN (horra)
- horra izan
- HORTIK HORRA (1 hor)
Sarrera osoan (497)
- 2 abantzu
- abaskor
- aberats
- aberexka
- abia
- abiamen
- adarkatze
- 1 adimendu
- adimendugabekeria
- adiskide
- aditu
- adoratzaile
- adorazio
- ados
- adu
- ageri
- agerleku
- agor
- agorgailu
- ahal
- ahalketu
- ahamen
- aharrabide
- ahaztu
- ahitu
- ahizpa
- aho
- aholkulari
- ahul
- ahuntz
- ahuntziño
- ahuspe
- ahuña
- aiduru
- aieru
- aintxuño
- aintzira
- aipamen
- aipatu
- airatu
- 1 aire
- aireburuzka
- 1 airos
- aiseria
- aita
- aitaginarreba
- 1 aitor
- aitzakia
- aitzin
- aitzineko
- aiztur
- akitu
- akuilatu
- akusatzaile
- 1 ala
- alabadere
- 1 alatu
- aldagarri
- aldategi
- aldatze
- alderdi
- alegeratu
- altxagarri
- altxatu
- amarratu
- amarrutsu
- 2 amatu
- amesgile
- ameslari
- amestu
- amilka
- amodio
- anarte
- andana
- andre
- angelus
- animale
- anitz
- antolatu
- antzarazain
- anuntziazio
- apaintze
- apaizkunde
- apasta
- apezpikutasun
- apoplejia
- apostolu
- aralde
- arauz
- ardo
- argi
- argitaratu
- 1 argitu
- arlote
- arnotoki
- arraitsuki
- arranguratu
- arrapiztu
- 2 arrastatu
- arrastelatu
- arrats
- arratsalde
- arrauba
- arrazoi
- arroila
- 1 arte
- 1 arteka
- artifizio
- artino
- arto
- artoski
- ase
- asentu
- 1 aski
- asmatu
- aspaldi
- astaña
- aste
- asto-pata
- asun
- 1 ate
- atera
- ateraldi
- atorra
- atsegin
- 1 atxiki
- 1 atzar
- atzeman
- 1 aulki
- aurkitu
- aurpegi
- aurre
- ausiki
- auzo
- aza
- azeri
- azienda
- azken
- azote
- azpi
- aztaparratu
- aztoratu
- 1 ba-
- bada
- bafada
- bahe
- baina
- bait-
- baitezpada
- baizik
- bakan
- bakar
- baketu
- baketzaile
- 1 bala
- balaku
- balantza
- 7 baldar
- baldinba
- 1 balditu
- balentria
- banbaz
- bandera
- baratu
- baratxuri
- baratz
- barau
- barna
- barne
- barrandatu
- 1 barren
- barrenki
- bartz
- basaerramu
- 1 basatu
- baserri
- basur
- bataiatu
- bataio
- bateratu
- bazter
- bazterreratu
- baztertu
- bedeinkatu
- begietaratu
- begietsi
- begiztatu
- beha
- behar
- behar izan
- behartu
- 1 behatu
- behaztopagai
- behe
- beheiti
- beheramendu
- beheratu
- behin
- beilari
- bekatu
- 1 belar
- belaunikatu
- beldurtu
- 2 ber
- 1 berandu
- berde
- bereizi
- berenez
- 1 berga
- berina
- 1 berme
- bero
- berreuskaldundu
- berriketari
- 1 berriki
- berritu
- berritzaile
- berriz
- 1 berro
- bertutetsu
- bertz
- besagainka
- besape
- besazpi
- beste
- bete
- betezpal
- beti
- betiraun
- bezainbat
- bezala
- bezino
- bi
- bidaia
- 1 biga
- bigarren
- bihotz
- biko
- bila
- bilduma
- bilkura
- bilur
- biluztasun
- birao
- biratu
- birazkako
- birigarro
- bista
- bistaratu
- bitxikeria
- bizardun
- bizitu
- bizkarroi
- bizkitartean
- boltixur
- 1 bon
- borrero
- bospasei
- botika
- boz
- brasta-brasta
- brist
- bukatu
- burdineria
- burfudia
- buruberotze
- burumehe
- buruz
- buruzkintza
- dabantal
- dalanda
- danga
- dardaratu
- deblauki
- 1 deitu
- delako
- denbora
- depot
- deretxo
- desafio
- desertu
- desesperazio
- dilin
- dir-dir
- dirdiratu
- dohain
- dohatsu
- dolda-belar
- doloros
- dolu
- dorpetasun
- dozier
- duda-muda
- ebatsi
- edale
- egon
- egontoki
- eguerdi
- 2 egun
- egur
- ehortzetaliar
- 1 ekain
- ekarri
- elbarri
- 1 ele
- elekari
- 1 eleketa
- eliza
- eliztiar
- elkarlan
- elkor
- emanarazi
- enara
- enbarazu
- eneatze
- engoitik
- enkanteka
- enul
- erabili
- eragintza
- erakuskuntza
- erakutsi
- 1 eraman
- 1 erdi
- erditsu
- erein
- eritasun
- 3 erkin
- ermitaugo
- erori
- errabiamendu
- erran
- erreberia
- errebolber
- erreboltatu
- erredura
- erreferendum
- errekaño
- errientsaño
- erro
- errugbi
- ertzoarazi
- eskaintzaile
- esker
- eskergaitz
- 1 esku
- eskualde
- eskuin
- eskuratu
- espantagarri
- espezialista
- estai
- estali
- estekailu
- eta
- etoira
- etsenplu
- etxekoandre
- etxekoandrego
- etxeño
- etzan
- ezabaki
- ezagutza
- 1 ezin
- ezin-egin
- ezjakin
- ezkabia
- ezkutapen
- ezontsa
- eztitasun
- faktore
- faltsu
- famatu
- fexanta
- fini
- fiskeria
- floka
- fontantxa
- fuila
- fundazio
- funditu
- funts
- fuxiztu
- gabe
- 1 gai
- gain
- gaindi
- gaitzarazi
- gaizki
- gaizkondu
- gaiztagin
- gaizto
- gako
- galarazi
- galdu
- galerna
- galtzagorri
- galtzarbe
- ganibet
- 1 garai
- garaitzaile
- garbiro
- gazte
- gero
- 1 gibel
- giristino
- gisa
- gogo
- gogoragarri
- gogoratu
- goiheraska
- gonbidatu
- goren
- gormant
- gorritu
- gozo
- guardari
- gudu
- gupidetsi
- gutiziagarri
- gutxi
- guzti
- habia
- habituda
- haboro
- haia-haia
- 1 hain
- hainbat
- hainbeste
- haizebe
- 1 hala
- hamar
- han
- handi
- handitu
- hanpatu
- 1 hara
- haragitu
- haraindi
- harakai
- harea
- harpe
- harrapatzaile
- harrarte
- harro
- harruli
- 1 hartu
- 1 hartze
- haserretu
- hasi
- hastapen
- haste
- hats
- hatz
- haur
- hausnartzaile
- hauta
- hautetsi
- hauts
- hautsi
- 1 hazka
- 1 hazta
- hedailo
- hedatu
- 2 hego
- heldu
- hemen
- herbal
- herri
- herstura
- hertsiki
- hetikatu
- hezur
- hezurgiltzatu
- 1 hil
- hilkor
- hiru
- hobe
- hoben
- hodeipe
- 1 hola
- hona
- 2 hondar
- hontz
- 1 hor
- 1 hordi
- horradino
- horrantz
- horrara
- horrat
- horratu
- horratx
- horrenbeste
- horrera
- hotz
- 1 hozte
- 2 hu
goiburua
garbiro.
tradizioa
Tr. Documentado en autores meridionales desde mediados del s. XVIII. En DFrec hay 11 ejs.
sense-1
1.
(V, G, BN; Lcc,
VP
, Lar, Añ (V, G), H)
Ref.:
A;
Etxba Eib
.
Limpiamente; puramente, castamente; honestamente; claramente, nitidamente; sin mezclas o impurezas. "Puramente" Lcc, Lar. " Garbiro aitortu zuen, lo confesó de plano" VP 34v. "Limpiamente, garbiro, garbi garbi " Lar. "En puridad, naspilla bage, garbiro " Ib. "(Vamos) claros" Lar, Añ. "Aseadamente" Añ. "Honestamente" , "sinceramente" Ib. "1.º limpiamente. 2.º de fijo, en puridad, sin ambages ni rodeos" A. " Garbiro ikusi da zeiñ dan lapurra " Etxba Eib. v. 1 garbiki.
Ateratzeko onela garbiro kontua. Iraz 61. Ezkontzara bage garbiro ta birjen bizitzea. Mb IArg I 130 (v. tbn. en contexto similar Mg CO 247, Gco II 45, AA III 397 garbiro bizi). Beti [...] bear egiñaz garbiro bere arto puska irabazi. Cb Eg III 348. Dendatu biar gara, erdera usaiñak itxirik [...] berba egitera garbiro. Mg PAb 195s. Alik garbiroena ibilli nai izatea eta maiean jartzeko autsak kentzea. AA I 451 (v. tbn. 539). Oba da eskian [...] garbiro bizi, arimaak galdu baño. JJMg BasEsc 200. Gorde izan da beti / garbiro fedea. Zav Fab, RIEV 1907, 92. Erabaki zeban garbiro, debekatzen zebala [...]. Izt C 177. Egia garbiro agertu. Lard 446. Garbiro eta argiro [...] itzegin. Ib. 435. Josek garbiro eukan mutill zarren antza. AB AmaE 277. Osotoro ta garbiro bear ditu siñistatu [kredoan dauden egiyak] . (Larrainzar, 1905). FLV 1988, 272. Zeru zurikatuaren aurrean garbiro, abere itzal bat agiri zan. Ag G 154. Otsa garbiro entzun. Ib. 339. Gizonak ezagututen dau garbiro bateren batek izan bear dabela euren egille. Kk Ab II 113. Treku, esango dizut / garbiro ta suabe. Yanzi 53. Esan bear det ondorengoak / garbiro jakin dezaten. Olea 271. Kontuak [...] garbiro egin. MIH 304. Garbiroago ikusiko genituzke. Ib. 271. Horra hor garbiro aditzera emana. MEIG III 47. Txukun eta garbiro inprentatua. Ib. 153. Ez da zeharo eta garbiro nobela, baina antzeko zerbait. MEIG IV 60.
v. tbn. Lar Carta a Gandara 161. Oe 132. Mg CO 174. CrIc 68. VMg 6. Echag 44. CatBus 47. Jauregui 244. Arr GB 136. PE 27. Bv AsL 36. Itz Azald 143. EEs 1916, 50. Anab Usauri 57. Or BM 104. Enb 203. EA OlBe 53. Mde Pr 173. Txill Let 138. Basarri 17. BEnb NereA 74. MEIG IX 60.
Limpiamente; puramente, castamente; honestamente; claramente, nitidamente; sin mezclas o impurezas. "Puramente" Lcc, Lar. " Garbiro aitortu zuen, lo confesó de plano" VP 34v. "Limpiamente, garbiro, garbi garbi " Lar. "En puridad, naspilla bage, garbiro " Ib. "(Vamos) claros" Lar, Añ. "Aseadamente" Añ. "Honestamente" , "sinceramente" Ib. "1.º limpiamente. 2.º de fijo, en puridad, sin ambages ni rodeos" A. " Garbiro ikusi da zeiñ dan lapurra " Etxba Eib. v. 1 garbiki.
Ateratzeko onela garbiro kontua. Iraz 61. Ezkontzara bage garbiro ta birjen bizitzea. Mb IArg I 130 (v. tbn. en contexto similar Mg CO 247, Gco II 45, AA III 397 garbiro bizi). Beti [...] bear egiñaz garbiro bere arto puska irabazi. Cb Eg III 348. Dendatu biar gara, erdera usaiñak itxirik [...] berba egitera garbiro. Mg PAb 195s. Alik garbiroena ibilli nai izatea eta maiean jartzeko autsak kentzea. AA I 451 (v. tbn. 539). Oba da eskian [...] garbiro bizi, arimaak galdu baño. JJMg BasEsc 200. Gorde izan da beti / garbiro fedea. Zav Fab, RIEV 1907, 92. Erabaki zeban garbiro, debekatzen zebala [...]. Izt C 177. Egia garbiro agertu. Lard 446. Garbiro eta argiro [...] itzegin. Ib. 435. Josek garbiro eukan mutill zarren antza. AB AmaE 277. Osotoro ta garbiro bear ditu siñistatu [kredoan dauden egiyak] . (Larrainzar, 1905). FLV 1988, 272. Zeru zurikatuaren aurrean garbiro, abere itzal bat agiri zan. Ag G 154. Otsa garbiro entzun. Ib. 339. Gizonak ezagututen dau garbiro bateren batek izan bear dabela euren egille. Kk Ab II 113. Treku, esango dizut / garbiro ta suabe. Yanzi 53. Esan bear det ondorengoak / garbiro jakin dezaten. Olea 271. Kontuak [...] garbiro egin. MIH 304. Garbiroago ikusiko genituzke. Ib. 271. Horra hor garbiro aditzera emana. MEIG III 47. Txukun eta garbiro inprentatua. Ib. 153. Ez da zeharo eta garbiro nobela, baina antzeko zerbait. MEIG IV 60.
v. tbn. Lar Carta a Gandara 161. Oe 132. Mg CO 174. CrIc 68. VMg 6. Echag 44. CatBus 47. Jauregui 244. Arr GB 136. PE 27. Bv AsL 36. Itz Azald 143. EEs 1916, 50. Anab Usauri 57. Or BM 104. Enb 203. EA OlBe 53. Mde Pr 173. Txill Let 138. Basarri 17. BEnb NereA 74. MEIG IX 60.
azpiadiera-1.1
Garbi-garbiro yantzita.Kk Ab II 142.
sense-2
2.
(Adj.). (En la expr. egia garbiroa 'pura verdad').
Eta egia garbiro au jarriko dizutet begien aurrean. Izt C 174. Egia garbiroa da nik esan dedana. Ib. 164s (v. tbn. 27, 64 et passim).
Eta egia garbiro au jarriko dizutet begien aurrean. Izt C 174. Egia garbiroa da nik esan dedana. Ib. 164s (v. tbn. 27, 64 et passim).
azpisarrera-1
GARBIRO ESATEKO.
A decir verdad, francamente. v. GARBIKI ERRAITEKO.
Gaiak beharbada, garbiro esateko, ez dira hainbesterainokoak. MEIG II 50.
v. tbn. AB AmaE 416.
Gaiak beharbada, garbiro esateko, ez dira hainbesterainokoak. MEIG II 50.
v. tbn. AB AmaE 416.
garbiro
-
garbiro. Tr. Documentado en autores meri...
-
1. (V, G, BN; Lcc, VP , Lar, Añ (V, G),...
-
Garbi-garbiro yantzita.Kk Ab II 142....
-
2. (Adj.). (En la expr. egia garbiroa 'p...
-
GARBIRO ESATEKO. A decir verdad, francam...
<< garaitzaile 0 / 0 gazte >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
