OEH - Bilaketa
351 emaitza honetan bilaketarentzat
Sarrera buruan (20)
- HONETAN (hau)
- honetan
- AITZIN HONETAN (aitzin)
- ANTZ HONETAN (antz)
- ARESTI HONETAN (aresti)
- BERE HONETAN (1 bere)
- GAURKO HONETAN (gaurko)
- GAURKO HONETAN (hau)
- HARTAN-HONETAN (hartan)
- HONA HONETAN (hona)
- HONAKO HONETAN (honako)
- HONETAN-HORRETAN (honetan)
- HORRETAN-HONETAN (1 hori)
- MARTXA HONETAN (martxa)
- MOMENTU HONETAN (momentu)
- ORAINGO HONETAN (oraingo)
- ORAIN HONETAN (orain)
- ORAINTSU HONETAN (oraintsu)
- PUNTU HONETAN (puntu)
- SUPITU HONETAN (supitu)
Sarrera osoan (331)
- abere
- agerraldi
- ahaide
- ahape
- ahaztu
- aho
- ahul
- ahulezia
- aipatu
- aitormen
- aitzin
- 1 aldaka
- aldaketa
- aldarte
- aldatu
- alderdikeria
- aldi
- 1 ale
- alproja
- ama
- amen
- amets
- amildu
- animale
- antinomia
- antz
- aprobatu
- arantza
- aratuste
- 1 ardura
- arduragabe
- aresti
- arindu
- aristokrazia
- arkume
- arlo
- arlotekeria
- armiarma
- arragoa
- arrakasta
- arrakotxeiatu
- arriskuzale
- arrotz
- arrunt
- 1 arte
- 1 aski
- askotza
- aspaldi
- aspalditxo
- aspaldixko
- aspertu
- asunto
- ataka
- atan-onetan
- ataute
- atsegingarri
- atxiketa
- aurkintza
- aurre
- auzo
- axola
- aza
- azken
- 2 ba-
- 1 baldar
- balizkako
- 3 bare
- barna
- barru
- bataio
- batasun
- batetsu
- 1 bazkatu
- bazter
- begiratu
- begonia
- behar
- behartsu
- behe
- behin
- bekatu
- 1 belaxka
- beldur
- benetan
- berdinkeria
- berdintasun
- 1 bere
- bereunten
- beriontan
- beste
- betteketa
- bi
- bidegaltze
- bihotz
- bildu
- bilduma
- bilketa
- bilkura
- biltzaile
- bitarte
- bits
- bizi
- bizialdi
- 1 bizki
- bizkor
- 1 bolada
- 1 borroka
- 1 botoi
- burdel
- burgesia
- burkide
- buruzagitza
- 1 buztin
- dantza
- desegokitasun
- deus
- deuseztatu
- dialekto
- diktadura
- dohakabe
- doi
- edozer
- egikaritu
- egin
- egiteko
- egon
- ehunka
- ekarri
- eleberrigile
- elizatzar
- elkarrizketa
- elkartze
- enplegatu
- entrada
- erabakigarri
- erakusgarri
- ereserki
- erraz
- 1 esku
- estreinatu
- etnografia
- etxe
- euskalari
- euskaldun
- Euskal Herri
- ezerez
- ezik
- film
- froga
- gailur
- ganbara
- gaurko
- gehiagotasun
- goiz
- gora
- gora-behera
- gorri
- guzti
- hamaikatxo
- hamalauko
- 1 hara
- haran
- harrika
- hartan
- hasi
- hasiera
- hau
- hautaketa
- haztamuka
- heriotze
- hiri
- hobe
- hogei
- hona
- honako
- honelako
- 1 hori
- 2 hozki
- 1 hozte
- iaz
- ibili
- igaro
- igarokortasun
- 1 igurtzi
- iheskor
- ikas-gose
- ilunabar
- imitagarri
- inprimatu
- irabazi
- iraun
- 3 irradaka
- istorio
- 1 itsasketa
- itsaspe
- itsusgarri
- izendun
- izenondoko
- jadanik
- jakintsu
- jaun
- jenero
- joan
- kanpo
- kezkati
- kongreso
- kontra
- 1 kontu
- 1 kuku
- kulpagabe
- kuxkuldu
- labur
- laburrune
- lagungarri
- landare
- larridura
- larritu
- laster
- lezio
- luzazki
- 1 makal
- malabarista
- martxa
- 1 memento
- 1 mende
- mendebal
- milaka
- mindu
- momentu
- muga
- mundu
- murrizte
- mututu
- nahigabe
- nahi izan
- nardatu
- negar
- neglient
- neure
- neurtizgile
- noizbait
- 1 non
- nondik
- noski
- ofizialtasun
- ohi
- ohore
- okasio
- oligarkia
- ondalan
- ondu
- oraia
- orain
- oraingo
- oraintsu
- 1 oro
- oroigarri
- otoitz
- pairatzaile
- paper
- parte
- pasabide
- pasadizo
- pasiotar
- pausaune
- pauso
- petrikillo
- 1 pintatu
- 1 pisu
- pizgarri
- pobre
- populu
- presente
- probetxu
- propietate
- prosperoki
- prozedura
- puntu
- 1 sail
- sakon
- sakontze
- salida
- saltsa
- 3 samar
- samur
- segurantza
- sinadura
- sorgor
- 2 sumatu
- supitu
- susperraldi
- taberna
- teatro
- telefono
- tenore
- 1 tinta
- tobera
- trukaera
- txorimalo
- uholde
- urrikigabe
- urtaro
- usatu
- uste
- uste izan
- utzi
- xume
- zabal
- zabaldugabe
- zalantzaldi
- zalantzati
- zalu
- zeharkatu
- zehaztasun
- zein
- zelebrekeria
- zenbait
- zenbaki
- zer
- zeru
- zibilizazio
- zikin
- zintzo
- zio
- zital
- zizelkaritza
- zorigaitz
- zorigaizto
- zorion
- zuritu
- zuzen
goiburua
populu.
sense-1
1.
(S ap. Lrq
; Arch VocGr, Gèze, Dv, H),
populo,
poplu.
Pueblo; gente. "Gomorra, populu desobedienta " Lç Decl Mm 4r. "Le peuple" Arch VocGr. v. poblu. Tr. Documentado en textos septentrionales, en un sermón baztanés y en Aresti. La forma poplu, junto a populu, se encuentra en Etcheberri de Ziburu. Populo aparece en el texto baztanés antes citado y en unos veros de finales del s. XVIII; tbn., usado como ej. del léxico contaminado de los autores contemporáneos, en Olea (260). En DFrec hay 39 ejs., 12 de ellos septentrionales.
Populu guziék hari kanta biezote laudorio. Lç ABC B, 3r. Izanen naiz haién Iainko eta hek izanen dirade ene populu. Lç 2 Cor 6, 16 (He, TB, Dv populua, Ker, BiblE herri ). Ezagutzarik eztuen / jendearen argia / eta zure Israelgo / popluaren gloria. EZ Noel 80 (Eliç 343 populu). Zure populu fidela. Gç 190. Bazko etzena jüdio popüliaren besta bat? Bp II 56. Espainiako lehenbiziko populua. ES 112. Bere meneko zituen populuak altxatzen dire haren kontra. Lg I 313. Athera zituen populu osteak idolatriaren ilhunbetarik. Lg II 87. Higanauta denean ministroa, / luterano edo kalbinista, / populoa duk lege berekoa. Iraultza 24. Entregatuzazten bere diszipuloei populo guziari errepartitzeko. BaztSerm1 358s. Salba zazu zure populua. Monho 156. Jinkuak egün hun deiziela / popülü admiragarria. Xarlem 1489. Kanpañetako populuen konbertsioneak. Jaur 397. Oihuz dagokio berriz populua. Gy 111. Populu bera ziren eskaldun guziak. Hb Esk 51. Populu bat bada hautatua. Hb Egia 47. Harek salbatüren dü popülia bere bekhatietarik. Ip Hil 85. Ez zuen populu xeheak arrazoinik Bastillaren destruitzeko. Elsb Fram 77. Populu etsai bat ethorriko da bere aintzindariarekin. Jnn SBi 5. Populu giristinoari. Arb Igand 88. Jende xehea, populua, guk zer dakigu? HU Zez 193. Jainkoaren populua Mesiasen beha zagon. CatJauf 28. Aphezek khoroa bezala, populuak eliza gaindikatua zuen. Lander EEs 1916, 60. Frantses populua da / orai dolugarri. Etcham 135. Herriko populiak / Behar dugu unitu. LuzKant 91. Populu basa batzuek jauzi eginen dautzuete gainerat. Lf Murtuts 51. Eztakika arren, halako egünian popüliak Bastilla hartü ziala? Mde Pr 48 (v. tbn. 213). Europan mila herri txiki, mila populu desberdin daude. Arti Ipuin 45. Jainkoaren Populua. (In Larre ArtzainE 285 ).
v. tbn. Tt Onsa 43. Ch IV 1, 7. CatLav A 1v (V 2). He Mt 27, 24. AstLas 10. AR 230. Revol 101. MarIl 122. Laph 89. Lap 6 (V 5). Zerb IxtS 17. Mattin 91. Popülü: FPrS 1. Mst I 25, 8n. CatLan 99. Mercy 17. Etch 480. CatS VII. UskLiB 143.
Pueblo; gente. "Gomorra, populu desobedienta " Lç Decl Mm 4r. "Le peuple" Arch VocGr. v. poblu. Tr. Documentado en textos septentrionales, en un sermón baztanés y en Aresti. La forma poplu, junto a populu, se encuentra en Etcheberri de Ziburu. Populo aparece en el texto baztanés antes citado y en unos veros de finales del s. XVIII; tbn., usado como ej. del léxico contaminado de los autores contemporáneos, en Olea (260). En DFrec hay 39 ejs., 12 de ellos septentrionales.
Populu guziék hari kanta biezote laudorio. Lç ABC B, 3r. Izanen naiz haién Iainko eta hek izanen dirade ene populu. Lç 2 Cor 6, 16 (He, TB, Dv populua, Ker, BiblE herri ). Ezagutzarik eztuen / jendearen argia / eta zure Israelgo / popluaren gloria. EZ Noel 80 (Eliç 343 populu). Zure populu fidela. Gç 190. Bazko etzena jüdio popüliaren besta bat? Bp II 56. Espainiako lehenbiziko populua. ES 112. Bere meneko zituen populuak altxatzen dire haren kontra. Lg I 313. Athera zituen populu osteak idolatriaren ilhunbetarik. Lg II 87. Higanauta denean ministroa, / luterano edo kalbinista, / populoa duk lege berekoa. Iraultza 24. Entregatuzazten bere diszipuloei populo guziari errepartitzeko. BaztSerm1 358s. Salba zazu zure populua. Monho 156. Jinkuak egün hun deiziela / popülü admiragarria. Xarlem 1489. Kanpañetako populuen konbertsioneak. Jaur 397. Oihuz dagokio berriz populua. Gy 111. Populu bera ziren eskaldun guziak. Hb Esk 51. Populu bat bada hautatua. Hb Egia 47. Harek salbatüren dü popülia bere bekhatietarik. Ip Hil 85. Ez zuen populu xeheak arrazoinik Bastillaren destruitzeko. Elsb Fram 77. Populu etsai bat ethorriko da bere aintzindariarekin. Jnn SBi 5. Populu giristinoari. Arb Igand 88. Jende xehea, populua, guk zer dakigu? HU Zez 193. Jainkoaren populua Mesiasen beha zagon. CatJauf 28. Aphezek khoroa bezala, populuak eliza gaindikatua zuen. Lander EEs 1916, 60. Frantses populua da / orai dolugarri. Etcham 135. Herriko populiak / Behar dugu unitu. LuzKant 91. Populu basa batzuek jauzi eginen dautzuete gainerat. Lf Murtuts 51. Eztakika arren, halako egünian popüliak Bastilla hartü ziala? Mde Pr 48 (v. tbn. 213). Europan mila herri txiki, mila populu desberdin daude. Arti Ipuin 45. Jainkoaren Populua. (In Larre ArtzainE 285 ).
v. tbn. Tt Onsa 43. Ch IV 1, 7. CatLav A 1v (V 2). He Mt 27, 24. AstLas 10. AR 230. Revol 101. MarIl 122. Laph 89. Lap 6 (V 5). Zerb IxtS 17. Mattin 91. Popülü: FPrS 1. Mst I 25, 8n. CatLan 99. Mercy 17. Etch 480. CatS VII. UskLiB 143.
azpiadiera-1.1
Egun batez Jeinkotiarraren etxera / arrathoin-populu mezu egiliak / amoinatto baten galthatzera / jin ziren.Archu Fab 211. Arratoiñen populuak / pentsatzen du han gathuak / aurkitu duela bere kaztigoa. Gy 248.
azpiadiera-1.2
Pueblo llano.
Aldi honetan zenbaitek herri xeheari, populuari, azken hitza eman nahi badio ere. MIH 322. [Azkuek] bere burua ere [...] herritzat zeukan, herritzat eta are populutzat. MEIG VII 72.
sense-2
2.
Interés, ganancia.
Cf. infra (3).
Behar huen, beraz, ene dirua eman irabazira, eta nik, ethortzen nintzenean, enea populurekin altxatuko nian. Dv Mt 25, 27 (Lç lukuru, He, SalabBN, Ip, Leon irabaziarekin, TB, EvL, Samper, Hual int(e)resarekin, Ur irabazgoiarekin, Echn kurrituaikin, BiblE korrituekin).
Behar huen, beraz, ene dirua eman irabazira, eta nik, ethortzen nintzenean, enea populurekin altxatuko nian. Dv Mt 25, 27 (Lç lukuru, He, SalabBN, Ip, Leon irabaziarekin, TB, EvL, Samper, Hual int(e)resarekin, Ur irabazgoiarekin, Echn kurrituaikin, BiblE korrituekin).
sense-3
3.
(BN-mix-lab, S; Dv)
Ref.:
A;
Lrq
.
"S'emploie adverbialement. Populu ematea, donner par dessus le marché" Dv. "Fuera de cuenta, en alboroque. Dotzena bat sagar horrekin emaiten dautzut madari bat populu, con esta docena de manzanas os doy una pera en alboroque" A. "Ce que l'on donne en plus de ce qu'on a vendu. Popülü eman, donner en sus du compte (si on donne treize au lieu d'une douzaine, le treizième est popülü)" Lrq.
"S'emploie adverbialement. Populu ematea, donner par dessus le marché" Dv. "Fuera de cuenta, en alboroque. Dotzena bat sagar horrekin emaiten dautzut madari bat populu, con esta docena de manzanas os doy una pera en alboroque" A. "Ce que l'on donne en plus de ce qu'on a vendu. Popülü eman, donner en sus du compte (si on donne treize au lieu d'une douzaine, le treizième est popülü)" Lrq.
azpisarrera-1
POPULUZKO
(Adnom.).
Emaiten ziozkaten laudorioak, jarrikitzen zaingon populuzko osteak haren doktrina zerutikakoaren entzutekotzat. Jaur 361.
Emaiten ziozkaten laudorioak, jarrikitzen zaingon populuzko osteak haren doktrina zerutikakoaren entzutekotzat. Jaur 361.
populu
-
populu....
-
1. (S ap. Lrq ; Arch VocGr , Gèze, Dv, ...
-
Egun batez Jeinkotiarraren etxera / arra...
-
Pueblo llano. Aldi honetan zenbaitek her...
-
2. Interés, ganancia. Cf. infra (3). Be...
-
3. (BN-mix-lab, S; Dv) Ref.: A; Lrq . "S...
-
POPULUZKO (Adnom.). Emaiten ziozkaten la...
<< pobre 0 / 0 presente >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
