Harremana

    OEH - Bilaketa

    41 emaitza honat bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    gune.
    Onom.: De illo loco qui dicitur soilgunea. (1076) Arzam 266.
    sense-1
    1. (L, B, BN, Sal, S, R; O-SP 286 SP, VocBN , Gèze, Dv (S), H (BN, S)). Ref.: A; Lrq (güne); AtSac 54.
    Paraje, lugar, sitio, zona. "Gunea, en Soule veut dire lieu ou endroit" O-SP 286. "Lieu, place, intervalle, distance" H. "1.º [...] Urgune (B), paraje acuoso [...]. Beso-gunean erkin zau kari karbunko bat (R), en la curvatura del brazo" A. v. leku, toki; cf. bihurgune, estalgune, zelaigune, etc.
    Tr. Documentado en textos septentrionales (gralmente. bajo-navarros y suletinos); en el s. XX tbn. se encuentra en algunos autores meridionales como Iraizoz, Orixe o Erkiaga.
    Eztük bethi ber günetan agertü eta itzali ekhi-begia! Chaho AztiB 8. Güne berosko batetan emaiten bada lehenago eta hobekiago txükatzen da. Ip Dial 87 (It, Dv toki, Ur leku). Bihia ezta güne hetan hañ untsa hazi eta büriak txipi baratü dira. ArmUs 1900, 72. [Plazan] gune bat uspel dago eta hil, gibela arras tzarra du. JE Bur 27. Oraiñ portutxo berri bat jasoa daukaten gune edo puntuan. Lh Yol 16. Atx, atx, ai, ei! ai, ei! gune zauritua gatz eta ozpinez bortizki torratzen zakotelarik. Zub 64. Ori da arri-gunean ereindako azia. Ir YKBiz 173s. Hura dugu Somme deithu guneko orhoitzapenik handiena. Zerb Gerlan 53. Herio lanik ezin zezakeen hartaz hirietan edo gune agerietan egin. Mde Pr 136. Gorputz eder horren gune bakoitza hukitu behar zuen begiz eta eskuz. Mde HaurB 20. Orhügüz güne güziak / gordagiatik bethatzen. Casve SGrazi 138. Antzokia taulaz eraikitzen dute gune xabal batean. Lf ib. 11. Gune hori ezagutua da aspaldian bere lantegi guziekin. Larre ArtzainE 144.
    v. tbn. Prop 1893, 163. Etcham 167. Güne: Arch Gram 145. Xikito 4.
    "(Sal, R), espacio, trecho" A.
    Edozein iardun eta edozein zirkiñen gunea ta aldien tartea bata bestearekin alderatzen ditugu. "Motionumque dimensiones". Or Aitork 333. Urteen kateak ba ditu bere mailla ta guneak. Muga berezi ta oargarria, ostera, ogei urte ingurukoa. Erkiag BatB 153.
    Núcleo. v. gun.
    Badakigu aski hurbiletik nolakoa zen kanpoko mugetan euskararen hedadura, gaurdaino iraunarazi zuen gune trinko bat zeukala. In MEIG VI 34. En DFrec hay 19 ejs., meridionales, de esta acepción.
    sense-2
    2. (O-SP 286 SP, Dv, H y A (L)), guñ(e). "En Labourd, il signifie geste ou contenance. Gorputzaren guneak, les gestes ou contenances du corps" O-SP 286. "1. geste, manière, mouvement du corps. 2. traits du visage" H. "Gesto, ademán" A (que citando a SP, da incorrectamente el sentido de "miembros del cuerpo" para gorputzaren guneak).
    Fin onera gidatzatzu gogoeta eneak, / hitzak, obrak, bai halaber gorputzaren guneak. EZ Man II 35. Hatsez ezin asez dago, ordean, doloretan / lehengo itxurapenik eztuela guñetan. Ib. I 98.
    azpisarrera-1
    GUNEAN. (R ap. A; gunian Dv (R)). a) Entonces. "Le roncalais, congénère du souletin, étend le sens de ce mot au temps, et dit gunian, alors" Dv. "Gizon batek lan bat gunean ezoken egin eta beste batek araztu zaun, al eta ezin (R)" A (s.v. al). Cf. MRos 10.1r: badakizu nola, akenik duela urran bi urte bortuetan bista uken gunian, ene bereze jaun izan zirenek oferzitu zinduten [...] "en la última vez que tuvimos vistas", donde parece tratarse de un aux. vbal. con suf. de relativo.
    Gunian arrimatan zrelarik obro bere diszipuluak, erran zabein. Hual Mt 15, 12. Eta gunian biar deia biztu il guziuek? CatR 29 (CatBurg 19, CatLuz 13, CatSal 29, CatAe 28 orduan). Zeren orai gaxki eskribitan badud, gunian gaxkiago. Mdg 139. Gúnian ederrágo, gúzia. ContR 508.
    b) Entonces, pues. "(R-vid), por consiguiente" A.
    Alegra ztei gunian eta erregozija ztei, zeren baita anitx andi zeurian esperatan daizein rekonpensa. Hual Mt 5, 12 (Samper orduan). Bada, gunian fanadi zarrarniara, zeren gaztiarnian, nola orrastatan baita naroago eztuk yire bizia izanen kain luze. Mdg 164.
    azpisarrera-2
    GUNEAREN GUNEKO. "Gunearen guneko (R), para siempre, por todos los siglos de los siglos" A.
    azpisarrera-3
    GUNEAZ GEROZ. "Guniaz geroz (R-vid), posteriormente, desde entonces" A.
    Guniaz geroz asi zen Jesus predikatan eta erraiten. Hual Mt 4, 17 (en la ed. de J. Urquijo dice gunian geroz, pero cf. BOEr 26, donde tbn. se lee guniaz geroz).
    azpisarrera-4
    GUNEKO. "Guneko (R), para entonces. Guneko gogoan nakan aitaderraren izengatxa" A.
    azpisarrera-5
    GUNETIK GUNERA. "Gunetik gunera, de temps en temps" H.
    azpisarrera-6
    GUNETIK HONAT. De entonces a ahora.
    Ezta estrañu izanen zerbait liferenzia erdentzan gunetik konat ene uskaran, zeren orai gaxki eskribitan badud, gunian gaxkiago. Mdg 139.
    azpisarrera-7
    GUNEXE. "Gunexe hortan (Sc), en ese lugarcillo" A.
    azpisarrera-8
    GUNEZ (VocBN A). "À la portée, à la commodité" VocBN. "Al alcance, a la comodidad" A.

    gune

    gune
    << ezkila 0 / 0 haboro >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper