(L-ain, BN; VocBN , Dv, H (+ kh-)), kenka (L-côte, BN-baig; Dv, H (V, G)), keinka Ref.: A (kinka, kenka); Zait Sof II (kinka); Gte Erd 66 y 274.
Momento, ocasión; trance, momento difícil. "Point tout près de l'équilibre, disposition de doute pour agir dans un sens ou dans un autre" VocBN . " Kenka ona edo txarra, conjoction bonne ou mauvaise. Kenka gaixtoan gerthatu da hori, cela est arrivé dans un moment fâcheux" Dv. "Moment, disposition où se trouve quelqu'un. Khinka onean, txarrean aurkhituko duzu, vous le trouverez en une bonne, mauvaise disposition, en un moment favorable, fâcheux. Il se dit du point où se trouve une affaire, du point critique. Egitekoa khinkala heldu da, l'affaire en est venu au point critique" H. " Kinka gaizto, une larri (BN-baig)" Zait Sof II. " Egoera larrian dago (G-azp, AN-gip), kinka txarrean da (BN-arb)" Gte Erd 66. " Ateka tzarrean zare (BN-lab), kinka larrian gaude (BN-arb), kinka gaiztoan (BN-arb)" Ib. 274. v. hinka (5). Tr. Documentado en la tradición septentrional (tbn. en Orixe, Zaitegi y Ayesta (92)) desde finales del siglo XIX. Kenka es la forma más empleada. Hay kinka en Etcheberry, Oxobi, Zaitegi y Lafitte, y keinka en un ej. de Herria . En DFrec hay 31 ejs. (1 septentrional) de kinka y 7 (2 sept.) de kenka .
Bero gaitz batek iraganarazten du kenka gaixtoan den belharra. Dv Lab 121. Zer nahi hitzeman, eta gero... Gero, iduri zeienean kenka ona dutela hitza jan. HU Zez 110. Landatzeko kenkarik hoberena dela abendoko beherapena. Eskual 8-1-1909, 2. Zer erhokeria kenka (moment critique, momento crítico) hartan hala mintzatzea. JE Bur 134. Ondar ondar kenkan, treina abiatzen ere hasia zelarik jada, Piarresek jauzi egina zuen lurrera. Barb Sup 48. Gu [...] / kinka gaixtoan baigaude, / ager zaite gure alde. Ox 57. Aita Sainduak kenka nekeetan erabaki zuhurrak artu behar [zituen] . Zub 46. Non eta nola, luze esateko / kenka artan betarik ez da. ' En los peligros' . Zait Sof 14. Oraingo kenkan Frantziak badu bertze arrazoin bat ahalgetan sartzeko. SoEg Herr 24-4-1958, 1. Kenka bat txarra pasatu behar ukan zuen bereziki. JEtchep 53. Kinka gaixto batetara heltzen ari gira. Herr 1-11-1962, 4. Krisi edo kenka. EgutAr 5-11-1963 (ap. DRA ). [Ihauteriaren] ohidura ezdeustu bezala baitzen alemanak hemen egon ziren keinka hartan. Herr 20-2-1997, 2. Herri batzuek gintuzten kenka txarretan lagundu. Larre ArtzainE 188. Kenka txar horretan. MEIG III 100. Jesuiten kinka larria izanik. (In MEIG VI 37 ).
v. tbn. Herr 19-2-1976, 2 (kenka gaixtoan).