OEH - Bilaketa

709 emaitza haize bilaketarentzat

Sarrera buruan (224)


Sarrera osoan (485)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
partitu.
tradizioa
Tr. Documentado sobre todo en la tradición septentrional; es más escaso al Sur, especialmente entre los autores vizcaínos. Su frecuencia disminuye en el s. XX. La forma de participio parti se documenta en FamInst. En DFrec hay 32 ejs., 1 de ellos septentrional.
sense-1
1. (L, BN, S; SP, Urt I 41; ph- VocBN ; Gèze, Dv), parti Ref.: Lh; Lrq; EAEL 238 .
Partir, marcharse, salir.
Arimaren partitzeko oren izigarria. E 79. Ene arima Jangoikoagana beldurreki partiturik . Amendux 3. Gizon noble bat parti zedin lekhu urrun batetara. Lc 19, 12 (He, TB, Ol, Or, Ker, IBk, IBe joan, Oteiza, Brunet juan, Dv goan; Leon abian izan). Oi partieta[n] danean, barriz, / zuzpirioxe garrazpi. Lazarraga A14, 1182r. Partietako egoan egunean. Ib. A, 1151r. Inglesas den bezenbatean emengo asmuak dire armada partitu zela. CartEsp 451. Biaramunean partitu zen lagunen atzean. Ber Trat 112vs. Lehia handiz zen haren / ikhustera partitu. EZ Noel 44. Pisako hiritik partitu ziren. Harb 401. Bere bisita akhabaturik partitzerakoan. Ax 149 (V 98). Handik etziren partitzen. Hm 128. Lurretik partitzen baitziren. Tt Onsa 5. Bera bere presunaz harmadarekin partitu zen Espainiara. ES 109. Partitu izan zen Efesetik. He Act 18, 21. Deseatzen eta nagi dudala parti mundu miserable untarik . FamInst 913. Behar girela sanjatu, / Itxasurat partitu. Iraultza 128. Garat eta Ithurbide parti bitez gorterat. Monho 56. Gitian orai pharti / mementian Franziarat. Xarlem 708. Zohaz, pharti zaite [...] mundu huntarik. JesBih 458. Partitzeko orena. Bordel 39. Ez bat, ez bi, berehala parti! Gy 169. Gozeko lauretan ziran / Tetuanen partidu. Afrika 128. Bereala aitu zakoienekoz kau erregeri partitu zintzan. Samper Mt 2, 9. Phartitü zen bere desertütik. Ip Hil 156. Goizian phartitürik / bazkaiteko jintzen. Xikito 6. Tolosara partitzera. EusJok 109. Udazkenean urtzoak / pasaian dire partitu. Etcham 44. Azkenean partitzeko tenorea jin baitzen. Lf Murtuts 40. Gerokoaren esperantxan partitua zen. JEtchep 81. Hara nun partitzen den, xendra batetik, gaineko bidera. Etchebarne 28. Ala partitu ziran, Azpeitira zijoaztela eta "berriz ikusi arte" esanda. BBarand 103.
v. tbn. Volt 206. Seinich 157. Arg DevB 129. INav 23. AstLas 23. FranztzesB I 15. UskLiB 219. ChantP 14. Mde Pr 187. Larz Iru 114. Xa Odol 165. Mattin 115. Balad 108.
azpiadiera-1.1
Morir.
Saindu grazian partitua. EZ Man II 182. Ordua da parti nadiñ. Arg DevB 139.
azpiadiera-1.1.1
Baina pena ere ezarriren dut zuek ene parti ondoan gauza hauzaz menzione egin ahal dezazuen. "Après mon département". Lç 2 Petr 1, 15 (He, Dv ni hil ondoan, IBe hemendik [gorputz-txabolatik] irtenda gero).
azpiadiera-1.2
(Precedido de instr.). " Egoitzaz, egitekoz partitzea " H.
sense-2
2. Separar(se) (personas). " Iokariak partitzea, séparer ceux qui se battent" H. " Partitzeko asmotan (AN-gip), [...] partitzeko omen dabiltza (G-azp)" Gte Erd 289 (junto a berexteko, apartatzeko, dibortziatzeko, etc., de otras zonas).
Parti albanengidio. E 151. Orai partitzeko damu ginate. Ib. 197. Parti adi eneganik, Iauna, ezen gizon bekhatorea nauk ni. Lc 5, 8 (He, Leon urrundu, TB yoan, Oteiza apartatu, Dv gibelatu, Ol, Ker alde egin, IBk joan). Ene ahaidetarik partitu ziñenean. Volt 203. Hanbat ibili zela gizonekin non hetarik partitu baitzen nekhaturik. Ax 385 (V 252). Halakoak eta halakoek dihardukatenean, heken artean ibiltzea eta partitzera enseiatzea eta sartzea. Ib. 284 (V 190). Izan zen, bada, hekien artean targoa bat, zeinari zagozala partitu baitziren elkharganik; eta Barnabe, harturik Mark berekien, enbargatu baitzen Xiprerat goateko. He Act 15, 39. Algarreki izanen gira Jinkuak pharti artino. Etch 242. Hok partitu izan zituen [guardak] / ez uste bezain aisa. Bordel 80. Sudur aundi bat izan biar du / [kontrariyuak] partitzen ibilli zana. Tx B I 181. Bi bidetara partitu biegu / Jesukristoren aurretik, / ezkerretatik juaten danak / pagatuko du larrutik. Ib. 206. Zer bihotz-mina ezarri zaukun / heietarik partitzeak! Etcham 36. Alkarri itzik egiteko moduan etzutela partitu bear. Uzt Sas 337. Eta antxe partitu giñan alkarrengandik. Alkain 85. Bereala lau aiek partitu besteetatik. BBarand 121.
azpiadiera-2.1
"Rompre, défaire un accord, une gageure, une partie de jeu, etc. Iokolariak partitu ziren, les joueurs se séparèrent, rompirent la partie. Nahi duzu parti giten, [...]" H.
azpiadiera-2.2
(No referido a personas). "Séparer, se séparer un noyau de sa pulpe, de son écorce, un fruit de sa peau, etc. Onthuak direnean partitzen dira heltzaurrak bere axaletik, gaztainak bere morkhotzetik, [...]. Eztuzu tuaxa mota horri mamia hexurretik partituko, [...]" H.
Arimaren gorputzetik partitzean. Mat 34.
v. tbn. EZ Man I 111.
azpiadiera-2.3
(Lcc, SP, VP , Lar, , H; ph- Dv, H).
Partir(se), dividir(se), romper(se) en partes. "Diviser, séparer" SP. " Partitu irutan, dividir en tres partes" VP 76r. "Partir, dividir en partes" Lar, .
Zuen belhaun iunktura partituak xuxent itzazue. He 12, 12 (He hebaindu, TB deslothu, Dv erori ). Zenbat partetara konfesione hori partituren dugu? Ins C, 1r. Eta oren hek direla partitzen zortzitara. EZ Man II 142. Partitu gabe zaiku / oso osoa ematen [Jesus] . 113. Gero. Bi partetan partitua eta berezia. Ax 1. Hostia konsagratua sazerdoteak partitzen edo zatitzen debeanean. OA 49. [Hostia] partietan danean partietan ba Jesu Kristo? Arz 58. Gogoa partitua duen gizona ganbiakor da bere bide guzietan. He Iac 1, 8. Nere semeari bezala, biotza partitzen ez dizu Ni onela dolorez, urratu ta odol usturik ikusteak? Cb Eg II 48. Ordean ura etzen partitu bi aldetarat lehen bezala. Lg I 366. Franziako Errepublika, bata, ezin partitua edo zathikatua denaren hirur garren egunean. Revol 147. Partitu zitué eta eman zitué bere diszipuloei. EvAN Mt 15, 36 (Lç hauts ). Maxima hauk inprima arazten badire, artha behar da izan sepharatuki egin arazteko, errexki pharti ahal ditzaten amorea gatik. MarIl 38. Murde otsoa da hartua, / larrutua, zathitua, / laur azpitan partitua. Gy 76. Trinidade Santu eta partiu ezin leitekianaren onran. Ur BulaAl 52. Zortzi parte edo atal nagusitan berezi ta partitu du bere liburua. Vill ( in Gand Elorri 14 ). Au partitu zak irurontzako. And AUzta 48. Ez aurrena erdi txikia ebaki, eta gero partitu ezinda ler egin. Insausti 261. Sail bitan berezia eta partitua. MEIG VIII 97.
v. tbn. Hm in Harb ẽ 3v. Tt Arima 2. El 73. Iraz 58. Urqz 7. CatUt 26. CatLan 132. Monho 136. Gco II 1. CatB 63. Dv LEd 95. EusJok 87. Arti MaldanB 194.
azpiadiera-2.3.1
Dividir(se) una comunidad, crear(se) disensiones.
Ezen baldin resuma bat bere kontra partitu bada, ezin dauke resuma hura. "Divisé contre soi-même" . Mc 3, 24 (He partitu; TB makhurtu, Leon bere buruari harrika ari, Arriand, IBe erdibitu, Or, IBk erdibi egin, Ker banandu). Mentaberrik dauku herria / Partitu eta nahasi. Monho 36.
azpiadiera-2.4
Dividir (operación matemática).
312 oren hauk partitzen tut 32 haize laurdenez, eta heldu dire 9 oren, eta errestatzen dire 24 oren. INav 159.
sense-3
3. (V-arr-gip, G-azp-to, AN-gip-5vill; Volt 33, SP, VP, H; ph- S; Gèze, Dv, H) Ref.: Lrq; Garate Cont RIEV 1935, 350; Elexp Berg; Gte Erd 192.
Repartir, distribuir. " Partitu limosna, distribuir la limosna" VP 76r. "Partager" Gèze. " Kartak partitu (V-arr, G-azp, AN-gip-5vill, BN-arb)" Gte Erd 192 (junto a eman, hedatu, etc., de otras zonas).
Nork beria berziari eztu nahi partitu. E 93. Partitu ukhan dituzte ene abillamenduak. Mt 27, 35 (He, TB, Echn, Ur (V) (-iu) partitu, Ip, SalabBN phartitu; Dv berezi, Ur berezitu, Hual, Samper errepartitu, Ol, Or, Ker, IBe banatu, Leon phartezkatu, Arriand ainbanatu). Errok ene anaieri parti dezan enekin heretajea. Lc 12, 13 (Oteiza, Brunet partitu; Dv zathitu, IBk erdibanatu). Parti diezadazu karitatea. EZ Man II 168. Suma hura probetara parti dezala. Ax 235 (V 157). Zeruko ogiaren arimei partitzeko. SP Phil 175. Partitu oro paubrer. Tt Arima 110. Nik bapederari partitzen baitiotzat argiak. Ch III 43, 4 (SP partitu; Mst eman, Ol banatu). Pobretxoai beren lapikoa partitu ezkero. Cb Eg III 343. Parti beitez beraz guziak guzien artean. Lg I 293. Guti hura gogo onez parti zazu erromesarekin. Mih 85. Zortez Franziako Erresuma / Partitü behar düzie. Xarlem 6. Erriko ondasunak iru edo lauren artean partitzea. AA II 123. Phartituko daizkoten benedikzione suerte guzien ithurburua. Jaur 353. Eta guk inobre donu / partitu dauzkitzuegu. Gy 227. Partitu zien Akimelekek emandako ogi bedeinkatua. Lard 170. Karidadeko obra onetarako batuten dana emon eta partiduko da biar dan moduban. (1864). BBatzarN 201. Mündia bere artian phartitürik joan zirenian lürreko nazione güzietarat. Ip Hil 190. Beren haurrak partituak zituzten, ororekilakoa egin nahiz: neskatokoak erlisioneko eskolarat, mutikoak erlisione gaberat. HU Zez 149. Lurra phartitu hamabi jende-aralden artean. CatJauf 27. [Besugo] kartarik partitu dabeid familia guziuari aminttirrina bana. Mdg 132. Irabaziko dütügün sosak botiri ezariko ditiagü eta azken egünian phartitüko. GH 1934, 393. [Uzkudun] zartakok partitutzera / Amerikara dijua. EusJok II 139. (v. tbn. 25) [Clemenceau-k] soldado guziekin elhe egin, pipa eta muntra zer-nahi partitu. Zerb Gerlan 49. Erak zorroak ekarri ta erak partitu egiten zuten. And AUzta 103. Gu guzieri partitu duzu / zure gaurko zoriona. Mattin 76. Asi nintzan liburu partitzen etxez etxe. Albeniz 227. Borroka bidez eskura zituen irabazkinak bake moduz parti zitzakeen. MEIG IX 28.
v. tbn. Gç 136. LE Matr5 295. Monho 78. Gco I 426. UskLiB 89. Etch 592. Izt C 452. Hb Esk 70. ChantP 264. Aran SIgn 35. Ud 24. Apaol 102. Jnn SBi 147. Alz STFer 140. AzpPr 55. Iraola 56. Auspoa 95-96, 159. Tx B I 156. Lf Murtuts 17. Uzt Sas 274. BAyerbe 34.
sense-4
4. Compartir.
Behiak emaiten daukun esnea orok parti. HU Zez 185. Nizpahirur egun horietan ez ginuen gure aldean soldado frantses handirik ikusi. Norekin parti beraz laudorioak? Zerb Gerlan 102.
sense-5
5. Impartir.
Ordenak partitu gabez / errespeto onian. Ud 80. Orduban Azpeitiyan / zan alkate jaunak / partitu omen zizkan / bere ordenak. AzpPr 24. Ejenplozko justizia partitzera etorri gara. Arti Tobera 264. Behar nuen / bendizioa / partitu zidan / luzaro. Arti MaldanB 193.
azpisarrera-1
EZIN PARTITUZKO. "Ezin-phartituzko, (chose) qu'on ne peut [pas] partager" Dv.
partitu
<< 1 parrasta 0 / 0 pataitz >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper