Harremana

    OEH - Bilaketa

    709 emaitza haize bilaketarentzat

    Sarrera buruan (224)


    Sarrera osoan (485)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    kukutu.
    tradizioa
    Tr. Documentado en autores septentrionales desde mediados del s. XIX. Al Sur sólo lo emplean Zaitegi, Orixe y Gaztelu. La forma general es kukutu y hay kukatu en los dos últimos autores (en Orixe junto a kuka ).
    sense-1
    1. (B, BN-ciz-mix-arb-baig, S; VocBN , Chaho (s.v. kota), HeH Voc, Dv (BN), H (G, L, BN, S)), kukukutu (H (G, L, BN, S)) Ref.: A; EI 147; AtSac 44; Satr VocP; Gte Erd 219 .
     Cubrir(se), tapar(se). "Kukutzea, estaltzea, gordetzea, kukultzea" HeH Voc ( A, que copia erróneamente kulu-). "Couvrir, [...], se couvrir" Dv. "Burua kukutu zuen ohe estalkiaz, il se cache la tête sous la couverture du lit" H. "--Aizpa, ze haize? --Apiril haize. --Kuku naxaxie" Lander (ap. DRA). "Kukutzen da ahuntzaren larruaz (BN-arb), estalien barnean ontsa kukuturik egoki niz (BN-arb)" Gte Erd 219. v. kukuldu.
    Ez bide da nehor, argi bat phiztu ondoan, untzi batez kukutzen eta ohe azpian ezartzen duenik. HeH Lc 8, 16 (He, TB, Dv, Ol, Ker, IBk estali, BiblE gorde). Ekhia lanhoek ardura kukutzen baitzuten. Elsb Fram 132. Han osoki kukutuko zuela ilargiak iguzkia, jakina zen aitzinetik. HU Zez 95. Biharamunaz ez girela orroitzen, are gutiago bezperagoaz. Batek bertzea kuku, egungoak atzokoa, biharkoak egungoa, fuilla itzul, irakur eta kurri aitzina. Ib. 144. Khedarrez eta lohiz kukuturik ezar dezala gutarik bat, edozoin. Eskual 24-2-1905 (ap. DRA ). Piltzarrez lepo beharriak kukutuak. JE Bur 76. Mihiseaz kukutu buruaren gainean emaiten du [...] mustro-buru bat. Barb Sup 116. Xobadina burua bethi kukutua, ez da mogitzen. Ib. 123. Mihise xuri batekin yauntzia, begitartea kukutua, argi bat eskian. Zub 38. Ohartzekoa da begitarteak ez dituztela kukutzen edo estaltzen. Ib. 115. Lano txar batzuek mendiak kukutzen zituzten. Zerb Azk 39. Khutxa kukutua zuen Frantziako banderaz. Herr 27-2-1964, 2.
    v. tbn. Prop 1894, 63. Gatxitegi Laborantza 185.
    azpiadiera-1.1
    (B ap. Gte Erd ).
    Taparse, oscurecerse (ref. al tiempo atmosférico). " Ilundu egin du (G-azp, AN-gip), denbora kukutu du (lainotu, goibeldu) (B)" Gte Erd 86.
    sense-2
    2. (L-ain ap. A; Chaho, Dv (BN), H (G, L, BN, S)), kuka(tu). Esconder(se), ocultar(se); desaparecer. "Cacher, [...], se cacher" Dv. "Se cacher, disparaître aux yeux. Kukutu zen agertu orduko, sitôt apparu, il disparut" H.
    Aldi huntan iguzkia da histu, gorde, kukutu. HU Zez 94. Ni, lañoa altxa niro lurretik; / ene-pean zu kukutuko nik. Onaind MEOE 447. Kuku eta ager, ager eta kuku, horra nola dabilan [gaitza] . JE Med 156. Bixkotx intzaurrak purrustan heldu... kuku dadila zikoitza! Ox 178. Kuku hadi, marro zaharra. Zerb Ipuinak 519. Haren adixkideak kukutuak zauden beste gandera batian. Zub 39. Agertu orduko [itsasoa] , [...] itzaltzen zaiku, egundainoko bizkar konkor luzeak gure sahetsaren parrez-par kukutua. JE Ber 83. Aurpegia ez diet kukatu nere jotzaille ta maxiolarieri. (Is 50, 6). Or MB 330 (Dv aldaratu, Ol itzuli, Ker gorde, BiblE saihestu). Biotza nai ase. Kitar-sabelean kuka du gordeki. "Lo esconde" . Or Poem 532. Eguerdi ostean kukatzen naiz, bakar, dakidan xokoan / iru erritako ezkillen soiñua ixil auznartzera. "Me recojo" . Ib. 529. Egitik ezin kuka bera [giza-anima] ta egia bai arengandik. Or Aitork 273. Ez dut kukatzen nere zauririk: sendagille zera, ni gaixo. Ib. 277. Kuka zaite, Kutuna, / soizu arpegiz mendi-aldea. "Escóndete" . Gazt MusIx 187 (v. tbn. Or ib. 199). Gure burua gorde eta kukutuko baiginuen abal izan baginu. Larre ArtzainE 64.
    azpiadiera-2.1
    (Part. en función de adj.).
    Ageri dan armonia baino obe da armoni kukutua. Zait Plat 34.
    sense-3
    3. (V-gip, BN-baig, Sal, R) Ref.: A (kukutu, kukurtu); Iz ArOñ .
     "Agacharse mucho" A. " Kukututa, encogido" Iz ArOñ. v. 1 kukurtu.
    sense-4
    4. "(Sal), caer en la inercia" A.
    sense-5
    5. (V-gip, L, BN) Ref.: Lh; Iz ArOñ .
     "S'affaiblir, se ramollir au phys. et au mor." Lh. " Kukututa, [...], envejecido, inutilizado" Iz ArOñ.
    sense-6
    6. kukatu.
    Gaiztakerizko zerki bat ba-zala [...] eta gogo gaiztoa lur artan kukatzen zala. 'Mente maligna que reptaba sobre la tierra' . Or Aitork 118.
    sense-7
    7. kukatu. Colocarse. v. kokatu.
    Neraunen gibelaldean kukatu banintzan aitzinaldea ez ikusteko. 'Me había puesto' . Or Aitork 197.
    azpisarrera-1
    KUKUTUÑORIK. Dim. de kukuturik.
    Sare handi batean badaramatza ongi kukutuñorik ile-mozlearen etxera bere saguak. EGAlm 1895, 45.

    kukutu

    kukutu
    << 2 kuku 0 / 0 kurubil >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper