OEH - Bilaketa

185 emaitza haitz bilaketarentzat

Sarrera buruan (43)


Sarrera osoan (142)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
zorri.
Onom.: Su jerno de Çorriburgo. (1300) Arzam 479.
sense-1
1. (gral.; Lcc, Volt 108, Deen II 160 <suria>, Urt III 364, Lar, Añ, Lecl, Arch VocGr , Gèze, Dv, H, ZMoso 70), sorri (V, G-azp; Mic 8v, SP). Ref.: Bon-Ond 146; VocPir 513; A; EI 81; Lrq; Iz ArOñ (sórri, zorrixa), Als, Ulz, R 397; Etxba Eib ; EAEL 104; Elexp Berg .
Piojo. "Sorria, pouil. Sorriz bethea, plein de pouils" SP. "Zorriltan (R), picoteando las plumas, matando piojos" A (v. zorkan).
Bertzeren buruko zorria dakusa eta ez bere lepoko txerria. O Pr 96. Beren aldian ilzen dira zorriz ta gosez ongi beteak. Mb IArg I 221. Zorrija da zor doguna, ta gizon ta andra guztien petxuba. Mg PAb 179. Zorri, arkakusu ta tximitxa zitalak ere badituzte izen azaldariak. VMg XV. Gure larrü gañera biltzen dien zikhinkeriak kanbiatüko dira zorri eta zakharretara. Arch Gram 35. Ikasi degu bizizten, / zorri galantak azitzen, / ta gosea padezitzen. Auspoa 68-69-70, 186. Sobera izpiritu duk sinhesteko hi eta hire zorria bardin zaretela. Hb Egia 29. Moroak baño geiago naski / penatu ditu zorriak. Afrika 146. Sorra, zorrez ta zorriz gañera josia. AB AmaE 226. Zorrez eta zorriz estalia beharko haiz bizi. HU Zez 60. Ikusizuz lau gizon / matraila-gorriak, / zeintzuk orain sei urte / eukezan zorriak. Azc PB 347. Zorria eta kikosoa tropezatu zren emaztiaren espaldan. Mdg 164. Buruan zorririk ezpadaukazu. Ag Kr 69. Danak arlote, danak zorriz, ardiz, soñeko zarrez ta nekez beterik. Kk Ab I 7. Zorri asko zeukan da / azkure buruan. Arrantz 105. Ondorioz utzirik hiru mila zorri. Ox 95. Buruko zorri denak / otzak ill zaizkiyo. Yanzi 117. Ille tartean, berriz, zorri eta partzak. Or Eus 247. Donibaneko buruzagien zorri batzuk bezala lehertzeko. Zerb Azk 33. Urrutiko ardiak zorriak zitzaizkion mendiari. Anab Poli 73. Mille zorri gitxienez pikeka eukazala irudian. Bilbao IpuiB 165. Orraziaren hortzekin / zorririk ez zabaldu. Arti MaldanB 233. Zorriak ditu atzamar artean, eskekoak aldean dituan maizterretarik batzuk, zorri gizenduak, zorri mardoak. Erkiag BatB 115. Obe duzu lenbailehen / ile hoi moztia, / bertzela zorriek ere / ingo'ute kabia. Mattin 145. Atzenerako ugaritu zan zorria. AZink 93. Lasto zakuok lastotan aiña pixu baeben zorritan. Gerrika 103. En DFrec hay 6 ejs. de zorri.
v. tbn. Saug 125. FrantzesB I 117. Inzag RIEV 1923, 502. TP Kattalin 195. Mde Po 85. And AUzta 89. Osk Kurl 86. Larz Iru 130. BasoM 164. Ataño TxanKan 58.
"On dit d'un homme paresseux, dissipateur. Zorriek ian beharra" H.
"[On dit] d'une personne fort laide. Zorria bezain itsusia" H. "Zorria baino lotsagabeagoa, más desvergonzado que el piojo (G-azp)" A EY III 324.
Zorria baño pobreago, ta zorria baño lotsagabeago" (AN-ulz). Inza NaEsZarr 1095.
"Koitadua! [...] zorriaren koñatua" A EY III 90.
(V, G-azp, B; Aq 333 (AN)). Ref.: A; Gte Erd 274. "Pulgón" Aq 333 y A. "Zorriak egiten zaizko babari, ongarritzen bada" A (que, citando a Aq, da tbn. la forma zurri, pero en Araquistáin sólo hay zorri). "Baba gorriari zorria ein zako (G-azp)" Gte Erd 274. "Zorria: onela deitzen deutseegu bai igaleen eta ortuarien piojo, pulgon eta pulga delakoei" (V-m, comunicación personal) ABibl.
(Como segundo miembro de comp., ref. a diversos pequeños insectos). "Aza-zorria, pou des choux" H. "Ithurri-zorria, sorte d'insecte qui se trouve au fond des fontaines, des eaux" Ib. "Larre-zorria, tique qui s'attache aux bestiaux dans les landes" Ib. v. UR-ZORRI.
Dohalarik [okhila] itzuliz adar puntaraino, / haitz zorriei mokoka, asmatzen dueino. Hb Esk 237.
sense-2
2. "Salsero, entrometido (Valle de Erro)" VocNav. .
sense-3
3. (Adj.). "(Vc), pequeño. Etxe zorri bat, una casa pequeñita" A.
azpisarrera-1
ALFER-ZORRI. Vago.
Alper zorri oiek lana auzoan, eta miztorra aoan izango zuten. NEtx LBB 177. Emen ez diñagu alper-zorririk bear. Ib. 158.
azpisarrera-2
BURUAN ZORRIAK BILATU. "Norbaiti buruan zorriak bilhatzea, chercher des poux à la tête à quelqu'un, lui faire une méchante querelle, l'inquiéter, le mettre en colère. Ezta on holakoari buruan zorriak bilhatzea" H.
azpisarrera-3
KOLPE ZORRIK EZ JO (V-gip ap. Elexp Berg; G-azp). "Golpe zorrik ez jo, lan apurrik ere ez egin. Eztau kurso guztian golpe zorrik jo" Elexp Berg (s.v. golpe).
azpisarrera-4
TRIPA-ZORRI (V-m-gip, G, B), TRIPAKO ZORRI. Ref.: A; Iz ArOñ; Etxba Eib; Elexp Berg. "Piojo de vientre, nombre aplicado al hambre" A. "Tripa zorrixa eiñ, loc. verbal que significa estar de hambre, sobrevenirle el apetito. Tripa zorrixa eiñ jata eiñ dogun ibilixagaz" Etxba Eib. "Bueno, tripa-zorrixak asi jatazek eta obe juau bazkaltzera joatia" Elexp Berg.
Baña mutiko arek ez zirudian gosiak ilgo ziranetakua, ta tripa-zorririk barik ibilliko da dabillen lekuan. SM Zirik 140. Tripa-zorriagaitik / sarri borrokatu. Ayesta 35. Bazkal tenorea ez ginezakeen ezagutu faltan hutsegin Haitzalden. Lehenik tripako zorriak zerbait erranik. Larre ArtzainE 44.
azpisarrera-5
ZORRI-HABIA. Nido de piojos.
Nere panak etzaukak / zorri-kaberikan. Yanzi 118. Bartzen toki, zorri-abia ta noiznai zaiez betea izaniko buru orrek. Erkiag BatB 27.
azpisarrera-6
ZORRIAK MANTENDU. "Zorrixak mantentzera, a dar de comer a los piojos. Krieda ta al dan lekura, danok, bierko juan. Zorrixak mantentzera" Elexp Berg.
azpisarrera-7
ZORRIAREN MODUAN, ZORRIAREN PARE. En gran número. "Zorrixan pare edo moduan, ugaritasun konparaketa. Umia zorrixan pare egoten da ikastolako atian" Elexp Berg.
azpisarrera-8
ZORRI-BELAR (G, AN, L, BN, S; Lar, Lcq; -lh- Urt I 480, Foix, H; -bedar V-m; Zam Voc; sorri-belar LandHizt 368; -belhar S). Ref.: Alth Bot 2; A (zorri-bedar, sorri-belhar). "Alectorolophos" Urt I 480. "Albarraz, hierba piojera" Lar. "Uva taminia, planta" Ib. "Cebadilla o sabadilla, sorribelarra (Veratrum Savadilla)" LandHizt 368. "Zoriberarra, hierba piojera, albarraz, uva taminia" Izt C 48 (en una lista de plantas). "(Delphinium staphysagria)" Lcq 46. "Hierba piojera" Ib. 127. "Herbe aux poux, nom de quelques plantes" H. "Aconit" Alth Bot 2 y Foix. "Albarraz o hierba piojera" A. ""Pédiculaire" Dass-Eliss GH 1933, 425.
azpisarrera-9
ZORRI-BILTZE. "Espulgo" Lar.
azpisarrera-10
ZORRI-EHIZAN. "Zorri-aizian, despiojándose (las gallinas); litm., a caza de piojos" A Aezk 300.
azpisarrera-11
ZORRI-HILTZAILE. "(L), pouce" Lh.
azpisarrera-12
ZORRI-JARIO (Lar, Añ, H). "Piojoso" Lar y Añ. "[On dit] d'une personne malpropre" H.
azpisarrera-13
ZORRI-LAKATZ. "Granillos de la piel" A Apend.
azpisarrera-14
ZORRI PIZTU (AN-araq, B). Ref.: Satr VocP; Izeta BHizt2. Nuevo rico; advenedizo. "Nuevo rico. Zorripiztu oiek arro dabiltze" Izeta BHizt2.
Bestea [indianoa], len be esan dot eta, panparroi, judio, ustel, izurde, zorribiztua. Ag Kr 137. Zorritsuak edo zorri piztuak zeintzuk diran bazekiat. Ag G 305. Zorri biztuuk bi ozka egitten ttu. (AN-ulz) 'El rico por sorpresa es doblemente cruel' . Inza Eusk 1927, 154 (cf. Inza NaEsZarr 1096: "Zorri birpiztuak ozka miñe" (AN-ulz)). Neuri ere "orain geu nagusi" esan eta zirrika ta lotsa-galdukerietan asi zitzaidan, zorri-biztu ori! Alt LB 70. Zorri piztua okerrena. EZBB II 145.
azpisarrerakoSense-14.1
Zaldun jantzia eukiarren, itzaiña baizen besterik etzan. Baña arroa andia, bizturiko zorri guztien senera. Ag Kr 136.
azpisarrerakoSense-14.2
ZORRI HIL(IK)-PIZTU.
Orai arte pobre; / orai du podore: / zorri hilik piztuen / enperadore. Zby RIEV 1908, 227. Diru preskuaren jabe egin dan zorri il-biztuak, lenengo egitekoa, soiñeko dotoreak erostea izan oi dau. Erkiag BatB 165. Aldakuntza zoragarria, zorri il-biztuarena! Ib. 138.
azpiadiera-2.1
Hauzoek zuten laguntzen filda hondarrez beztitzen [...], / Orai dugu ezagutzen zorri hila nola den pizten. Prot 69.
azpisarrera-15
ZORRI-TOKI. Lugar lleno de piojos.
Sabel utsa zorri-toki, sabel betea simaurtegi. EZBB II 97. (cf. TRIPA-ZORRI)
zorri
<< zintzur 0 / 0 zubi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper