OEH - Bilaketa
272 emaitza hainbeste bilaketarentzat
Sarrera buruan (20)
- hainbeste
- HAINBESTE (...) HAINBESTE (hainbeste)
- BESTE HAINBESTE (beste)
- BESTE HAINBESTE (hainbeste)
- HAINBESTE BAT (hainbeste)
- HAINBESTE BATEAN (hainbeste)
- HAINBESTE ERE (hainbeste)
- HAINBESTE ETA HAINBESTE (hainbeste)
- HAINBESTE HANDIKO (handi)
- HAINBESTE IZAN (hainbeste)
- HAINBESTE (...) NOLA (hainbeste)
- HAINBESTE (...) NON (hainbeste)
- HAINBESTE (...) ZEIN (hainbeste)
- HAINBESTEZ HAINBESTE (hainbeste)
- HONENBESTE EDO HAINBESTE (honenbeste)
- HONENBESTE (...) HAINBESTE (hainbeste)
- KONTA EZIN HAINBESTE (kontatu)
- NAHI HAINBESTE (nahi izan)
- ZENBAT (...) HAINBESTE (hainbeste)
- ZENBAT... HAINBESTE (zenbat)
Sarrera osoan (252)
- abio
- aburu
- abusagailu
- adierazi
- adina
- aenbeste
- agor
- agudoarazi
- ahal
- ahalke
- ahul
- ailagina
- aireratze
- aizina
- akodiña
- akogatu
- 3 ala
- 1 aldekoi
- alfer
- alki
- alpore
- amandre
- amestu
- amets
- amodio
- anbueste
- antzu
- arenbeste
- arestian
- arnasa
- arrangura
- arrenbeste
- arroztu
- artizki
- aseguru
- 1 askazi
- 1 aski
- asmatzaile
- atondo
- atzestu
- atzipetu
- aukera
- aurren
- aurrerapen
- auskalo
- automobil
- auzo
- azken
- aztoratu
- bai-
- bait-
- bakoitz
- balakatu
- baliogabe
- banuts
- barjakinde
- barne
- 1 basta
- bederakatu
- begitarte
- behar
- 1 behatu
- behe
- beldurgarri
- bero
- beste
- bestenaz
- betetasun
- bezainbeste
- bidegabe
- bidexka
- bihotz
- bihoztoitu
- 1 bira
- borondate
- borrokalari
- burdina
- burrusta
- dantza
- deitatu
- denbora
- desbistarazi
- desturatu
- doiño
- 2 eden
- egosi
- 1 egun
- egunero
- ehunkun
- 1 ele
- enbata
- ere
- erlats
- 1 errebelatu
- erromes
- esgart
- 1 esku
- eskupilatze
- estenditu
- estruktura
- etorrera
- etsiarazi
- ezagutarazi
- 1 ezi
- 1 ezin
- ezontsa
- fede
- flamenko
- fusilatze
- gaindi
- galdetzaile
- galkor
- geinbertze
- gero
- 1 gibel
- gibelamendu
- girgileria
- giristino
- gorarazle
- gurutzatu
- hainbat
- hainbesteko
- 1 hala
- han
- handi
- harenbertze
- hari
- harnagatu
- harri
- hasi
- hastiatu
- hau
- haztamuka
- 1 herratu
- hesola
- 1 hil
- hilondo
- hitz
- hoiek
- holli
- 1 hondar
- 2 hondar
- honenbeste
- horren
- horrenbat
- horrenbeste
- hostope
- hotz-bero
- humano
- hurrengo
- 1 huts
- ibili
- iduri izan
- igoarazi
- igorle
- ihesle
- ikusi
- ikusle
- indiferent
- inozente
- itsatsi
- itzulikatu
- izate
- 1 jakin
- jentilonbre
- joan
- 1 kabitu
- kalte
- kapela
- 1 karrosa
- kirastasun
- kokilla
- konpondu
- kontatu
- kontseilu
- kontseju
- 1 kontu
- 1 kostatu
- kristau
- lankide
- lastima
- lausengatu
- lehiatu
- likits
- lizeo
- lotsa
- lur
- lurreratze
- madarikatu
- maite
- malizia
- manirte-
- markatu
- menpe
- metal
- mintegi
- mirakulu
- mukuru
- nahi izan
- nola
- 1 non
- nonbait
- okatu
- oroitu
- ortzantz
- otoizlari
- paralisia
- parte
- pasadizo
- pentsaketa
- pentsatu
- plantatu
- podagros
- porkuantobos
- premia
- puntu
- sakela
- salbarazi
- sistema
- sobera
- 1 sormin
- sudur
- suein
- talentu
- tamalgarri
- tankera
- tirano
- tiratu
- tirripiti-tarrapata
- tomate
- traste
- ugesi
- uheri
- ume
- urostasun
- 1 urriki
- urrundu
- xehe
- xextra
- xuxenki
- zabal
- zahar
- zalantzaldi
- zatizkatu
- ze
- zein
- zenbat
- zer
- zerbait
- zizelatu
- 1 zori
- zuberotar
goiburua
talentu.
tradizioa
Tr. Documentado al Norte desde finales del s. XVI y al Sur desde mediados del s. XVIII. La forma general al Norte es talendu -th- en Haraneder (junto a ta- ), Jauretche, Laphitz y M. Elissamburu--. Hay talentu en Materre, CatLav e Inchauspe; talent en Leiçarraga, Larreguy y Etchahun (en este último junto a talentü ), y talenta en TB. La forma mejor documentada al Sur es talentu. Hay además talento en Hualde, EvAN, Arrantz (tbn. talentu ) y Enbeita, y talanta en Olabide. En DFrec hay 2 ejs. de talentu.
sense-1
1.
(Urt I 229, Hb),
talento (Lar),
talent,
talendu (Hb; th- Hb),
talanta,
talenta.
Talento (unidad de peso y moneda). "Talenta dotis adposcunt duo, [...], bi talenturen eskéa " Urt I 229.
Talenta, zen pizu mota bat, eta hirién eta lekhuén araura anhitz moldetakorik zen, baina gehién balio zuena zen sei milla drakmatako. Lç Decl a) 6v. Kontu egiten hasi zenean, presenta zekión bat, hamar-milla talent hari zor zeraukanik. Lç Mt 18, 24 (He, Samper, Ip, Echn, Ur, Ur (V), Ir YKBiz 418, Or talentu, TB talenta, Hual, EvAN talento, EvL talendu diru, Dv, SalabBN, Leon talendu, Ol talanta; Ker diru-talentu). Irabazian erabiltzeko errezibitu zuen talentua eta dirua estalia eta ehortzia eduki zuen. Mat XI. Hek ziren hamabi gizon ontasunik eta talenturik gabeak. CatLav 55 (V 36). Jauna, bost talentu ta diru-er ziran zuk niri emanak. Mb IArg I 210. Ehun eta hogoi talent urre. Lg I 334. Othoitzten zaitu egortzeaz enekin talent bat diru. Ib. 372. Amar milla talentu, au da, irureunda amasei milloi eta zortzieun milla erreal bezalatsu. Lard 410. Hamar mila talento. Etcheberry 232.
Talento (unidad de peso y moneda). "Talenta dotis adposcunt duo, [...], bi talenturen eskéa " Urt I 229.
Talenta, zen pizu mota bat, eta hirién eta lekhuén araura anhitz moldetakorik zen, baina gehién balio zuena zen sei milla drakmatako. Lç Decl a) 6v. Kontu egiten hasi zenean, presenta zekión bat, hamar-milla talent hari zor zeraukanik. Lç Mt 18, 24 (He, Samper, Ip, Echn, Ur, Ur (V), Ir YKBiz 418, Or talentu, TB talenta, Hual, EvAN talento, EvL talendu diru, Dv, SalabBN, Leon talendu, Ol talanta; Ker diru-talentu). Irabazian erabiltzeko errezibitu zuen talentua eta dirua estalia eta ehortzia eduki zuen. Mat XI. Hek ziren hamabi gizon ontasunik eta talenturik gabeak. CatLav 55 (V 36). Jauna, bost talentu ta diru-er ziran zuk niri emanak. Mb IArg I 210. Ehun eta hogoi talent urre. Lg I 334. Othoitzten zaitu egortzeaz enekin talent bat diru. Ib. 372. Amar milla talentu, au da, irureunda amasei milloi eta zortzieun milla erreal bezalatsu. Lard 410. Hamar mila talento. Etcheberry 232.
sense-2
2.
(G-azp, L, S; Hb, Gèze),
talendu
(L, BN; Ht VocGr 374, Hb; th- Hb),
talent.
Ref.: Lrq (talentu); Lh (talendu); ZestErret. Talento, aptitud, capacidad. "Talent, capacité pour un travail" Lrq. "Talentu handik ez, zerbait egiteko berezko gaitasun urria duenari esan ohi zaio. Hori ittekore talentu handik ez" ZestErret.
Euskaraz minzatzeko ardietsi dudan talentua eta iakina. Mat XI. Beldurrez gaitzi dakion Jainkoari zeiña ganik baititutzu ditutzun dohaiñ eta talendu natural guziak. Ch I 7, 2 (Mst huntarzün naturalak, Ip hun naturalak). Ene talendu eskasak, eta gure eskualdun phuruen errenkurek eta larderiak desira horren bethetzetik urrundu naute. Brtc 7. Abilidade edo talentuak. Gco II 67. Jainkoa ganik errezibitu ditugun onak, izpirituko thalenduak, gorphutzeko ahalak, [...]. Jaur 180. Eztüzü miraküllü gero, zük ükhenik ere talent, / azi hunak fruitia beitü, bera üdüri ekharten. Etch 534 (v. tbn. en la misma pág. talentia). Beher huntan talendua / dela grimasa purua. Gy 293. Lagun bat, adin berekoa, thalendu berekoa, ez hatik sorterro berekoa. Laph 123. Talentu onak dauzka / nere betroi zarrak. Xe 298. Nahiz thalendu eta yakitate handitakoa zen, fedea arras galdua ahal zuen. Elsb Fram XI. Talendu handiko gizona zen. HU Aurp 59. Talento aundikua / izanduba bera, / beti portatzen zaigu / gizonen legera. Arrantz 129 (128 talentu). Adimen (talentu) andija daukot. Altuna 81. Beti zure talenduz / ditzazula egin: / Mari, zure nausiak / baduke atsegin! Etcham 156. Oiek dirade orgullosuak / eta talentuz urriyak. Tx B I 256. Ai, ori dok talentoa! / Igaitik, barriz, aplikadua, / itz augaz yoek naikoa. Enb 197. Hanbat gaixto nor bederarentzat bere talenduak ez baditu baliarazten. Lf GH 1933, 401. Tamalgarri dena, hainbeste borondate on eta talentu borroka antzu batean higatzen ikustea da. Mde Pr 44. Nork esan zenbat balio zuan / zure talentu jantziak? Basarri 51. Mutil onek talentu aundia du. Lab SuEm 209. Gure sorgiñak errespuestak / laixter daduzka goguan, / dudarik gabe talentu asko / sartua dauka buruan. In Mattin 74. Leku onean da gaur / Xalbador tontua, / orain argitzen ari da / nere talentua. In Uzt Auspoa 10, 126. Teatro ona ez du xoilki ofizioak egiten; jeinua, talendua ere baitezpadako da. Lf ELit 316. Mintzatzeko zaukan talendu xoragarriarekin. Larre ArtzainE 248. Arrazoi dezu: bertsolariez / jazten ari da Goierri, / naiz talentua gutxitxo izan / ibiltzeko erriz erri. Insausti 243.
v. tbn. Ud 132. AzpPr 30. JanEd II 119. EusJok 143. Yanzi 59. Auspoa 39, 49. JAzpiroz 44.
Talendu: He Gudu 53 (th-). Mih 89. In CatLan 4. Othoizlari 1956 (n.º 10), 89. Herr 27-2-1958, 3. Larz GH 1960, 227.
Euskaraz minzatzeko ardietsi dudan talentua eta iakina. Mat XI. Beldurrez gaitzi dakion Jainkoari zeiña ganik baititutzu ditutzun dohaiñ eta talendu natural guziak. Ch I 7, 2 (Mst huntarzün naturalak, Ip hun naturalak). Ene talendu eskasak, eta gure eskualdun phuruen errenkurek eta larderiak desira horren bethetzetik urrundu naute. Brtc 7. Abilidade edo talentuak. Gco II 67. Jainkoa ganik errezibitu ditugun onak, izpirituko thalenduak, gorphutzeko ahalak, [...]. Jaur 180. Eztüzü miraküllü gero, zük ükhenik ere talent, / azi hunak fruitia beitü, bera üdüri ekharten. Etch 534 (v. tbn. en la misma pág. talentia). Beher huntan talendua / dela grimasa purua. Gy 293. Lagun bat, adin berekoa, thalendu berekoa, ez hatik sorterro berekoa. Laph 123. Talentu onak dauzka / nere betroi zarrak. Xe 298. Nahiz thalendu eta yakitate handitakoa zen, fedea arras galdua ahal zuen. Elsb Fram XI. Talendu handiko gizona zen. HU Aurp 59. Talento aundikua / izanduba bera, / beti portatzen zaigu / gizonen legera. Arrantz 129 (128 talentu). Adimen (talentu) andija daukot. Altuna 81. Beti zure talenduz / ditzazula egin: / Mari, zure nausiak / baduke atsegin! Etcham 156. Oiek dirade orgullosuak / eta talentuz urriyak. Tx B I 256. Ai, ori dok talentoa! / Igaitik, barriz, aplikadua, / itz augaz yoek naikoa. Enb 197. Hanbat gaixto nor bederarentzat bere talenduak ez baditu baliarazten. Lf GH 1933, 401. Tamalgarri dena, hainbeste borondate on eta talentu borroka antzu batean higatzen ikustea da. Mde Pr 44. Nork esan zenbat balio zuan / zure talentu jantziak? Basarri 51. Mutil onek talentu aundia du. Lab SuEm 209. Gure sorgiñak errespuestak / laixter daduzka goguan, / dudarik gabe talentu asko / sartua dauka buruan. In Mattin 74. Leku onean da gaur / Xalbador tontua, / orain argitzen ari da / nere talentua. In Uzt Auspoa 10, 126. Teatro ona ez du xoilki ofizioak egiten; jeinua, talendua ere baitezpadako da. Lf ELit 316. Mintzatzeko zaukan talendu xoragarriarekin. Larre ArtzainE 248. Arrazoi dezu: bertsolariez / jazten ari da Goierri, / naiz talentua gutxitxo izan / ibiltzeko erriz erri. Insausti 243.
v. tbn. Ud 132. AzpPr 30. JanEd II 119. EusJok 143. Yanzi 59. Auspoa 39, 49. JAzpiroz 44.
Talendu: He Gudu 53 (th-). Mih 89. In CatLan 4. Othoizlari 1956 (n.º 10), 89. Herr 27-2-1958, 3. Larz GH 1960, 227.
sense-3
3.
talento
(V-gip, G-azp). "Fuerza, en Régil, pueblo natal de Uzcudun" Garate Cont RIEV 1933, 102. "Fuerza física de un hombre" Vill (comunicación personal).
azpisarrera-1
TALENTUAN.
De buen humor.
Dena den, ondoko merkatutik, aita arras "talenduan" itzuli zaukun. Ez ginion galdatu ere ean zer ihardetsi zion nausiak. Nausiaren errepusta ari zaukan bere begitarte irrikin, baphoan. Larz GH 1959, 82.
Dena den, ondoko merkatutik, aita arras "talenduan" itzuli zaukun. Ez ginion galdatu ere ean zer ihardetsi zion nausiak. Nausiaren errepusta ari zaukan bere begitarte irrikin, baphoan. Larz GH 1959, 82.
talentu
-
talentu. Tr. Documentado al Norte desde ...
-
1. (Urt I 229, Hb), talento (Lar), talen...
-
2. (G-azp, L, S; Hb, Gèze), talendu (L,...
-
3. talento (V-gip, G-azp). "Fuerza, en R...
-
TALENTUAN. De buen humor. Dena den, ondo...
<< suein 0 / 0 tamalgarri >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
