OEH - Bilaketa

2262 emaitza hain bilaketarentzat

Sarrera buruan (44)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
baserritar.
sense-1
(V, G, AN; Lar, Aq 407, , Dv, H, Zam Voc), basarritar (V-gip), basaerritar, baseerrita(a)ar Ref.: A; Iz ArOñ, Ulz ; Etxba Eib ; Elexp Berg (basarrittar).
Aldeano, campesino; habitante de un caserío. "Rústico" , "labriego", "(hombre del) campo" Lar. "Decimos baserritarra por el habitador de las caserías, y castellanizándolo baserritaños; y no nos valemos de los otros dos nombres [etxalde y etxondo]" Lar Cor 81. " Baserritarrak, caseros, los que viven en las caserías (G)" Aq 407. "Rústico" , "labriego" Añ. "Campagnard (V, G)" Dv. "Fermier, métayer. Syn. etxatiarra, maisterra, bordaria " H. " Baserritarra, el que vive en casa alejada de la población. Erritarra, el que vive en la población" Iz Ulz. v. bazterretxetar, basetxetar. Tr. Documentado en textos meridionales desde mediados del s. XVIII; entre los septentrionales su empleo es escaso, y no aparece hasta mediado el s. XIX. En DFrec hay 121 ejs. de baserritar, meridionales.
Atxurlarien, ta nekazarien hitzera dala hura, baserritarra dirudizula, ta milla onelako astakeria. Lar Carta a Mb 279. Emen guti zekien baserritar gaisoak zeruan sartu horduko badaki Elizako Doktore ta gizon jakinsu guziak ikasi zutena baño agitz eta agitz geiago. Mb IArg I 239. Baserritar motelak ziruditela ta hitz egiten ere etzekiten gizonak. Ib. 163. Nun esan leike [errosariua] baserritarrak gabaz astirik ezpadauke? CrIc 178. Baserritar abarkadun bat, neuk baño anatomija geijago dakijana. Mg PAb 85. Ez da bizi bere borondatez, ta aukera osoz baserritar eginda bezela? VMg V. Oneen izenak ondo dakijeez baseerritarrak, nik esan bagarik bere. fB Olg 112. Ez diñot baseerritaarrak ez diranak ez dabeela izango emen zer ikasirik. JJMg BasEsc IV. Baserritar bateri basaurdeak / egiten eutsan bere soloetan / kalte askotxu gari-artoetan. Zav Fab RIEV 1909, 29. Alantxe esan daroe, baita ondo baño obeto, gure Bizkaitar baserritarrak. EL2 8. Elkarren gain bultzaka / erri barrenian / baserritarrak ziran / soka-muturrian. Echag 269. Izen onek irauten du oraindik ere Donostiako Uriaren paperetan, eta beraren mugapeko baserritarren artean. Izt C 148. Baserritar batez Esopek derraiku, / Neguko egun batez baitzen atheratu / Etxeko ingurutara / Itzuli bat egitera. Gy 161. Ai Kondesa naizen bezela baserritar neskatxatxo bat banitz! Arr GB 19s. Baserritar batzuek, euren diru-errentak eta kapoi gizenak nagusiai pagatu ondorean, erri aldera dijoaz. Zab Gabon 25. Ezik basherritar zenbait, edo artzain, edo lur-lanetako langile bat atzemana bazen ezin-bertzezko premia jasaiten zuen. "Rusticus" . Dv Sap 17, 16 (Ol, Ker nekazari, BiblE laborari). Emendik aurrera naiko artua ta gaztaña duben baserritarra ez dago gaizki. Sor Bar 100. Eta gero, zer uste lukete hoberik, baserritarrak hiritar bilaka balite, mendiak ordoki, oro bardin, legun-leguna? HU Aurp 200. Arriturik egozan / baserritar biak / eta euren inguruko / gizonak guztiak. Azc PB 54. Ikusten du baserritar bat eskopeta saiatzen ari dala. Alz STFer 133. Gizon basaerritar baten ganean. Itz Azald 78.
( s. XX) Baserritarrak patxada geiagokoak dira jaten, edaten da izketan. Ag Kr 49. Lan gogorra da, baño baserritar geienak billatzen dute bigungarri on bat, an nonbaiten gordeta idukitzen duten ardao zatoan. Ag G 22. Izkuntzaz, Henry irugarrenaren mezularia Gipuzkoan, naiz Giputzena Londresen izateko egokia; baserritar gentlemandua: burutik beatzetara gizona. A Ardi 56. Peru, bere baserritar jantzi zar ipingitsu nabarraz, Jaunari erreguka alik ondoen atara egijala arazo artatik. Kk Ab I 24. Gauza asko dakizki goizetik arratsera lurrari aberastasuna atera naian dabillen baserritarrak. Etxeg ( in Muj PAm 29 ). Ezen, zorigaitz hiriari, lan-sari handiaren gose eta egarriz, bas-herritarrak oro, edo gehienak, hiri hartara jautsiko direlarik! Barb Piar I 193. Baserrittarrak itxi ez aletegi ta ukullubetan lorik egitten. Altuna 101. Crauko maats-morka da, orri ta guzi. Baserritar batek eskaintzen dizu; Mistral. Or Mi VI. Baserritar bi etorri zaizkit / asnaska erdi ituan. Tx B 145. Basarritarrak gogor ai dira / beren lekuan labrantzan. MendaroTx 57. Baño aren inguruetako erritar eta baserritarren artean bizi-bizia dago aren baitako ustekida gozo-gozoa. FIr 163. Eta ene herriko baserritarren ondoan, mintzaiari doazkon trebetasunetan, anitz ikastekotan nizala. Zub 93. Eta baserritar euskeldunen antzera yantzita? Gauz ona bazunan! Kk Ab II 156. Etzitaken baserritarrentzat toki hoberik egun guzietako bizigailuen, euri eta iguzkitik beiran, hiritarrer eskaintzeko. JE Ber 44. Eta bakaulkija Verona urijan eukala, Bertolda eritxon baserritar bat gerta zan aren jauregijan. Otx 11. Ameriketara baserritar yoanak zaldun-usai etorri oi bezela. Ldi IL 81. Baziran Errusin be bazter onaren jabe ziran baserritar aberatsak: onei ango izkuntzan kutxa deritxoe. Eguzk GizAuz 132. Iganderoko goiz-meza entzun ondoren, bolan aritzen ziran inguru arietako baserritarrak. TAg Uzt 153. Kaletarrari esan dut, baiñan, baita baserritarrari ere ene ustez. Etxde JJ 28. Azken urteotan hain ugari argitaratu ohi diren baserritar folklorekerien ordez. Mde Pr 185. Sartaldeko baserritar irlandesak. Ib. 237. Ez ditue makalak esan baserritarrak, emengo mutiko kakanarru lotsabagakaitik. Erkiag Arran 57. Oteleko morroiak, Betiondoren basarritar tankeria ikusiaz, kuartu kaxkar batera eruan eban. SM Zirik 80. Emengo baserritarrak agor-aldietan, euren soloetarako urik bear eudenetan [...]. Akes Ipiñ 21. Gizon gaztea da, euskaldun baserritar aberats baten moduan jantzirik dago. Arti Tobera 274. Poztu zaitezte baserritarrak; / alaitu nekazariak. Basarri 59. Eun kaletarrak baiño baserritar batek Jaungoikoari bialeku geixao emoten xak. And AUzta 77. Mutillak oi-dituk, ba, ontan basarritarrak! NEtx LBB 19. Baserritar tontoak holako galdera! Xa Odol 150. Basarritarrak izaten dira / bertsolari geientsunak. Uzt Sas 304. Baserritar gizajoak erabakia artu zuan, arekin joan-ta ezkutaritzan serbituko ziola. "El pobre villano" . Berron Kijote 87. Literaturan, olerki batzuk menditarren eta baserritarren bizia goraipatzen baitzuten, horiek ere pastoral deitu zituzten. Lf ( in Casve SGrazi 7 ). Basarritarrak baño gaizkiago ez du iñork jango. TxGarm BordaB 13. Illuntzerantza baserritarrak / etorri ikusitera. FEtxeb 96. Egia ere da horratik inguruko baserritarrek [...] ez ziotela haren euskal-saioei halako harrera ona egiten. MIH 362.

v. tbn. Echta Jos 193. ForuAB 103. Lh Yol 24. Jaukol Biozk 23. Enb 174. Alz Burr 16. MendaroTx 57. Yanzi 43. Lek EunD 12. JMB ELG 87. Anab Poli 81. Bilbao IpuiB 49. BEnb NereA 243. Osk Kurl 113. Vill Jaink 142. Alzola Atalak 122. Etxabu Kontu 56. Ataño TxanKan 77. Onaind STeresa 95. Larre ArtzainE 307. Basarritar: EusJok 49.
azpiadiera-1.1
(Uso adj.). "Paleto, payo, rústico" . "De modales o comportamiento rústico. Ez ari izan basarrittarra " Elexp Berg. .
Ni poeta arlote bat naiz, poeta baserritarra. Lasa Poem 64.
azpiadiera-1.1.1
(Aplicado a cosas).Cf. Elexp Berg: "Basarrittarraua dok goldia baño".
Altxatzen da lasterka bere eserleku baserritarretik. Otag EE 1882c, 511. Nola txit nekatua dagoen neskatilla Gamizko Portunek ez du nai ark laja dezala eserleku basarritarra. "Su asiento rústico" . Ib. 535.
azpisarrera-1
BAXERRITAR (Forma con palat. expresiva).
Geijagoko baga neskatillatxu onek baxerritar ezer ez ekijan bat bazan bere. Ur MarIl 102.
azpisarrera-2
KALE-BASERRITAR. v. kale.
baserritar
<< basehiza 0 / 0 1 baso >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper