OEH - Bilaketa
231 emaitza haboro bilaketarentzat
Sarrera buruan (11)
Sarrera osoan (220)
- abantzamendu
- abantzatu
- aboxi
- abrejatu
- adrezia
- afekzio
- ahal
- ahalke
- aitzin
- akabatu
- akzio
- 3 ala
- alatzaile
- aldi
- amodio
- amoina
- anitz
- aniztasun
- antsiatsu
- apurtasun
- 1 arauka
- arrakasta
- arramoldatu
- arranda
- arrangura
- arraun
- arrazoi
- arruket
- 1 arte
- 1 aski
- aspaldi
- astegun
- ateka
- 2 atzarki
- axixa
- baietsi
- bait-
- 2 baita
- bakoitz
- balia
- banoki
- bantatu
- baztertu
- begitarte
- behar izan
- beharrik
- 1 behatu
- behin
- bekatu
- 1 bela
- 1 berandu
- bermatu
- bestainik
- beste
- beti
- bezainbeste
- bezala
- beztitu
- bikun
- birao
- birritan
- bizitu
- biñatze
- 1 bortxa
- bost
- buruzagi
- damu
- desbotxu
- destorbatu
- deus
- diharu
- doi
- dolu
- 2 eden
- 1 ederki
- edo
- 1 egiazki
- ekarri
- 1 ele
- eman
- enplegatu
- erakarri
- eratxiki
- eremu
- erortokidura
- erreberritu
- eskola
- 1 eskuaire
- estekatu
- esterlunku
- estimatu
- 2 etsi
- 1 ezi
- 1 ezin
- ezkabia
- eztiapen
- falta
- fiskeria
- forogu
- frantses
- gabez
- gaindi
- gaitz
- gaurgero
- gehiago
- 1 gibeldu
- gisa
- goratu
- guduka
- gudukari
- gutxi
- habo
- haboo
- haboroziz
- haboziz
- hainbat
- harea
- haste
- hastiatu
- herri
- hertu
- hidatu
- hitz
- hobero
- hullan
- 1 iduri
- ilusimendu
- inbeia
- inbidia
- indar
- indarkatu
- inon
- 1 jakin
- jintzortzia
- kanpo
- karakol
- karroindatu
- kexagarri
- kexarazi
- koleros
- kontatu
- kontra
- kontzientzia
- kortxila
- kostu
- kuntsuda
- lainotegi
- landatu
- langia
- lasto
- legaurretze
- leize
- libratu
- 1 luia
- luzaz
- madariku
- maitatu
- meditazio
- mixkandi
- mukuruka
- 1 nahi
- nausatu
- oboro
- obra
- obro
- ogi
- ohi
- oilanda
- 3 olatu
- ondorio
- onune
- ordinario
- orduan
- osin
- 1 ospe
- 1 ostera
- pagamendu
- pairakor
- pena
- pentsatu
- 1 pezatu
- poxi
- poztu
- prezatu
- prometatu
- puztatu
- satisfazio
- seskezi
- sineste
- sinetsi
- sinpletu
- sobera
- 1 su
- sudurreztatu
- 1 tai
- tesoro
- tresnategi
- 1 trufa
- ttattit
- txanka
- urtazale
- usatu
- uste
- xahutzaile
- xanfart
- xuxen
- 1 zapatu
- 2 zarpa
- zeinahi
- zenbat
- zerbait
- zerbitzatu
- zerbitzu
- 1 zerratu
- zilegi
- zintzur
- zor izan
- zorroztasun
- zotukatu
- ñabo
goiburua
kortxila.
tradizioa
Tr. Documentado en Monho, Duvoisin y en algunos textos septentrionales del s. XX. Kortxila y kurtxil(a) son las formas más documentadas. Hay korxila en Monho, kortxel(a) en textos suletinos y en un ej. de Gazte , y kortxilo en Etcheberry.
sense-1
1.
(AN-ulz, L-ain, BN-arb (-rx-)),
kurtxila (AN-olza, L-sar; H),
kurtxil,
kortxela (B, BN, S),
kortxel (B, BN-ciz, S; A Apend),
kortxilo,
kertxola (B),
kotxelu (S),
kottera (Ae),
kloxela (S)
Ref.:
A (kortxel, kortxila, korxila, kurtxila); Alth in Lander RIEV 1911, 600; AEF 1925, 133; A Aezk 295; StJayme AnA 7 (kotxelia); Lrq (kortxela); Iz Ulz (kortxille); Izeta BHizt (kortxela).
Aprisco, redil; establo. "L'étable à cochons" H. " Kurtxila: [...] (L-sar), lugar en que se guardan las crías de ovejas, separándolas de las madres" A. " Korxila (BN-arb), parte del redil en que se guardan los corderos (esta parte está separada del resto de la cabaña por una barrera)" Ib. "Pocilga" A Apend. "El lugar para ordeñar ovejas junto a la borda" Iz Ulz. " Kortxelan bildu ditugu ardiak " Izeta BHizt.
Erakarriko ditutzu ardiak korxilarat / arimak hel-araziko zeruko loriarat. Monho 50. Bai eta urdeak ere: aski da hortako begiratzea hekien khurtxilei. Dv Dial 35 (Ur toki, It eia, Ip thegi). Horra zertako bere arbasoak bezala maite duen garbitasuna eta largoa lapinak. Ez beraz hautarik sobera eman kurtxila hertsiegian. GAlm 1953, 21. (ap. DRA) Hik kuraia gaitza baituk, lo egin othe hezake kortxila horren barnean, lehoinen artean? Egunaria 27-4-1957 (ap. DRA ). Zola zimentatua eta burdinazko kortxilak egin araziak ditu kontseiluak. Herr 12-12-1957, 2. Etxerat joaiten, traktür batek kortxela firrindan, joan erazten. Herr 5-5-1960, 3. Aratxeak atxiki behar dira heipe batean, lasto-zamaz eginikako kurtxil batean. Herr 10-11-1960, 4. Phapaitakeek beno jente haboro ürhats ederrek kortxelalat biltzen die. Herr 31-5-1962, 3. Hasian hasi, brastako gaitzean baderama Iñaziok bere saila. Bertze lau lagun biltzen ditu bere kortxilorat. Etcheb Obrak 25 (ap. DRA).
Aprisco, redil; establo. "L'étable à cochons" H. " Kurtxila: [...] (L-sar), lugar en que se guardan las crías de ovejas, separándolas de las madres" A. " Korxila (BN-arb), parte del redil en que se guardan los corderos (esta parte está separada del resto de la cabaña por una barrera)" Ib. "Pocilga" A Apend. "El lugar para ordeñar ovejas junto a la borda" Iz Ulz. " Kortxelan bildu ditugu ardiak " Izeta BHizt.
Erakarriko ditutzu ardiak korxilarat / arimak hel-araziko zeruko loriarat. Monho 50. Bai eta urdeak ere: aski da hortako begiratzea hekien khurtxilei. Dv Dial 35 (Ur toki, It eia, Ip thegi). Horra zertako bere arbasoak bezala maite duen garbitasuna eta largoa lapinak. Ez beraz hautarik sobera eman kurtxila hertsiegian. GAlm 1953, 21. (ap. DRA) Hik kuraia gaitza baituk, lo egin othe hezake kortxila horren barnean, lehoinen artean? Egunaria 27-4-1957 (ap. DRA ). Zola zimentatua eta burdinazko kortxilak egin araziak ditu kontseiluak. Herr 12-12-1957, 2. Etxerat joaiten, traktür batek kortxela firrindan, joan erazten. Herr 5-5-1960, 3. Aratxeak atxiki behar dira heipe batean, lasto-zamaz eginikako kurtxil batean. Herr 10-11-1960, 4. Phapaitakeek beno jente haboro ürhats ederrek kortxelalat biltzen die. Herr 31-5-1962, 3. Hasian hasi, brastako gaitzean baderama Iñaziok bere saila. Bertze lau lagun biltzen ditu bere kortxilorat. Etcheb Obrak 25 (ap. DRA).
azpiadiera-1.1
(Ref. a los campos de concentración).
Gizon, emazte, haur, denak [alemanek] hartu eta eremanak izan dira oinazeak eta herioak baizik bisitatzen ez dituen kortxela batzuetarat. GAlm 1946, 33.
Gizon, emazte, haur, denak [alemanek] hartu eta eremanak izan dira oinazeak eta herioak baizik bisitatzen ez dituen kortxela batzuetarat. GAlm 1946, 33.
sense-2
2.
"
Kurtxila (L-ain), corral o cerrado hecho de seto en el campo para conservar castaña[s]"
A.
v. 2 kortina.
sense-3
3.
+ kortxela. Coro, galería.
Kalonjeak jartzen direlarik elizaren erdi erdiko "koroa" deitzen duten, beren kortxila harresikatuan. Herr 10-12-1959, 1. Ba eta entzun dut hango jendea ikusgarri dela elizetan. Emaztek bere kadirak ba, gizonak aldiz gainean, kortxela edo kaleri batzuetan. Larre Gazte 1963 (8), 1 (ap. DRA ).
Kalonjeak jartzen direlarik elizaren erdi erdiko "koroa" deitzen duten, beren kortxila harresikatuan. Herr 10-12-1959, 1. Ba eta entzun dut hango jendea ikusgarri dela elizetan. Emaztek bere kadirak ba, gizonak aldiz gainean, kortxela edo kaleri batzuetan. Larre Gazte 1963 (8), 1 (ap. DRA ).
sense-4
Kortxeleko mamukaitik esaten zana ez eban aintzakotzat be artzen. Auspoa 270, 68.
azpisarrera-1
KORTXILAN ATXIKI.
"Korxilan atxiki (BN-arb), tener a alguien en un puño, ejercer tutela con demasiada severidad" A. v. kortxelatu.
kortxila
-
kortxila. Tr. Documentado en Monho, Duvo...
-
1. (AN-ulz, L-ain, BN-arb (-rx-)), kurtx...
-
(Ref. a los campos de concentración). G...
-
2. " Kurtxila (L-ain), corral o cerrado ...
-
3. + kortxela. Coro, galería. Kalonjeak...
-
4. kortxel (V-m ap. A), kortzel (V-m ap....
-
KORTXILAN ATXIKI. "Korxilan atxiki (BN-a...
<< kontzientzia 0 / 0 kostu >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
