OEH - Bilaketa

23909 emaitza h bilaketarentzat

Sarrera buruan (79)


Sarrera osoan (496)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
adigarri.
sense-1
I. (Sust.).
azpiadiera-1.1
1. (V, G ap. A, que cita a O; Lar, Añ).
Explicación. v. adibide (2).
Neurtitz hautako hitz bekanen adigarria. "Explication" . O Po 67. Fedeko gauzaak sinistu bear dira, adigarririk ezdagoanean ere. Mg CC 197. Ederki galdetzen dezu. Ona ordea adigarria. Ib. 201. Ipuiak, itz neurtu edo berso euskarazkoan. Adigarria. VMg 89. Eman izan zaien xehaduran ere huni behar da behatu, ezarri izan direla, hitz baten adigarritzat, bertze bi, hirur, laur, bortz hitz lerroan. HeH 480.
azpiadiera-1.2
2. (V, G ap. A ; Lar, , Izt VocC).
Significación. "Sentido de algún dicho, [...]. Lat., significatio Lar. " Adigarria, significación, prospecto" Izt VocC. .
Bainan hek bere egiazko adigarrian hartu behar bidean, heien errangi doneak alogatu nahi zituen ber-uste astrugaitzekin. Birjin 92. Izen gozo erazko au [España] bere adigarri egiazkoarekin [...] arkitzen dalarik [...] itzkuntz eder Euskarazkoan. Izt C 15. Heiek ematen dute hitza, zuk ordean hitzaren adigarria. Dv Imit III 2, 2. Ala ere aiek etzuten ezerere gauza abetatik endeglatu: eta itz aben adigarria zegoen aientzat illuna. Brunet Lc 18, 34 (Oteiza itz au zan aienzat eskutatua). Franziskok, [...] etzituan ongi aditu itz aiek; esan nai zutenaren adimenturik nola ez baizuan, gaizki aditu, ta beste adigarririk izan zezakiten itz esanak batere konturatu gabe. Bv AsL 31.
azpiadiera-1.3
3. Ejemplo, ilustración.
Ona emen adigarri batzuk. Mg CO 85 (antes de la ilustración de un tema). Adigarri bat. Ib. 292. Adigarri ezagun-ezagunak aterako dizkitzutet ortarako. Lek SClar 136. Adigarritzat, bertso jostagarriok eman diztik: [...]. Mde Pr 187. Ez noa hemen [huts] guztiak banan-banan izendatzera, adigarritzat aleren bat aipatzera baizik. MEIG VII 56.
azpiadiera-1.3.1
Ejemplo, muestra.
Preso artutakoak iru saldotan banatu eta irutatik bi iltzen zituan, eta ori bere errukiaren adigarritzat. Vill Jaink 181.
azpiadiera-1.4
4. "Símil" .
Zerren ezer eztakiena ta egiten eztabena, presona illaren ta lurpetuaren antzeko adigarria da. GGero 31 (Ax 42 (V 26) presuna hillaren eta ehortzirik datzanaren pare baita).
azpiadiera-1.4.1
Eskoatara, Angeru Zain-gordetzallea irakurten libru pildin baten nire egikera on gitxiak: eta txito tristerik ifinten deustala begien aurrean. O ze adigarri tristea! O ze ikusgarria! O ze larritasuna!EL1 29.
azpiadiera-1.5
5. Cosa digna de atención.
Guztiaz ere azalduko ditut agirieneko banaka batzuk, erdizka motzka bederik, Gipuzkoaren ondrarako eta Erbestekoen adigarri [= jakingarri] . Izt C 125.
azpiadiera-1.6
6. (Dv).
Inteligencia.
Iskribatua den bezala: Garbi denik nihor ez da; Adigarria duenik ez da, Jainkoa bilhatzen duenik ez da. "Non est intelligens" . Dv Rom 3, 10 (Lç aditzen duenik, He zuhurtziarik duenik, TB ezagutzarik duenik, Ol zurrik, IBk, IBe zentzudunik, Bibl konprenitzen duenik).
azpiadiera-1.7
7. Nota.
A. Gabriel Henaok, Kantabriako Anziñatasuneen obran (eskaiñieraren 2.n adigarriyan) argi-asko adierazten duenez. Aran SIgn 2.
azpiadiera-1.8
8. "Espectáculo, ikuskerea (ikusgarria), adigarria " Izt 47r.
sense-2
I I (Adj.).
azpiadiera-2.1
1. Destinado a ser oído. "Acroamatici libri, liburu aditzekoak, adigarriak " Urt II 112.
azpiadiera-2.1.1
"Oíble" Lar, .
Badire munduan hainberze soinu diferent, eta bizkitartean guziak adigarriak dire. TB 1 Cor 14, 10 (Lç batre ezta muturik ). Badira lurbiran izkera asko; ta itz adigarririk gabe bat ere ez. Ol 1 Cor 14, 10.
azpiadiera-2.2
2. (Lar, , Izt 49r, Dv, H (s.v. adimendua), A).
Inteligible; claro. "Inteligible" Lar, Añ. "Demostrable" .
Krutze Santea, zeñaren antz adigarria zan arako Lege zarreko Utxea. LoraS 7. Emonik amore fin baten señale adigarriak. Ib. 54. Idoroten ezpadogu zeri negar egin, bildur izan bear gara izan ez daitean ori gure egokera txarraren señale adigarria. Ib. 191. Arlo goi ta meiak utzirik saill errex ta adigarriak orientzat idatzi biar ditugula. Lh Itzald II 106. Ez da ezer adigarri, bizia edo zuzentasuna dan bezala. "Non est intellegibilis forma" . Or Aitork 342. Zeru adigarria. "Caelum intellegibile" . Ib. 361. Mintzabide hori gainera guztiontzat da adigarri. MIH 156.
azpiadiera-2.2.1
(En la expr. adigarri da 'está claro').
Artzen ezpadozuez [gogortadeak, azoteak, latztasunak], adigarri da gura eztozuela osasuna. LoraS 137. Bada alan, adigarri da, bere zera dala, kanpokoen bildurrez ateretan eztanean etxetik arako mutil edo emakume maitea? Ib. 26. Adigarri da, ondu gura eztozuela. MisE 219.
azpiadiera-2.3
3. Explicativo, ilustrativo.
Zerbait aditu det zer dan konbersio edo biurrera mirarizko au; ordea nai nuke enzun beste konparazio edo berdintza bat. --Ona emen zuri atsegin emango dizun gauza adigarri bat. Mg CC 196. Ta [enzuten nagoala] nola geroenean ixildu ta arrituta bezela geldituko diran Ipuiaren ondoren adigarriak ekusirik. VMg XI.
azpiadiera-2.4
4. Digno de oírse, espectacular.
Orduan dira adigarriak txabolatik txabolara ojuz ta irrinziz alkarri adierazten diezaten hitz jostallu gaitzik bageko pozkidatsuak. Izt C 229 (Azkue traduce erróneamente por "endecha, copla"). Ez da oraindik urte asko, Debako mugapean gertatu izan dala lanze bat adigarria txit, eta gogoan ondo eukitzekoa. Ib. 250 (Azkue traduce como sust.: "cosa curiosa, espectáculo"). Beren itz-neurtu gozo adigarriak aoz kantatu. Ib. 217. Santu glorioso onen izen gozoa eta beraren mirari andiak, mundu osoak daki dirala adigarriak eta arrigarriak. Ib. 458. Izanik, bada, kondaira gogoangarri au aiñ egiazkoa eta adigarria. Ib. 326. Baña, zer zorrotzak eta adigarriak euskal-erriren gañeko jolasgaiari dagokien berso aek! Otag EE 1880a, 11s. Orok badazkitzate gogoz meza eder hortako kantuak eta hitz derauzuet adigarri direla. Prop 1888, 130. Gaitz da lirikan gauza oberik egitea. Soinekoa ez du onek besteak bezain ziurra. Nornairentzat adierreza ezpada ere, bai beintzat adigarri. TAg Y 1933, 23. Ta bai ikuskari adigarria dakusala an jente artean. Erkiag BatB 139.
adigarri
<< adierazle 0 / 0 1 adika >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper