OEH - Bilaketa
32 emaitza gaindika bilaketarentzat
Sarrera buruan (4)
Sarrera osoan (28)
goiburua
gaindika.
sense-1
I .
(Adv.).
azpiadiera-1.1
1.
(H),
gaintika (S, R; HeH Voc s.v. gaindiro
)
Ref.:
A (gaintika);
Gte Erd 288
.
Abundantemente, en gran cantidad, rebosando; completamente. " Neurria gaindika eman diot, je lui ai donné la mesure comble. Pozez gaindika dago nere biotza, mon cœur déborde de joie" H. " Gaintika, 1.º (S, R), rebasando [Ip Mt]; 2.º (Sc, R), ventajosamente" A. " Zekua gaintika beterik da (S)" Gte Erd 288. v. gaindizka. Tr. Propio sobre todo de las tradiciones suletina y bajo-navarra; documentado desde mediados del s. XVIII, es especialmente frecuente en los ss. XIX y XX.
Ezta gizonaren dohatsütarzüna, hun thenporalen mükürri gaintika ükheitia. Mst I 22, 2 (Ip gaintika; SP gaindiraino, Leon nasaiki). Amurekatik gaizak oro, ez solament osoki, bena orano bürütila gaintika arraberri ditzadan. Mst III 30, 1. Gaindika errezebitzen tuzten grazia eta dohain ispiritualak. AR 194. Gaindika betheak izanen dire Jaunaren benedikzionez. Jaur 109. Ezi dianari emanen zaio, eta gaintika ükhenen dü. Ip Mt 13, 12 (Leon gaindika; He frankiaz, HeH gaindizka, Dv nasai). [Jendea] ethorri zen alde orotarik gaindika. Prop 1880b, 18. Lehen mendiaren bizkarrera heldu eta, ikhusten ditut begia doano, bertze mendi batzu, gaindika bezala, hedatzen direla. Prop 1883, 260. Badakite han dela hekien kreatzailea, hekien Aita, gaindika maite dituena. Prop 1901, 224. Etxetan [...] argia gaindika zakotela sartzen. Ox 166. Nausa eta gaxtokeriak gaintika zütiana. Const 26. Zu zira ithurburua, bethi betherik gaindika dariona. Leon Imit IV 4, 3 (SP gainez egiten duen, Ip gaintika doan, Mst gaintitzen den). Maiz doazkit pertsu xortak bihotz barnetik gaindika. Iratz 195. Eta uste die, gizonak oro zuñ hobe direla, estaküriarik gabe, dohañez, gañtika, aberats. Herr 28-3-1960 (ap. DRA ; la ref. es incorrecta). Josepek metatu zuen ogia itsasoko legarra bezala, gaindika. Bibl Gen 41, 49.
v. tbn. TB Rom 5, 20. CatS 80. Zby RIEV 1908, 84. Prop 1906, 68.
Abundantemente, en gran cantidad, rebosando; completamente. " Neurria gaindika eman diot, je lui ai donné la mesure comble. Pozez gaindika dago nere biotza, mon cœur déborde de joie" H. " Gaintika, 1.º (S, R), rebasando [Ip Mt]; 2.º (Sc, R), ventajosamente" A. " Zekua gaintika beterik da (S)" Gte Erd 288. v. gaindizka. Tr. Propio sobre todo de las tradiciones suletina y bajo-navarra; documentado desde mediados del s. XVIII, es especialmente frecuente en los ss. XIX y XX.
Ezta gizonaren dohatsütarzüna, hun thenporalen mükürri gaintika ükheitia. Mst I 22, 2 (Ip gaintika; SP gaindiraino, Leon nasaiki). Amurekatik gaizak oro, ez solament osoki, bena orano bürütila gaintika arraberri ditzadan. Mst III 30, 1. Gaindika errezebitzen tuzten grazia eta dohain ispiritualak. AR 194. Gaindika betheak izanen dire Jaunaren benedikzionez. Jaur 109. Ezi dianari emanen zaio, eta gaintika ükhenen dü. Ip Mt 13, 12 (Leon gaindika; He frankiaz, HeH gaindizka, Dv nasai). [Jendea] ethorri zen alde orotarik gaindika. Prop 1880b, 18. Lehen mendiaren bizkarrera heldu eta, ikhusten ditut begia doano, bertze mendi batzu, gaindika bezala, hedatzen direla. Prop 1883, 260. Badakite han dela hekien kreatzailea, hekien Aita, gaindika maite dituena. Prop 1901, 224. Etxetan [...] argia gaindika zakotela sartzen. Ox 166. Nausa eta gaxtokeriak gaintika zütiana. Const 26. Zu zira ithurburua, bethi betherik gaindika dariona. Leon Imit IV 4, 3 (SP gainez egiten duen, Ip gaintika doan, Mst gaintitzen den). Maiz doazkit pertsu xortak bihotz barnetik gaindika. Iratz 195. Eta uste die, gizonak oro zuñ hobe direla, estaküriarik gabe, dohañez, gañtika, aberats. Herr 28-3-1960 (ap. DRA ; la ref. es incorrecta). Josepek metatu zuen ogia itsasoko legarra bezala, gaindika. Bibl Gen 41, 49.
v. tbn. TB Rom 5, 20. CatS 80. Zby RIEV 1908, 84. Prop 1906, 68.
azpiadiera-1.2
2.
"(L, BN, S), par les sommets"
Lh, que cita a H.
sense-2
II .
(Sust.).
azpiadiera-2.1
1.
(H).
Abundancia. "2. effusion, débordement de liquide hors d'un contenant, le liquide lui-même qui se déverse comble. [...] Xukha zazu ur [...] gaintika. [...] Bil ezazu gaitzeruaren [...] gaindika. [...] 4. (au moral) sentiment qui déborde, surabonde. Nere bozaren [...] gaintika " H s.v. gaindia.
Santa Graziako etxetan bazela haurrez gaintika. Const 34.
Abundancia. "2. effusion, débordement de liquide hors d'un contenant, le liquide lui-même qui se déverse comble. [...] Xukha zazu ur [...] gaintika. [...] Bil ezazu gaitzeruaren [...] gaindika. [...] 4. (au moral) sentiment qui déborde, surabonde. Nere bozaren [...] gaintika " H s.v. gaindia.
Santa Graziako etxetan bazela haurrez gaintika. Const 34.
azpiadiera-2.2
2.
"Vomissement"
H.
sense-3
III .
(Posposición).
azpiadiera-3.1
(Tras ines.).Beren gisako gaitz eta eneguak baitzituzten gazterik bilduak, zoazte nun gaindika. Larre ArtzainE 177.
azpiadiera-3.1.1
gaintika. (Tras dat.).
" Zoaz bide horri gaintika, eztukezu herrapiderik, idos por ese camino" A s.v. herrapide.
" Zoaz bide horri gaintika, eztukezu herrapiderik, idos por ese camino" A s.v. herrapide.
azpisarrera-1
BURUZ-GAINDIKA.
v. buruzgaindika.
azpisarrera-2
GAINDIKA JOAN.
"Ibaia gaindika doha, la rivière [...] a débordé. Eltzeak irakitzen du gaindika dohala, le pot bout jusqu'à se répandre au dehors" H. v. GAINDI JOAN.
azpisarrera-3
GAINDIKAKO.
a)
Sobresaliente, extraordinario.
[Humiltasuna] izandu zan Jesusen Biotzaren birtute gaindikakoa. Ant JesBi 93. Elurretan galduta dabiltzan gizonen billa bere bizitza arriskatzen duen fraidearen sakrifizio gaindikakoa. Ant Ezale 1899, 1a.
b)
"Ce qui est en surplus, en excédant, le reste" H. "Badugu hemen langile gaindikakorik, nous avons ici plus d'ouvriers qu'il bien faut" Ib. s.v. gaindia.
[Humiltasuna] izandu zan Jesusen Biotzaren birtute gaindikakoa. Ant JesBi 93. Elurretan galduta dabiltzan gizonen billa bere bizitza arriskatzen duen fraidearen sakrifizio gaindikakoa. Ant Ezale 1899, 1a.
azpisarrera-4
GAINDIKAN.
a)
Desbordando. "Eltxanoa gaintikan da (R), el puchero rebasa" A s.v. gaintikatu.
Ta ene ordü güziak / gaintikan bethik lanaldi. "[Ce] sont submergés de travail". Casve SGrazi 142.
b)
Arrojando desde arriba.
Hahunaka ta jauzikan, / basa botxen iragaiten, / zur eta harri gaintikan, // xurikan, makhila gorrain, habelekin xüxen joiten. "À précipiter troncs d'arbre et blocs de pierre". Casve SGrazi 148.
c)
(Tras ines.). Por, a lo largo de.
Eskaleretan gaindikan zuen / arrastoa're utzia. Mattin 38.
Ta ene ordü güziak / gaintikan bethik lanaldi. "[Ce] sont submergés de travail". Casve SGrazi 142.
Hahunaka ta jauzikan, / basa botxen iragaiten, / zur eta harri gaintikan, // xurikan, makhila gorrain, habelekin xüxen joiten. "À précipiter troncs d'arbre et blocs de pierre". Casve SGrazi 148.
Eskaleretan gaindikan zuen / arrastoa're utzia. Mattin 38.
gaindika
-
gaindika....
-
I . (Adv.). 1. (H), gaintika (S, R; HeH ...
-
1. (H), gaintika (S, R; HeH Voc s.v. gai...
-
2. "(L, BN, S), par les sommets" Lh, que...
-
II . (Sust.). 1. (H). Abundancia. "2. ef...
-
1. (H). Abundancia. "2. effusion, débor...
-
2. "Vomissement" H....
-
III . (Posposición). (Tras ines.).Beren...
-
(Tras ines.).Beren gisako gaitz eta eneg...
-
BURUZ-GAINDIKA. v. buruzgaindika....
-
GAINDIKA JOAN. "Ibaia gaindika doha, la ...
-
GAINDIKAKO. a) Sobresaliente, extraordin...
-
GAINDIKAN. a) Desbordando. "Eltxanoa gai...
<< BURUZ-GAINDIKA 0 / 0 MUKURU-GAINDIKA >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
