(Neol.). Juez. Creado en 1897 por AG, de epai y -ari (AG 1468). v. epailari. Tr. Exclusivamente meridional. Según NeolAG : "Apenas hay ejs. en la prensa nacionalista de la primera época. En cambio, según Azkue Eusk 1927, 125, estaba ya muy extendido para esa fecha. En DFrec hay 4 ejs.
Kaifas eritxon jaupari nagosijaren etxeko atartian edo atrijuan batzaldu ziran jaupari nagosijak eta erriko epaikarijak edo jubezak. AG 1468. Epaikari gaiztoari, ostera, zure gogortasunak epai okerra emon eragin eutsola ekizu. Eleiz GDBidea 6. Agintzen dautsegu Epaikari-Batz, Epaikari-Otsein, Nausi, gobernadore ta enparau Agintari gustijei. "Tribunales, Justicias" . (1918) ForuAB 143. Jazoera arek bere ardurapian artu zituan Epaikarijak, eta epaitu eban burrukari bijak espetxian gerizpea artu egijela. Kk Ab I 39 (ed. de Ezale 1899, 287a erabagille). Epaikariak ikusten dauz, aitaren errugabea agertu, ta bere esanari ez deutsoela siñistuten ikusirik, ildakoaren gorpua epaitegira dakarrela eskatzen dau. Belaus Andoni 13. Bizien eta illen epaikariagandik neke-epaia entzun nai ezpadezute. JBDei 1919, 292. Kartagena ta Kuenkako ziñausle arazoetan epaikari. GMant LEItz 57. Epaikari aurrera (juezetara) deitu zuen Pernando. Muj PAm 33. Bizkaiko Epaikari nagusi Amezketar Antoniok bialita. Eguzk RIEV 1927, 423. Bere maiteñori salkeri naiz irain egiñen balio, zazpi epaikarienpean maite-asper izugarria liken. 'Au tribunal des sept baillives' . Or Mi 34. Epaikari jaunari kukuak dirautso: / "Neguak izpiderik ezetan be eztauko". Enb 179. Epaikariyek ebatzi eben Astokillo ta Mandokillo zuzen egozala. Kk Ab II 67. Zu lango epaikari zuzenari yagokanez, epai ezin artezagua jaurti dozulako. Otx 20. Auen atzetik, bertsolaria, aguazilla, epaikaria eta bi lege-gizon zetozen jauregitar jazkeraz. Etxde JJ 173. Epaikariak burutu dabe azterren lana. Erkiag BatB 201. Aurkeztu neutsan erriko epaikariari idazki bat. Gerrika 62.
v. tbn. TAg GaGo 89. Zait Sof 29. Arriand Mt 5, 25.