OEH - Bilaketa

1348 emaitza gain bilaketarentzat

Sarrera buruan (162)


Sarrera osoan (490)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
bulta.
tradizioa
Tr. Sólo septentrional. Los primeros testimonios son de Pouvreau, pero es relativamente escaso en los autores labortanos. La forma más empleada es bulta (buelta en Pouvreau, Haraneder, Birjin y alguna vez Barbier), mientras que builta es propia de la tradición suletina (aunque Eguiateguy emplea boilta ). Hallamos además algún ej. de bolta de principios del s. XX. En DFrec hay 4 ejs., septentrionales, de bulta .
sense-1
1. (S; VocBN , vEys (BN)), builta (BN, S; Arch Gram 3; bullt- VocBN.( A)Gèze, Foix), buelta (B; SP, vEys (L)), boilta (Arch UFH), bolta Ref.: A (bullta); Lh Eusk 1920, 78; Lrq (builta); Gte Erd 304 .
Ataque, acometida, embate, ímpetu; impulso anímico. "Effort, impétuosité" SP. "Disposition fortuite, momentanée. Gabrielek badu bulta onik, bena gaixtorik ere bai, Gabriel a de bons moments" VocBN . "Élan" Gèze, Foix.
Alxatzen dituen bueltak eta eragintzak <-t> gatik ezta nihoiz ere gelditu behar gure Iesus maitearen gorputz preziosaren hartzetik. "Insultus eius & commotiones quas suscitat" . SP Imit IV 10, 2 (Ch at[a]kada). Ezen manatuko itu gure buruko bueltak ixil ditezila, eta kalma handi eginen da. SP Phil 234 (He 236 gure pasionei). Halako bueltetan [damu, khiratsez eta sumiñduraz betherik garenean] harzen ditugun urrikiek, gehiago daronsotenaz geroz gure inklinazionei, ezen ez gure falten handitasunari. He Phil 239s. Bena zure eskü photere oroz bethiak ahal zirozü tentazione haur ere eneganik idoki eta haren builta hert, osoki eror enadin. Mst III 29, 2 (Ip builta; Echve indarrak, Pi, Leon indarra). Zü itxasuaren photeriaren bürzagi beitzira eta haren builtak ematzen beitütüzü. Ib. 34,4. Badizie zunbaitek aldartez, gortarzun eta debozione bulta batzutarik; bena bet-betan baratzen tuzu. AR 46. Haren ama mahinean zelarik kolp-kolpez hartua izan zen sormin buelta batez. "Un accident d'appoplexie" . Birjin 394. Errabiaren boiltak orotan dütianak. Egiat 87. Errazitaren boiltari laket zereio ordaria. Ib. 137. Oihü bat, solas erdian aurthikirik dena, gogoko builta lasterretan, deitzen da Franzesez interjection . " Les mouvements subits de l'âme" . Arch Gram 160. Eta aralde guzia, bi milen ingurua baitzen, bulta handi batekin gain behera aurthiki zen itsasorat eta itho. HeH Mc 5, 13. Koleraren builtak. CatS 59. Atakatü zian builta handirekin Türken armada; erauzi, ützülikatü, barreiatü, phorrokatü eta ondarrak ihesi igorri. Ip Hil 31. Egia hori aipha dadila [...] Depütatien Khanberan [...], zer khexü-bulltak berhala, zer oihu-marraskak ez dütü jauzerazten! ArmUs 1907, 108. Gizon batek erho bolta batean emaztea fuxinaz xehatu du. Eskual 11-4-1913, 1 (ap. DRA , s.v. fuxina ). Jaun erretorak, hatsarrian, zonbait pitzaldi builtaz erran üken zeron Dominikari. Const 17. Begiak argiz erre ondoan, [arranoak] dira itzultzen mendira, / goraxago berriz altxatzeko beren bultaren hartzera. Barb ( in Onaind MEOE 1105 ). Abiatzen balire / behin urrats hortan, / aise lerra litazke; / nola geldi bultan? Etcham 129. Mayalenek bakarrik jasaiten ditu ene koska bulta guziak. Gaixo Mayalen. JEtchep 73. Anartean, itsasoz itsaso bazoan Frantses... Etzuen lehen aldia bazoala. Ez etare itsasoak bazuela samurgo bulta bat izigarria. "Une terrible crise de fureur" . Ardoy SFran 245. Hasarre bulta batean bere kotxeari zer nahi erranka eta ostikoka ari zaion autozaina. Lf CEEN 1973, 131.
sense-2
2. (S; vEys), builta (S), buelta (B; Hb) Ref.: Lh (buelta); Lrq (builta); Gte Erd 304 .
Momento, rato, espacio de tiempo, temporada. "Badua buelta bat hemen naizela, il y a un gros moment que je suis ici" Hb. "A Guéthary: un certain laps de temps" vEys. "Grand moment" Lrq. "Buelta bateko [baneukan jana]" (B). Gte Erd 304 (junto a aldi bateko, puska baterako, apur baterako, amiñi batentako, etc. de otras zonas). Tr. Documentado en esta acepción desde mediados del s. XIX.
Bazia hamar urthe edo hamabi / ehintzala bortian izan orai baizi, / bena büilta baten haie aserazi. 'Pour une bonne période' . Etch 338. Ixilik egotu zenean beraz eta othoitzean oldar edo bulta on bat, ihardetsi zion aitari. Jnn SBi 96. Iragan nuen ere ohean bulta on bat. Prop 1894, 274. Eta holaxe bere etxean bulta bat iraganik, eskalea bideari lotzen zen berriz. JE Bur 67. Ixil ixila egon ginen denak bulta bat, gure lagunaren mintzaldiaz gogoeta. Ib. 106. Goazen Maiderreneat, Ñakero... Egarritua ere niz bulta huntan... Barb Sup 184. Leiakara yarraikitzen da berriz arraintzan, eta bulta baten burian yiten da amabi arrain ttipiekin. Zub 22. Buelta bat borroka izigarrian aritu ondoan, etsitzen du debruak eta suphizkiari goiti abiatzen da, iheska. "Pendant un moment" . Barb Leg 131. Sekulako gauza ederrak han zituen aintzinean: [...] begiak lilluraturik hantxet gelditu baitzen bulta handi bat. "Longtemps" . Ib. 139. Marti bulta bat ederra dudan egon da. JEtchep 63. Bulta bat huntan, ez du berririk emaiten. Larz Iru 128 (Lek aspalditxo ontan). --Nor da hori? --Karmen da... Bulta huntan hemen ikusten dut. Ib. 134. Jadanik bulta hartan bildua eta kasik beretua zuen Pierre Favre mutiko gazte sainduarekin orenak eta orenak eremaiten zituela. "Depuis longtemps" . Ardoy SFran 103. Han egonikan bulta bat urean. Etchebarne 60.
sense-3
3. " Bullta (Sc), extensión de terreno sujeto al recorrido de los rebaños" A.
azpisarrera-1
BULTA HARTU. "Bullta hartuz (BN, S), tomando ímpetu" A.
azpisarrera-2
BULTAZ. a) Por impulsos. "Par boutades" Hb.
Nola Iujeak hobeki sensatzen baititu gaixtaginak arrazoinez eta espiritu pausaturekin bere sentenzia emaiten duenean, ezen ez bueltaz edo pasionaturik hari denean. SP Phil 237 (He 239 bueltaz eta pasionez). Bueltaz eta khexaz eginikako obra ezta egundaino ongi egin izan: emeki ioaki, urrun ioaki, dio errefrau zaharrak. Ib. 243.
b) "Par fois" Hb.
bulta
<< bulartu 0 / 0 bultzaka >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper