OEH - Bilaketa

1348 emaitza gain bilaketarentzat

Sarrera buruan (162)


Sarrera osoan (490)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
berekoi.
sense-1
1. (gral.; Mg PAbVoc , Hb, Dv; -kh- H, Foix), berkoi (BN-baig-ciz; -kh- S; H), beregoi (Sal, R), bekoi (BN-lab) Ref.: A (berekoi, beregi, berkoi , bekoi); A Apend ; Lrq /berkhoi/; Iz ArOñ ; Etxba Eib ; Satr VocP (berkoi); Gte Erd 230.
Egoísta (refiriéndose a una tercera persona sing.). "Amigo de hacer su gusto" Mg PAbVoc. "Égoïste [...], berekhoi" Foix (no encontramos en éste la forma berkhoi que le atribuye Lhande). "Avare, berkhoi, berekor" Lh Eusk 1919-20 (II), 80. v. berekor, berekoitz, bereegi. Tr. Documentado en textos meridionales desde finales del s. XVIII; en los septentrionales se encuentra por primera vez en Atheka . En DFrec hay un ej. de berekoi .
Egia esanik [Jesukristo] etzan beñere berekoia izan, aren gañian ezari eta baiari aurrera (askok egin oi daben legez) erausten eutsala. msOñ 84v. Non da berekoia? zein judioreki duda leike tratu goi, ematea bat itzultzekotan egun? (136) LE-Ir. --Zergatik deitu diozu [Atrizioari] berekoia? --Zeren biotzak, atriziozko damua sortzen duanean, bere on eta egitekoari bakarrik begiratzen dion. AA I 174. Baña gazte berekoi onek etzion bere gogoari baizik ezeri begiratu. Lard 31. Konzienziarik eta Jaungoikoaren beldurrik gabea; berekoia eta gauza guziak bakarrik bere onagatik egiten zituena. Arr GB 15. Baña, zanean zala, buruan jarria, / Egiteko zalako beti berekoia. AB AmaE 271. Zuek, Europako gizonak, anhitz argituak ziezte eta lan handiari lotzeko ez lotsa; Xinatarra berkhoia da eta herabea. Prop 1887, 134.
( s. XX) Aberats berekoia, esker gaixtoko pobrea behar bada ondoan ukanen ditu. JE Bur 67. Buruaren alhatzeak baldin gizona apur bat axalez leguntzen badu [...], bihotza berdin latz eta jauzkor eta berekoi uzten diola daukat. Ib. 167. Orotako berekoi eta zimurrena da violette derizana. Hunek ez du amor eman nahi urin beroari baizik. Ib. 88. Seme bakarra zuan, Juanito izenekoa, beltzerana, erkintxoa, arro samarra, berekoia, gaizki azia, andizalea. Ag G 220s. Gaztetan alper, zartzan arlote, beti berekoi ta buru ariña. Ib. 298. Ume arro, ankerra ta berekoia egin zan. Altuna 94. Ama baten naitasun berekoiak ez dio uzten bere semeagandik aldendutzen. Alz Ram 31. Gotorragoa da xuri hura, zertarik ere baita, hotza, beregizkoa, erraitera ginoazke berkoia. JE Ber 62. Orrelakoari itxi zure txabolako ateak, zure ta zure erriaren etsai berekoi-biurriren bat ateratzeko itxura dauka-ta. Munita 130. Neskak mutillari, zikoitz, berekoi ta aundinaia izatea arpegiratu zion. Etxde JJ 76s. Zu bezelako emakume berekoi ta zital batek ezpaitu sekula olakorik arkituko. Ib. 142. Bihotz min bat dugularik, orduan dugu norbaiten beharra senditzen horien guzien jasaiteko. Halere berkoi izaitea da hori. JEtchep 76. Fraisku ori nola zan / oso berekoia. And AUzta 145. Naiz ta gizona berekoi izan, arritzekoa da zenbat eta nolako nekeak artzen dituzten beren gain millaka gizonek, abertzaletasunak eragiñik. Vill Jaink 173. Erraldoi berekoiaren lorategian, ordea, Negua oraindik nagusi. MEIG IX 103.
azpiadiera-1.1
(Ref. a una 3.ª pers. pl.).
Puzturik bizi dirian, emazte zatar, perraska, ibildaun, buru iritsi eta berekoi guztiak. msOñ 237v. Baña arrokeriaz beteak eta berekoiegiak ziran, batezere, buru egiten zutenak, bein ateratako itza jateko eta gaizki egin zutela aitortzeko. Lard 462. Guti fida bainintake korteko mihi legun berekoieri. Atheka 129. Lehenik berentako, berentako gero, bethi berentako berkhoi direla diogu, erranen ere berkhoi direla, ez baitira mengoaz eta urhatsez khanbiatuko. Eskual 21-9-1913 (ap. DRA ). Errikoi izan bearrean berekoiak izan nonbait. EAEg 1-12-1936, 431. Berekoiak izaten ere ez dakitenak asko dira. Munita 129. Eraile etsaiak, erran nahi baita Landlord berekoi urrikalgaitzak alegia, nolazpait garaituz. Mde Pr 240. Elorri bat haragitik kentzen zien diruzale berekoi haiei. Mde HaurB 79.
azpiadiera-1.2
(Ref. a una 2.ª pers. pl.).
Buru-gogor berekoiak izaten ere ez dakizuten kaikuak zeratelako? Munita 129.
azpiadiera-1.3
"Terco. Aura berekoixa mortala don; ikusi bai begixen aurrian ola eztala eta ala ta be beriai segi ta segi " Elexp Berg. .
azpiadiera-1.4
berekui. " Berekuie, ensimismado" SMuj.
sense-2
2. berkoi. "Berkhoi, envieux, synonyme de bekhaizti" VocBN ( A, que sin embargo traduce "egoísta").
berekoi
<< bereizgarri 0 / 0 beren >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper