OEH - Bilaketa

1566 emaitza gabon bilaketarentzat

Sarrera buruan (28)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
bulkatu.
tradizioa
Tr. Empleado por algunos autores septentrionales antiguos (Leiçarraga, Axular, Pouvreau, Haraneder y Maister), desde el s. XIX sólo se encuentra bulkatu al Norte en Duvoisin, Inchauspe, UNLilia y Lhande, y bulgatu en TB; aparece tbn. en autores alto-navarros (Lizarraga e Irigaray, además de Mendiburu) y guipuzcoanos (Soroa y algún ej. de bersolaris).
sense-1
1. (G-nav, AN-5vill, B, L, Sal, S, R; SP, Lar, Gèze, Dv, T-L, Casve, Hb; -kh- HeH Voc, Hb, Dv, Foix ap. Lh.), bulketu (B), bulgatu (Ht VocGr 407) Ref.: A (bulkatu); Lh; Izeta BHizt; ContR 518; Gte Erd 69 .
Empujar, impeler, impulsar; incitar, estimular. "Pousser" SP, Ht VocGr 407, Gèze. "Empujar" , "impeler" Lar. "Pousser avec violence" Dv. "Alguien empleó bulkatan como sinónimo de egoixtan (lúrriara) 'tirar (al suelo)' (R-is)" ContR 518. "Empujar. Bulketu eta lurrera bota. Bulke hortik eta bulke hemendik " Izeta BHizt. "Bousculer" T-L. " Bulkatu (y bultzatu) eta bota niñun (AN-5vill, B), bulkatu egin gaitu (G-nav, B), aurra bulkatu du ta bota da (B)" Gte Erd 69. "Enfoncer (presser)" Casve. v. bultzatu.
Berak bulkhatzen eta inzitatzen gaitu bere Spirituaz, harengana [...] retira gaitezen. Lç Ins E 3r. Gezurtiak zenbat gezur, zenbat hitz eder saldu behar du bere gezurraren edertztatzeko, estalzeko eta egiatzat bulkhatzeko? Ax 513 (V 331, que traduce "hacerla rodar como verdad"). Alde batetik desiratzen zuen bide onean iartzea; hartara bulkhatzen zuten bere ama sainduaren nigarrek. Ib. 52 (V 34). Urtheoro igortzen zituen untziak, iendez betherik, gerla hartara. Eta hetan bulkhatzen zituen ediren ahal zitzan alfer guztiak. Ib. 31 (V 18). Gure omen onaren mantenatzeko eta estimatzen garen bezalakoak izaiteko dugun obligazioneak bulkatzen du bihotz sendo bat borxa bortitz eta eme batez. SP Phil 222 (He 224 borxatzen). Ez duzue ikusten untziak ere zein-nahi handiak diren eta haize haiñitzez bulkhatuak diren? He Iac 3, 4. Ezpiritü hunaz bulkatiak zirela. Mst III 15, 1 (Ch gidatuak, Ip bulkatürik, Ol igituta, Leon zerabiltzala). Ni nihauren pheziak bethi behera bulkatzen naiana. Ib. 8, 1 (Ch bainarama). Behar düzü orano lürrian borogatü izan, eta hanitx gaizatan bulkatü. "Excitandus". Ib. 49, 4 (Ip bulkatürik). Gañeko aldetik datorren urak bulkatzen du an arkitzen dena. Mb IArg I 284s. Naute etsáiek bulkatzén: / Jesus, ez nazála utzí; / ezpanáu faboratzén / libra ez naike neuráu ní. LE Kop 148. Bulkázeko eroridáien beitiko ta betiko infernúra. LE Matr2 81. (Norbait ilondoan) bertze batek errain du agian: "Kontent daude bulkatu dutelaik, arrapatu dutelaik bolsa" (274) LE-Ir (que traduce '(los herederos) lo han volcado (tumbado)'; podría entenderse tbn. 'lo han empujado (a la muerte)'). Khausitu dugu gizon hau bulgatzen zuela yendakia nahasmendurat. TB Lc 23, 2. Debruak heldu dira, nere bizitzeko liburua dakhartela [...]. Jaunaren aintzinera bulkhatzen naute. Dv 194. Baldin norbaitek herrakundez bulkhatu badu gizona edo maltzurkeriaz gainera zerbait arthiki badio. "Impulerit". Dv Num 35, 20 (Ol bultz egitez). Hunen adarrak errinozeroarenak bezala dira: hekiez bulkhatuko ditu jendaiak lurraren bertze bazterreraino. Dv Deut 33, 17. Gezurrikan gabe nik / orra esan egia, / Billabonako plazan / askok ekusia; / bulkatu gabe ez da juan / airean burnia. EusJok II 20. Getariri lagun bat / putzura bulkatu, / desgrazia aundi bat / iya zan gertatu. Arrantz 34. --Atanaxiok bulkatu niok ta... --Gezurra. Bixigu baten ezurrian txirristatu ta erori in dek. Sor Gabon 25. Espiritü Saintiak bulkatürik jin zen Tenploala. Ip Hil 117. Gaiza güziak dira / orai alageratzen: / Halaber egitera / bagütie bulkatzen. UNLilia 11. Anziñakoen bizitza onragarri ta garbi orretatik gure mutil gazte ta nexkatxak aspertarazitzeko naiakiñ, Ameriketarat edo beste urrutiko atzerrietarat bulkatzen dituztenak. Lh EEs 1915, 245. Bera gelditzen da etxeko atezain nor nai den arata urbiltzen denari tiro-ukaldiz artzeko; atea bulkatua baizik etzagon ba. FIr 140. Ziri-punta biribil izaki, [gorputzeko] organuen zilatzeko ordez bulkatzen ditu, lekuz aldarazten. Mde Pr 79. Ez ninduten bulkatu, nerau sartu nintzen neure baitarik. MIH 376. Beharrak bulkatzen, baina nagiak iltzatzen. Ib. 135.
azpiadiera-1.1
Arrojar, echar.
Hoberena behar duenari eta onik baizen hartzen eztuenari, nahi zeneraukaio zuk gaixtoena bulkhatu? 'Echarle lo peor' . Ax 183 (V 124). Su eta garrezko hibai handi bat, khe ilhun izigarri bat bulkatzen duena. Dv LEd 216 (Cb Eg II 120 botatzen).
azpiadiera-1.2
Rechazar.
Baina hurkoari gaizki egiten zeraukanak bulkha zezan hura, zioela, Nork ordenatu au gure gaineko prinze eta iuje? "Le rebouta" . Act 7, 27 (He, TB arbuiatu, Ker, IBe bultza egin).
sense-2
2. (SP, A).
Golpear, llamar a la puerta. " Athearen bulkatzea, frapper à la porte" SP.
Dathorrenean eta borthá bulkha dezanean. "Il sera venu et frappera à la porte" . Lc 12, 36 (TB, HeH, Dv, Brunet jo). Huná, borthán niagok, eta bulkhatzen diát. Apoc 3, 20 (He, TB, Dv, Ur (G) jo). Eska zaitezte eta emanen zaizue; bilha ezazue, eta eridenen duzue; bulkha ezazue eta irekiren zaizue. Mt 7, 7 (He jo zazue athea). Iar zaite othoitzetan, zaude hatsbeherapenez, bulka zazu athea. SP Imit IV 12, 3 (Ch, Ip, Ol, Pi, Leon jo).
sense-3
3. (-au V-gip ap Elexp Berg), bolkatu (-au V-gip ap. Elexp Berg). "Volcar. Tranguan burdi-bedarra bulkau jaku" Elexp Berg. Cf. VocNav: "Vulcar, volcar, abatir, tumbar", y LzG: "Vulcar, cortar, derribar árboles (Contrasta)".
bulkatu
<< bukatu 0 / 0 bulla >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper