Harremana

    OEH - Bilaketa

    198 emaitza gabia bilaketarentzat

    Sarrera buruan (2)


    Sarrera osoan (196)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    furia.
    sense-1
    (Lcc, Lar, Añ, VocBN , Gèze, H), fulia (Urt II 112, Lar, Ht VocGr 365, Dv, H), puria, furi (AN-larr ap. Asp Gehi ).
    Furia, furor, rabia. "1. fureur, colère extrême. 2. furie, mouvement violent, impétueux des choses" H. v. haserre (2). Tr. Documentado tanto al Sur como al Norte. Apenas hay ejs. del s. XX. Furia es la forma más general; en los dialectos septentrionales aparece junto a fulia, que es algo menos frecuente. Fray Bartolomé emplea purija .
    Suaren furia. Lç He 10, 27 (He lehia ). Herrak, furiak, nigarrak, / desparazionea, / urrikiak eta harrak / dire gure partea. Gç 167. Ah, begirauk ezagutzetik / Jainkoa bere furian. Ib. 163 (v. tbn. gure fürian en Arch Gram 34). Eskuetan eukan arpea iramo eben, ain furia andiaz eze utra pedazu asko egin zan. Lazarraga A, 1142r. Itsasoaren furia guziaren nausi zarena, [...] altxa zaite. Ch III 34, 4 (SP botherea, Mst photeria, Ol indarra). Hire anaiaren fulia iragan dadiñ arteraño. Urt Gen 27, 44 (Dv, Ker (h)asarrea, Ol aserrea, Bibl sumindura). Zure sensuen fuliari eta zure bihotzaren gaiñean nausitu nahi duten bertze etsaiei kontra egiteko. He Gudu 91. Iduri zuen filistindarren fuliak iraungitua izan behar zuela. Lg I 230. Jesus yaioa gerizatu behar zaioela Herodesen fuliari eta abiatu behar dutela Egiptorat. Mih 103. Gaztetasunaren fuliak eta pasioneen suak. Brtc 269. Abatitzen hasi beita / haren füria handia. Xarlem 297. Borregu guztiak inpernuko purija guztiakin armauko dira nire kontra. fB Ic I 57. Nonta [txerri] saldo guziuak laster egin zion furia andirekin brinko edo zauzi egitra turrunpero batarik itxasuara. Hual Mt 8, 32 (Samper oildra andiarekin). Ez ote du ere sarri bere furia nahasia ekarriko Nafarroa gain horietako ufakoak! Larre ArtzainE 314.
    v. tbn. EZ Man I 73. Arg DevB 215. El 81. He Gudu 97. AstLas 12. CatLan 3. Gy 279. Elsb Fram 177. Azc PB 303. Fulia: EZ Eliç 280. Dh 162.
    azpiadiera-1.1
    Vigor, fuerza.
    [Arbola] zarra oraindik zutik daguala / aldatu dute bestia, / izugarrizko furiya dakar / izanagatik gaztia. Tx B I 50 (cf. puriya en otra versión de PE 131). Gazte horien furiaz baliatzen baitzira arhantzak gorde-eta, loreen bakarrik agertzeko! Larz Iru 26s.
    azpiadiera-1.2
    " Furi, velocidad, rapidez" Asp Gehi.
    azpiadiera-1.3
    Furia (pl.; diosas romanas).
    Gorrotoa, berriz, ondatuta, Furien, Kokiti ibai itzaltsuaren, [...] eta arkaitz mendekaitzaren aurrean izu-ikaraz dardar ipiñiko dut. Ibiñ Virgil 95. Tisipone, Furietako bat. Ib. 106n.
    azpisarrera-1
    FURIAN.
    a) Furiosamente; violentamente.
    Yautsi ziren fulian bezala israeldarren gainerat. Lg I 255. Nausiak dio furian: nere baistoia non da? Gy 22. Bainan kolpez altxatzen da / furian zirimola, / untzia kostara doha / bazterka dabilala. Arb Igand 158. Eta handik badoa gure mandozain gaizoa, furian. Zerb Ipuinak 286. Oihu bortitz batzu entzuten dire eta neskatxa gazte on guziak furian sartzen dire, goosti aldaska bana eskuan. Barb Sup 60. Artu du labana aundi bat ta joan da Joxerengana furian. BAyerbe 60.
    Zezen bat txit brabua / bere errabian, / pikara sartzen dana / furia aundian. Bil 144. Guduan asi ziren / Furia aundian. LuzKant 90.
    b) PURIAN. En (su) esplendor, en auge.
    Emaztia zan ogei ta iru / artian bete gabia, / ondo pentsatzen jarri ezkero / purian zegon loria. Uzt Sas 204.
    (Con reduplicación intens.). "Puri-puriyan, pil-pilean, denen ahotan. Ilegalizaziyuaren gaia puri-puriyan dao" ZestErret.
    azpisarrera-2
    FURIAZ. Con furia, rabia.
    Tribunalaren oiñera / furiaz ioan zintuzten. EZ Noel 168. Ango loijak jaurtegi eutsazan purijaz senarrari buruti beera. fB Ic III 374s. Furiz laukoan basa-zezena, ur dabilkio itauli eztena. EZBB I 117.
    azpisarrera-3
    FURIAZKO (Adnom.).
    Hark du ere ostikatzen Jainko bothere guzia duenaren furiazko eta irakidurazko arnoaren dolharea. He Apoc 19, 15. Entzun deutsubeez zeure umiak zeure aoti: bidauak, maldezinoe ikaragarrijak, suzko ta purijazko zamai bildurgarrijak. fB Ic I app., 22.

    furia

    furia
    << fundamentu 0 / 0 gabe >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper