Harremana

    OEH - Bilaketa

    284 emaitza gaberik bilaketarentzat

    Sarrera buruan (20)


    Sarrera osoan (264)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    lerratu.
    tradizioa
    Tr. Documentado en la tradición septentrional desde la segunda mitad del s. XVII. Se encuentra tbn. en algunos autores meridionales modernos. En DFrec hay 14 ejs. de lerratu, 9 de ellos meridionales.
    sense-1
    1. (L, B, BN, S; SP, Ht VocGr 367, Lar, VocS 134, Arch VocGr, VocBN , Gèze, Dv, H, VocB ), lertu (AN-araq) Ref.: A (lerratu, lertu); Lrq .
     Deslizar(se), resbalar(se). " Zangoa lerraturik, la jambe ayant glissé" SP. "1. [...] Hormaren gainean lerratzea, glisser sur la glace. Ustekabean lerratu da eta erori, [...]. Behin lerratuz geroz, hondoraino, [...]; 2. glisser, échapper des mains. Uste nuen ongi nedukala bainan lerratu zaut, [...]; 3. glisser sur la surface, ne pas pénétrer. Harri xabal bat uraren gainean lerratzen den bezala, [...]. Basurdearen larru gogorraren gainean maiz lerratzen da bala, [...]" H.
    Beha eztagoena aitzinara, lerra daite gibelara. "Celui qui [...] est capable de glisser en arrière" . O Pr 77. Berthutearen bidean ainziñat ez doana gibelat lerratzen da. Mih 11. Biak betan lerraturik, / urera ziren erori. Gy 185. Baionarat lerratzen Ihuri Bardoiztik / Biduzekin bidean delarik nahasten. Hb Esk 86 (tbn. en Zerb Azk 48). Indar guzia zion eman kolpeari, / adios erran zuken Larak biziari; / bainan orduan ere, hedatu haizkora / haltzairua lerratu ahoa behera. Ib. 36. [Ondoko bihiak] axala latzago du; eskutik nekhezago lerratzen da. Dv Lab 45. [Bihirik] pisuenak alde hartara erortzen dira. Eta berriz [...] hekiek bertze aldera lerratzen dira. Ib. 44s. [Omeleta] lerra zazu plegatuz burraz fretatu plat baten gainerat. ECocin 28. Nikolasek eskua luzatu zarotan. Hartu nioen. Airatzen ninduelarik ezagutu nuen eskua lerratzen. Prop 1893, 85. [Pirogua] ur axalean lerdenki lerratuz. Prop 1898, 271. [Pilota] zirristan lerratzen lur arras, bainan bethi bizi. JE Bur 30. Oiñ petik lerratu zitzaion ikatz puxka batek berriz iraili zuan. Lh Yol 48. Tipula axal baten gainean lerratu zen, eta zabal zabala erori. Barb Sup 38. Lotzen dira borroka. [...] Azkenean lauak lerratzen dira teatrotik lurreraino. Ox 52. Bainan edozoin baita hutsean gerthatzen / den zaldi hoberena da noizpeit lerratzen. Ib. 176. [Bide] lohitsuan lerraturik, firristan bi gizonak badoazi maldari behera itzulipurdika. Zub 42. Lerdoinen mazelak bethi ta buluziago agertzen zaizkigu; legar-zuri-mokor batzu lerratzen zaizkote kaskotik zolaraino. JE Ber 17 (v. tbn. en contexto similar 39). Tanta ttikin freskuak arpegian beera lerratzen nabaitu ditut. Txill Let 63. Etzitezen metaren bazterrak beheiti lerra eta eror. Larre ArtzainE 50.
    v. tbn. Lf Murtuts 38. Zait Sof 30. Or Aitork 85. Zerb Azk 33.
    azpiadiera-1.1
    (Fig.).
    Suebo, Alan, Bandal sarthu Españian, / min handi egin gabe behin Kantabrian [...] // Arianoak ziren, guti argituak; / lerratu ziren utziz eskaldun lekhuak. Hb Esk 48. Illargia, lerratuz bi hedoien artian [...]. Atheka 7. Bere belarritik xuxen idaztortzara orri batzuetako gaiak lerratu zitzaiola esan dezakegu. Lh Itzald II 108. Abiatzen balire / behin urrats hortan, / aise lerra litazke; / nola geldi bultan? / Hastapen bat behar da / gauza guzietan. Etcham 129. [Biak] zirimol-errabian, zorion-ahuenez, / etxez-etxe gau-dantzan lerratuz dabiltza. Iratz 131 (v. tbn. 117). Gauzok ezpaiñez-ezpain lerratzen baitira ta gizatxar baten belarritara eltzea aski [...]. Etxde JJ 42. Esphinjeak [...] urteak lerratzen (labaindu, deslizar) sorgor begiesten du. Etxde Egan 1961 (1-3), 81.
    azpiadiera-1.2
    Oizu!... Beha gazteak ez diren bermatzen / Ez dutenez pilota han harat airatzen / Zirti! Zarta! Zer joak! Bat ez da lerratzen.Ox 181.
    azpiadiera-1.3
    Colarse (un fallo, un error, una indiscreción...). " Ez nuen erran nahi, bainan lerratu zaut, je ne voulais pas le dire, mais ça m'a échappé" H. v. itzuri.
    Uste gaberik lerratü balin bazaikü lan hontan orotan hitz bakhoitz bat egiari ogen egin lerionik, hura maradikatzen dügü. Bp II 135. Zenbat huts lerratzen den egiten dugun ongirat. Dh 276. Ikhusia ta ohoratua izateko hirritsa hain biziak dire ni baithan [...]; hain errexki [...] lerra ditezke egiten dudan ongi gutirat <-tizat> ere. Ib. 108.
    azpiadiera-1.3.1
    " Mihia lerraturik erran dut, je l'ai dit, la langue m'ayant glissé" H (s.v. lerratzea).
    Mihia lerratzen bazaio uste gabetarik, larderia zazu eztakit zer egin balu bezala. HU Aurp 202.
    azpiadiera-1.4
    Arrastrar(se), mover(se) arrastrando.
    Booz [...] etzan zen belhar meta baten gainean: Ruth lerratu zen emeki-emeki haren oinetarat. Lg I 247. Untzia lagunzkatuz ur bazterrerat lerratu zuten. Prop 1908, 67. Baiña nor da, Iauna, bear danetik araxego lerratzen ez dana? "Qui non rapiatur". Or Aitork 283. Lerratu ziran bada, Iainko, Zure sagarakiak [...]. "Repserunt" [...]. Ib. 399.
    azpiadiera-1.5
    Dirigirse, ir.
    [Gure aitzinekoak] lurraren gainean hedaturik zauzkaten estalgietarat lerratzen ohi ziren azken ahamenarekin, soinekoak laxaturik. JE Bur 93. Hiri-alderat / ez hadila othoi lerra... / Mendi gorenen maldetan soizak / nola bizi den epherra. Ox 140. Laister asi zen [...] Etxahuniara bear baiño geiago lerratzen (deslizarse). Etxde JJ 109.
    azpiadiera-1.6
    Escabullirse.
    Igandetan xoilki naiz etxetik lerratzen, / astelehen goizeko lanari paratzen / [...] Familia nasaiki hola dut arthatzen. Ox 167.
    sense-2
    2. (Con sintagma en alat.).Inclinarse (a); dejarse llevar (por). "Au fig., se laisser aller" Dv.
    Zeren ez-deus phuru batzu baizeñ ez garen arren, hala ere gure buruazko estimu bat hartzera lerratzen baitgare. He Gudu 39. Badirela asko presuna lasterregi lerratzen direnak botutarat. Lg I 221. Errexki lerratzen gara gaixkirat. Ib. 267. [Amorioa da] borhondadiaren nahia zerbaiten maite ükheitian dena Egia, edo haren üdüriala doana ta [...] doi zereikün gaizala lerratzen dena. Egiat 206. Jaidura gaxtoak nausiturik bekhaturat lerratzen bada ere [...]. Dh 96. Huna zer duen batek nigarrez aithortu, / artzainkoa uzterat denean lerratu: [...]. Hb Esk 232. Kuriostasun lanyeros batetarat lerratu zen. Lap 16 (V 10). Ikusi ditugu lehenago xuxen zoazinetarik asko makurrerat lerratzen. HU Aurp 152. Beren mintzai ederra bazterrerat utzirik, bertzetarat lerratzen ohi dira. JE Bur 177 (v. tbn. 124). Lerratu gira gure eskualdetan ere alkoolerat, guziz gerlaz geroztik. JE Med 151. Badire batzu bertzen alderat gaitzestera lerratuago eken egitearen onestera baño. FIr 159. Abrahamen familian ere jainko faltsoetarat lerratzen hasiak baitziren. Zerb IxtS 17. Nere bihotza eletzarretara lerra etzedin. Or Aitork 117. Ikusten dun zer gogoeta bortitzetarat lerratua nizan bakartasun [...] huntan. JEtchep 71. Lerratuko da ba hori ere egiaren aithortzerat. Larz Senper 70. Has gaiten eskuaraz irakurtzen! Beti erdarazko liburuetarat lerratu gabe! Herr 17-11-1966, 3. Ez gaiten nehoiz gaizkirat lerra. (In Ardoy SFran 357 ). Pertsularigoa hoin lan zaila izanik, errexenerat lerratu ziren. Xa Odol 271. Ez baitut uste erlisione hortarat lerratzeko irriskutan giren. Lf CEEN 1973, 132. [Beila] horietara bai aise ta gogotik lerratzen nintzan. Larre ArtzainE 233. Balia gintezkeen irizpideak erraz lerratzen baitira baten edo besteren gogora eta gustora. MEIG VIII 115.
    v. tbn. AR 71. JE Bur 74. Ol Imit III 45 tít. Ox 144. Vill Jaink 164.
    sense-3
    3. Cometer un desliz, caer en una falta, en un error.
    Egizu egiñ-ahala aiñtziña goatera ez uzteko eta ez dadiñ bihotza lerra. He Gudu 83. Atzarriak daudezala ez lerratzeko. Mih 25. Bekhatü egiteko kostüma kitatü [...] / berriz ez lerratü. Etch 652. Uste zuen lerratu gaberik / helturen zela / bai hiriala. "Sans encombres" . Arch Fab 185.
    v. tbn. Bordel 191. Lerratzeko beldur danarentzat, ederki esanak dituzu, errege! 'Para quien sea cauto en errar'. Zait Sof 74. Ire ta nire semea dun. Zer nai unan? Apika, lenengoz lerratu zanean etxetik kanpo jaurtitzea? Etxde JJ 100.
    sense-4
    4. "Glisser, insinuer adroitement. Antze handirekin eta hitz estaliz lerratu zioen barkhatu behar zioela " H.
    sense-5
    5. "(S), forniquer" Lh.

    lerratu

    lerratu
    << lehendiko 0 / 0 lotura >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper